لبنان و نخستين پيروزی ملموس اپوزسيون

يكشنبه ٢٨ فروردين ١٣٨٤

در پی ماه‌ها بلاتكليفی در وضع سياسی لبنان بالاخره بعد از مشورت‌های مستمر با اطراف منازعه در داخل و كشورهای ذينفع در خارج و همچنين مداخله نماينده دبيركل سازمان ملل تيری رود لارسن، سرانجام نجيب ميقاتی از سوی اميل لحود رئيس جمهور لبنان مكلف شد تا برای تشكيل يك دولت بی طرف در لبنان جهت برگزاری انتخابات ماه آينده اعضای كابينه خود را معرفی كند. ميقاتی متولد ١٩٥٥ شهر طرابلس در شمال لبنان است يعنی همان شهری كه نخست وزير سابق عمر كرامی از آن برخاسته بود. ميقاتی تحصيلات خود را در رشته مديريت بازرگانی در دانشگاه‌های بيروت و‌ هاروارد تا سطح فوق ليسانس ادامه داده است. ميقاتی يك مسلمان سنی است كه از ثروتمندان لبنان محسوب می‌شود. در سال ١٩٨١ يك شركت ارتباطات تلفنی دائر نمود كه امروزه يكی از موفقترين شركت‌های كشور محسوب می‌گردد. ميقاتی مدتی را بعنوان عضو شورای مديريت اتاق بازرگانی و صنايع بيروت بود و در زمان تعيين وی بعنوان نخست وزير جديد لبنان عضو كميته اجرائی روابط تجاری اعراب با امريكا و عضو شورای مديريت انجمن بازرگانان سوريه و لبنان بوده است. همچنين نجيب ميقاتی نماينده پارلمان از شهر طرابلس بوده و افراد نزديك به سوريه محسوب می‌شود اما با همشهری خود عمر كرامی يك خصومت ديرينه و رقابت سختی داشته است.
ميقاتی سه بار به مقام وزارت در كابينه‌های سليم الحص و رفيق حريری رسيده بود و برای مدتهای مديد ابتدا در پست وزير امور عمومی و سپس در مقام وزير حمل و نقل باقی ماند. او شخصيتی است كه از سوی اپوزسيون لبنان در جهت انتقال آرام قدرت و برگزاری انتخابات پارلمانی در مهلت مقرر برگزيده شده است اما در عين حال می‌توان وی را نخست وزيری تلقی كرد كه به سوريه نيز نزديك است. در هر صورت وظايف تعيين شده برای ميقاتی او را وامی‌دارد كه در چارچوب بی‌طرفی عمل كند و به سمت هيچكدام از طرفهای نزاع سياسی لبنان متمايل نشود. اين وظايف شامل برگزاری انتخابات در زمان مقرر خود، عدم مشاركت دادن وزرائی كه در عين حال خود را برای انتخابات آينده كانديدا كرده‌اند در كابينه خود ، موضعگيری بی‌طرفانه در صورت پيشامد هر گونه رويداد غيرمنتظره و عمل كردن صرف در جهت منافع كشور، بركناری مسؤولان دستگاه‌های امنيتی در ارتباط با ترور رفيق حريری و همكاری با كميته تحقيق بين‌المللی در ارتباط با اين ترور می‌باشد.
گزينش نجيب ميقاتی برای مقام نخست وزيری در پی يك جلسه داغ پارلمانی كه ديروز برگزار شده بود، حاصل آمد. در اين جلسه علاوه بر ميقاتی، عبدالرحيم مراد وزير سابق دفاع لبنان برای احراز اين سمت كانديدا شده بود. در اين جلسه كه ١١١ نماينده حاضر بودند، ٥٧ نفر به ميقاتی و ٣٢ نفر به عبدالرحيم مراد رأی دادند. در اين ميان گروه نبيه بری رئيس جنبش امل كه ١٩ نماينده را در برمی‌گيرند به هيچكدام از دو نامزد رأی ندادند. با اين وجود ٣٧ نفر از نمايندگان اپوزسيون حاضر در مجلس به ميقاتی رأی دادند. گروه‌های ديگر مانند حزب‌الله لبنان (١٢ نماينده) و تشكل «وفاق اصيل» (چهار نماينده كه فرزند ارشد رئيس جمهور لبنان در ميان آنها است) آراء خود را در اختيار اميل لحود قرار دادند تا هر طور كه بخواهد عمل كند. اما گروه سليمان فرنجيه شخصيت مارونی معروف و وزير كشور سابق كه روابط بسيار نزديكی با سوريه دارد و گفته می‌شود يكی از بزرگترين نظريه پردازهای اپوزسيون لبنان است با داشتن ٨ نماينده در پارلمان تحت عنوان «نمايندگان شمال» به هر دو نامزد احراز پست نخست وزيری رأی دادند بدين معنی كه ٦ نماينده به نجيب ميقاتی و ٢ نفر بقيه عبدالرحيم مراد را انتخاب كردند.
البته نبايد فراموش كرد كه گروه‌های جمع شده در اپوزسيون لبنان همه بر سر انتخاب ميقاتی متفق‌القول نبودند. بعنوان مثال گروه معروف به «ديدار قرنة شهوان» (محلی در بيروت) با انتخاب ميقاتی به شدت مخالفت می‌كردند اما در نهايت با بقيه گروه‌های اپوزسيون در جهت عبور از يك مرحله خطرناك از تاريخ لبنان و خروج از بن‌بست سياسی موجود به نخست وزير جديد رأی موافق دادند. اكنون به نظر می‌رسد كه لبنان بحران چند ماه اخير خود را برای مدتی پشت سر می‌گذارد تا انتخابات آينده پارلمانی شكل واقعی تركيب سياسی اين كشور را مشخص كند. رويدادی كه برای اولين بار بعد از پيمان طائف بدون حضور ملموس و معين سوريه صورت خواهد گرفت و وزن واقعی هر كدام از تشكلهای سياسی لبنانی را مشخص خواهد كرد.