موگابه آمریکای لاتین

همچون هزاران نیکاراگوایی دیگر، من نیز در نوامبر گذشته در رای گیری برای انتخاب شهردار محلی در ماناگوا شرکت کردم. پس از انجام انتخابات مقامات مسئول در ناحیه‌ای که من در آن زندگی می‌کنم نتایج را منتشر کردند. به این ترتیب روشن شد که ۱۵۵ رای به نامزد اپوزیسیون، ۷ رای به نامزد جبهه ملی آزادی ساندینست‌ها (FSLN) و دو رای نیز به دیگر نامزدا اختصاص یافته بود.

هرچند در روز دیگر، نتایج به دست آمده برای ماناگوا در فهرست منتشر شده‌ی کلی توسط بالاترین مراجع مسئول انتخابات دیده نمی‌شد و در نهایت پیروز انتخابات همان نامزد FSLN معرفی گردید.

پس از گذشت چندین ماه روشن شد که در ۶۶۰ حوزه رای گیری دیگر نیز رویداد مشابهی به انجام رسیده است: در حدود ۱۲۰ هزار رای ـ ۳۰ درصد از کل آرای داده شده ـ هرگز منتشر نشده‌اند. چنانچه رای‌های ریخته شده در این نواحی به حساب می‌آمدند، اپوزیسیون با فاصله بسیار زیادی در انتخاب شهردار پایتخت به پیروزی می‌رسید.

در ماه جاری شهردار جدید بدون آن که هیئت نظارت بر انتخابات تمامی رای‌های شمارش شده را منتشر کرده باشد کار خود را آغاز کرد. این را در واقع باید نغض آشکار قانون انتخابات در نیکاراگوا دانست.

با وجود آن که تقلب انتخاباتی در ماناگوا به طور گسترده به اثبات رسید، اما همین روال کار در سرتاسر کشور تکرار شد و بیش از ۴۰ درصد شهرداری‌ها را تحت تاثیر قرار داد. علی رغم شکایت‌های سمینار اسقف‌های کاتولیک، اتاق‌های بازرگانی و احزاب سیاسی، هیئت نظارت بر انتخابات از بازشماری رای‌های داده شده یا بررسی مجدد توسط ناظرین بی طرف خودداری کرد و هنگامی کی مردم تظاهرات آرامی برپا کردند، حکومت به خشونت متوسل شد تا آنها را مهار کند.

به این ترتیب دولت ساندینیست‌ها خود را در ۱۰۹ از مجموع کل ۱۵۳ شهرداری پیروز اعلام کرد. این درواقع نقطه اوج تقلب انتخاباتی است که پنج ماه پیش از این با محرومیت جایگاه قانونی گروه‌های اپوزیسیون شامل حزب محافظه کار و «جنبش نوسازی ساندینیست» که رقیب رئیس جمهور دانیل اورتگا از FSLN بودند آغاز گردید. به ناظرین ملی و بین‌المللی تا آخرین لحظه اجازه نظارت بر انتخابات داده نشد.

تا ماه نوامبر گذشته، نیکاراگوا در مسیر ایجاد یک سنت انتخاباتی سالم مبنتی بر شرکت سطح بالای مردم به جلو می‌رفت. طنز قضیه این که گشایش دموکراتیک با خود اورتگا بود که آغاز گردید، و این هنگامی بود که او در ۱۹۹۰ که از قدرت به زیر آمد به طور ناخواسته دوره‌ای از رقابت‌های انتخاباتی را باعث گردید. اما انتخابات محلیٍ دستکاری‌شده‌ای که در پائیز گذشته برگزار شد، کشور را ۵۰ سال به عقب بازگردانده است، یعنی به دوره دیکتاتوری سوموزا.

در نتیجه سیاست در نیکاراگوا برای بار دیگر به مسیر خطرناکی افتاده است و جامعه بین المللی در حال بیگانه شدن با این وضعیت است ـ بد نیست به خاطر آوریم که همین جامعه جهانی تقریباً یک سوم منابعی را در اختیار دولت نیکاراگوئا قرار می‌دهد که بدون آنها کشور نمی‌تواند روی پای خود بایستد.

اکنون باید این پرسش را مطرح کنیم که چرا اورتگا تصمیم به تقلب در نتایج انتخابات شهرداری‌ها گرفته است؟ وضعیتی که می‌تواند برای دولت او مخاطرات جدی در بر داشته باشد. یگانه پاسخ خردمندانه بازکردن راه برای انتخاب مجدد اورتگا به مقام ریاست جمهوری است و آنهم با هر هزینه‌ای که چنین شیوه‌های ریاکارانه‌ای می‌تواند در برداشته باشد.

برخلاف پرزیدنت هوگو چاوز در ونزوئلا یا اوو مورالس در بولیوی که با رای کثریت به قدرت رسیده‌اند، اورتگا در ۲۰۰۷ برای بار دیگر در شرایطی به ریاست جمهوری رسید که در دور اول رای گیری فقط ۳۸ درصد آرا را به خود اختصاص داده بود. در واقع او فقط به کمک یک مصالحه با رئیس جمهوری پیشین آرنولدو آلمان (Arnoldo Alemán) که به اتهام فساد در زندان بود توانست به اکثریت دست یابد.

در حالی که دو سال از زمان به قدرت رسیدن اورتگا می‌گذرد، اکنون نیازمند آن شده است که در انتخابات محلی به اکثریت دست یابد تا به این ترتیب بتواند تغییراتی در قانون اساسی انجام دهد تا برای یک بار دیگر خود را نامزد سازد. اگر او در پایتخت و شهرهای مهم کشور ناکام می‌ماند، می‌بایست شکست الگوی سیاست مستبدانه خود را می‌پذیرفت، همان مدلی که البته در کاهش فقر مردم نیز موفقیتی نداشته است.

به این ترتیب اورتگا مخاطره‌ی تقلب در انتخابات را پذیرفت و کشور نیز بهای آن را می‌پردازد. اتحادیه اروپا ۷۰ میلیون دلار از کمک‌های نقدی خود را فعلاً به حالت تعلیق درآورده است. دولت قبلی آمریکا در روزهای آخر خود ۶۴ میلیون دلار از کمک‌های مالی خود را مسدود کرد و تصمیم نهایی را به دولت جدید اوباما محول نمود.

لیکن علی رغم انزوای بین المللی و بی اعتباری در داخل خود کشور، اورتگا پیمان قبلی خود با آرنولدو آلمان را تجدید نمود تا همچنان به حکومت ورشکسته خود ادامه دهد. در ماه گذشته دیوان عالی کشور رئیس جمهور پیشین یعنی آرنولدو آلمان را از اتهام فساد تبرئه کرد که وی ابتدا برای انجام چنین جرمی به ۲۰ سال زندان محکوم شده بود. ساعتی پس از اعلام این رأی آرنولدو آلمان دست و دل بازانه خوش خدمتی اورتگا را تلافی نمود: نمایندگان او به ساندینیست‌های اورتگا نظارت بر مجلس را واگذار کردند و به این ترتیب به زمین گیر شدن نهاد قانون گذاری که علتش تظاهرات بر ضد تقلب‌های انتخاباتی بود خاتمه دادند.

در این میان اورتگا در اتحاد با نیروهای رئیس جمهوری سابق توانسته است فرصتی به دست آورد تا راه کارهای تازه‌ای را برای جلوگیری و کاستن از فاجعه قریب الوقوع اقتصادی حاصل از بحران فعلی در جهان به دست آورد. لیکن او در مبارزه برای مشروعیت سیاسی شکست خورده است و مزیت پیشین در تردید نسبت به دولت او اکنون به بی اعتمادی کامل تبدیل شده است.

خوشبختانه نشانه‌های اندکی وجود دارد که شیوه‌ی تقلب انتخاباتی ساندینیست‌ها در جای دیگری از آمریکای جنوبی تکرار شود و بیشتر به نظر می‌رسد که مورد دانیل اورتگا ـ که هم اکنون اروپایی‌ها لقب موگابه‌ی آمریکای لاتین را به او داده‌اند ـ یک استثنا بیشتر نیست. و باید به خاطر آورده شود که جدیدترین رایاکاران انتخاباتی آمریکای لاتین ـ یعنی مانوئل نوریگا در پاناما در سال ۱۹۸۹ و آلبرتو فوجیموری در پرو به سال ۲۰۰۰ ـ پیش از آن که دوره تصدی گری شان به پایان برسد از قدرت به زیر کشیده شدند.

-------------
کارلوی اف. کامورو روزنامه‌نگار و مدیر هفته نامه Confidencial و مسئول برنامه تلویزیونی Esta semana en Nicaragua است.

The Mugabe of Latin America
by Carlos F. Chamorro
Project Syndicate, 2009