برای رهبران چین دعا می‌کنم

تنزین گیاتسو، چهاردهمین دالایی لاما و رهبر مردم تبت در باره شورش مردم تبت، این که چرا او از تظاهرات بر علیه مشعل المپیک حمایت نمی‌کند، و از طرح خود برای توافق با پکن سخن می‌گوید.

اشپیگل: شما نه فقط برای چینی‌ها دعا می‌کنید که اخیراً حتی برای بار دیگر و از طریق دو نفر نماینده مخصوص خود با آنها وارد مذاکره شده‌اید. این فرستادگان مخصوص به اینجا به دهارماسلا (Dharamsala) نزد شما آمده‌اند تا در باره چندین دور گفتگوهای انجام شده در « شنسن » به شما گزارش دهند. ارزیابی شما از آن نشست‌ها چیست؟

دالایی لاما: طی این نشست یک روزه و غیر رسمی دو فرستاده مخصوص و طرف‌های مقابل چینی آنها برای برگزاری دور هفتم گفتگوی رسمی دراولین فرصت ممکن به موافقت رسیدند. در روزهای آینده تاریخ گفتگوهای دوطرفه معین خواهد شد. در آن نشست اختلافات قابل توجهی هم در مورد علل شورش‌های اخیر و همینطور سرشت آنها وجود داشت. اما علی رغم این گوناگونی‌ها در دیدگاه‌ها، هر دو طرف تمایل خود را برای موافقت جهت یک رویکرد مشترک برای غلبه بر مسائل مورد بحث درتبت نشان دادند.

اشپیگل: این بیشتر شبیه به یک گفتگوی تشریفاتی است.

دالایی لاما: در یک چنین حال و هوایی هر دو طرف پیشنهادهای معین و ملموسی ارائه کردند که می‌توان آنها را به عنوان مبنایی برای گفتگوهای رسمی در دوره‌های بعد به کار برد.

اشپیگل: آیا می‌توانیم این را یک پیشرفت به حساب آوریم؟

دالایی لاما: همانگونه که دنگ سیائو پنگ به درستی عقیده داشت، ما باید حقایق را از میان واقعیت‌ها جستجو کنیم. از قرارمعلوم این بار در هر حال گفتگوها دوستانه بوده است. طرف مقابل موضعی قابل احترام اتخاذ کرده و حالت تهاجمی نداشته است. با این وجود هنوز از یک پیشرفت قابل توجه فاصله بسیار داریم. نشست اخیر در شنسن بیشتر یک دیالوگ بود. اما حداقل این که طرف‌های چینی پیشاپیش و برای اولین بار می‌دانستند که در گفتگویی با نمایندگان رسمی دالایی لاما شرکت می‌کنند و به همین ترتیب نیز خبر آن را در روزنامه‌های خود منعکس ساختند.

اشپیگل: بسیاری بر این تصوراند که پیشنهاد اخیر پکن برای مذاکره با شما به دلایل مصلحتی انجام گرفته و قصد آنها صرفاً جلوگیری از تظاهرات بیشتر برای بازی‌های المپیک پکن است و این که آنها بتوانند به رهبران جهان غرب بگویند: ببینید، مادر حال مذاکره هستیم. آیا نمی‌توان گفت که رهبران حزب کمونیست شما را فریب داده اند؟

دالایی لاما: واقعیت این است که انجام گفتگو به خاطر خود گفتگو کار بی نتیجه‌ای است. من فقط علاقمند به مباحثه‌های جدی هستم که به جوهر و اصل مسائل وارد می‌شوند و بدون هرگونه پیش شرطی از آنها استقبال می‌کنم. لیکن آنها باید در روشی شفاف برای جهان خارج به انجام رسند. گفتگوهای پنهانی در پشت درهای بسته دیگر کافی است. البته فشار بین المللی بر پکن بسیار موثر واقع شده و پیشنهاد من به جوامع باز به ویژه آلمان این است که به فشارهای خود ادامه دهند. تمامی کشورهای جهان باید به ما کمک کنند. چینی‌ها بسیار نگران آبروی بین المللی خود هستند.

اشپیگل: شما به طور مشخص از چین چه می‌خواهید؟

دالایی لاما: چینی‌ها بالاخره باید بپذیرند که مسئله‌ای به نام تبت هم وجود دارد. در گفتگوهای بعدی که برای آنجام آنها به موافقت رسیده ایم، احتمالاً در همین باره صحبت خواهیم کرد. بر خلاف شورش‌های قبلی، آنها فقط شهر لهاسا را تحت تاثیر قرار ندادند و به منطقه به اصطلاح خودمختار تبت محدود نماندند. آن تظاهرات تمامی بخش‌های چین را که به زبان تبتی سخن می‌گویند در برگرفت. حتی دانشجویان تبتی دانشگاه پکن هم در آنها شرکت کردند. این بی اعتنایی و واکنش منفی زیاده از حد دولت حزب کمونیست و خط و مشی‌هایش را نمی‌توان نادیده گرفت. پکن باید بداند که طی ۵۰ سال گذشته اشتباهات بسیاری را مرتکب شده است.

اشپیگل: مثلاً؟

دالایی لاما: همه ی آنچه آنها به انجامش کوشیده‌اند. سرکوب و شکنجه در تبت نتیجه ی مثبتی در بر نداشت و بازآموزی سیاسی آنها هم با شکست مواجه شده است. مغز شویی سیاسی و اسکان بیشتر و بیشتر مهاجرینی با نژاد چینی در تبت نتوانسته است دهان مردم تبت را ببندد. زیرا رهبران حزب کمونیست پکن برنامه‌هایی را برای بهبود سطح زندگی آنها به کاربسته و پول زیادی را برای راه اندازی پروژه‌های زیربنایی تزریق کرده بودند، اما در نهایت دیدند که مردم تبت استقلال فرهنگی و معنویت خاص خود را ارج بیشتر می‌گذارند. پس از سالها سرکوب، مردم تبت دیگر به چینی‌ها اعتمادی ندارند. اکنون کسانی که در پکن در بالاترین جایگاه قدرت قرار دارند، آن ۹ عضو دفتر سیاسی (پولیت بورو) که تصمیم‌هایشان ۳/۱ میلیارد انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، در برابر یک نقطه عطف قرار گرفته‌اند. امیدوارم که آنها این بار سیاستی را انتخاب کنند که از بنیاد جدید است، یک سیاست واقع بیانه.

ادامه دارد ...

بخش نخست گفت‌وگو

http://www.spiegel.de/international/world/0,1518,552775,00.html