آیا مهدی نصیری پیک حوزه‌ها به رضا پهلوی است؟

در گفت‌وگو با احمد پورمندی سیاست‌مدار برجسته ی جمهوری‌خواه پرسیده‌ام: آیا مهدی نصیری پیک حوزه‌ها ی علمیه ی شیعه به رضا پهلوی است؟ ایستار اسلام، مذهب، و روحانیت شیعه در ایران ام‌روز چه‌گونه است؟ آیا این نهادها، امتیازها و ممتازیت‌ها ی بادآورده‌ای که برای شعیان به‌طور کلی و برای روحانیت به‌طور ویژه در ایران وجود دارد، به پایان کار خود رسیده است؟ و این روند در جایی است که باید صلح‌آمیز تمام شود؟ یا شیعیان و روحانیت هنوز کار را تمام شده نمی‌دانند و کارت‌هایی برای رو کردن دارند؟ آیا هم‌سازی، هم‌کاری و پیوند سفید و سیاه یعنی شیخ (که از غارها ی سیاه تاریخ آمده است) و شاه (که داو انقلاب سفید دارد، و خواهان بازگشت به بخشی از گذشته است) ناگزیر است؟ امکان‌ها و ناامکان‌ها ی این پیوند بدشگون چیست؟ و آیا این دو نیرو ی سیاه و جریان واپس‌گرا در تکاپو ی پاس‌داری از امتیارها و ممتازیت‌ها ی خود، دوباره می‌توانند مردم را خوار و گرفتار و جامعه را به یک‌سده پیش پس برانند؟

بیرون آمدن از وامانده‌گی (انحطاط) را نباید دست‌کم گرفت. سنت، سازوکارها، نیروها و هم‌ایستاری آن را نباید کوچک شمرد. رژیم دانایی سنتی به آسانی دست از سر ما برنخواهد داشت. چنین ساختاری را که در بنیادها یک بسته و رژیم نادانی و نابرابری است، باید شناخت، نشاخت و اوراق کرد. تا آن زمان همیشه امکان آن هست که سنت، که از در رانده می‌شود، در ریختی تازه و اندکی دیگر به‌آسانی از پنجره بازگردد و آب رفته را به جوی برگردانند. در تاریخ ما که به‌درستی تاریخ شاه‌وشیخ است، بارها و بارها مذهب و سلطنت با‌هم کارکرده و کار خود را پیش برده‌اند. آن‌ها به‌آسانی و آسوده‌گی می‌توانند کلاه‌سرمردم بگذارند و تنها بارها و شانه‌ها را دگرگون کنند. آن‌ها به‌طور چیره به‌هم نان قرض می‌دهند، ریختی از رژیم نابرابری و تبعیض را استوار می‌کنند و در پایان مردمان ایران را از فرآیند سامانش و گردش قدرت و داوری و توسعه بیرون می‌گذارند؟ نقش روشن‌فکران نابلد و سیاست‌مدارها ی نادان در این آسیب ملی تا چه پایه است؟ روشن‌فکران دانش‌گاهی و کسانی که کارها ی سفارشی انجام می‌‌دهند و دارند چه؟ محلل‌ها ی سیاسی کجا ایستاده اند؟ چه‌گونه نخبه‌گان به دام خودکامه‌گان می‌افتند و برای ایران چیزی بیش از آه و هرمان نمی‌گذارند؟ آیا ارزش‌ها، نهادها و جنبش‌ها ی نوین (آن‌چنان که در جنبش سبز و جنبش زن، زنده‌گی، آزادی دیدیم) در ایران چنان بالیده‌اند، و هوشیاری ملی و خواست‌ها ی اجتماعی ایرانیان برای نخستین بار در جای‌گاهی هست که بتواند اژدها ی سنت را با زدن کله‌ها ی رنگارنگ آن (شیخ و شاه) ناکام بگذارد؟ یا باید در انتظار دور دیگری از چرخه ی تسلیم و خشم ماند؟