گفت‌وگوی اکبر کرمی با مهران براتی

اعلامیه‌ی گذار از جمهوری اسلامی چه‌گونه نوشته خواهد شد؟

در این گفت‌وگو از مهران براتی که سیاست‌مداری کارآزموده در شورای مدیریت گذار و جمهوری‌خواهی ورزیده است، پرسیده‌ام: اعلامیه‌ی گذار از جمهوری اسلامی ایران چه‌گونه نوشته خواهد شد؟ چه‌گونه می‌توان از افتادن در دام واژه‌ها و ‌برساخت‌های بزرگ و توخالی رهید؟ و راهی به هم‌کاری و هم‌سازی برای گذار گشود؟
گذار دشواری‌ی بنیادین دوران کنونی در ایران است؛ و مدیریت دوران گذار دشواری‌ی بنیادین سیاست‌ورزی در دوران کنونی. آیا سیاست‌‌مدارها ی ایران در میان نیروها و جریان‌ها ی سیاسی دریافت مناسبی از سیاست به طور کلی و سیاست دوران گذار به‌طور ویژه دارند؟ آیا آن‌ها سیاست و مناسبات سیاسی ام‌روز را می‌شناسند؟
کسانی که در شورا ی مدیریت گذار بودند و هنوز هستند، ممکن است به‌ترین و سرآمدترین نماینده‌گان سیاسی دوران گذار نباشند، اما بی‌تردید از به‌ترین‌ها هستند. با این همه هر جور که به کارنامه‌ی آن‌ها نگاه کنیم، کارنامه‌ی کام‌یابی در میان نیست؟ چرا؟ بنیادهای این ناکامی به کجا می‌رسد؟ آسیب‌شناسی این ناکامی چه نسبتی با دریافت ما از سیاست از یک‌سو و سیاست‌ورزی در دوران گذار از دیگرسو دارد؟
سیاست را در گسترده‌ترین معنا سامانش قدرت و کاربرد قدرت در گردانش شهر خوانده‌اند. سامانش و گردانش قدرت که پیشادمکراسی به برآمدن لویاتان رسیده است؛ و در دمکراسی‌ها به لویاتانی که در چمبره‌ی متن‌های متین حقوقی رام، آرام، و‌ مدنی شده است. اگر چنین است برای دوران گذار که قرار است گذار به دمکراسی هم باشد، لویاتان را چه‌گونه باید تعریف و‌ کران‌مند کرد؟
چه تفاوتی میان کار حزبی (با جریان‌ها و نیروهای هم‌سو) و کار جبهه‌ای (با جریان‌ها ی هم‌آورد و حتا گاهی نا‌هم‌سو) برای گذار وجود دارد؟ مناسبات کنش سیاسی کارآمد برای گذار دمکراتیک، ام‌روز چیست؟ آیا ما نیازمند هم‌سویی برای گذار هستیم؟ و تنها باید بر سر قانون‌ها ی بازی سیاسی، خطوط،‌ نهادها و داوران بازی هم‌نظر و هم‌قسم شویم؟ یا باید فراتر برویم و بر سر یک قانون اساسی برای ایران آینده و سیاست‌ورزی در آن هم هماهنگ و هم‌سو شویم؟ آیا باید دعواهای سیاسی را به رسمیت بشناسیم و با هم‌سازی بر سر بازی ی سیاسی، هم‌آوردی‌ها را برای فردا بگذاریم؟ یا باید ام‌روز همه ی سنگ‌ها را واکنیم و هیچ اختلافی را برای فردا نگذاریم؟