روز ۲۵ اسفند تولد پروین...
علی مرادی مراغه‌ای
پروین و فروغ هر دو زن و شاعره هستند اکسیر رازناک هستی.
خیلی نکات مشترکی دارند یعنی هر چه بدبختی‌هایی حاصل از فرهنگ مردسالارانه می‌تواند متصور باشد دارا و مشترک‌اند، پس، هر دو مظلومند، هر دو شکست خورده، زخمی، طلاق گرفته و هر دو مُرده در ایام جوانی. یکی در حسرت بچه داشتن و دیگری در حسرت آغوش کشیدن بچه‌اش...
اما به اندازه‌ای که شبیه هم هستند بیشتر از آن، متفاوت و ناهمگون هستند گویی از دو سیاره متفاوت آمده‌اند:
یکی مطیع و منقاد این سنت مردسالارانه است ولی دیگری در مقابل آن، طغیانگر! به میزانی که فروغ سرکش، سنت‌شکن و عصیانگر است پروین سر به‌زیر، سنتی و محجوب است...
ازدواجشان نیز چنین است:
ازدواج پروین متعارف و ازدواج فروغ عاشقانه و نامتعارف. فروغ عاشق می‌شود و پروین عشق(زمینی) را می‌نکوهد و آنرا هوی و هوس می‌نامد...
شعرشان نیز متفاوت است: پروین مردانه می‌سراید اما فروغ زنانه. پروین پوشیده در حجب و حیاست اما فروغ عریان و حتی از آبستنی‌اش می‌گوید:
«آه می‌بینی
که چگونه پوست من می درد از هم
که چگونه شیر در رگهای آبی رنگ پستان‌های سرد من
مایه می‌بندد؟»
یکی عشق را می‌نکوهد و دیگری می‌ستاید پروین می‌گوید:
«تو گفتی راه عشق از فتنه پاک است / چو دیدم پرتگاهی خوفناک است»
اما فروغ عشق را عین زندگی و جوهره زندگی می‌داند:
«من
پری کوچک غمگینی را
می‌شناسم که در اقیانوسی مسکن دارد
و دلش را در یک نی‌لبک چوبین
می‌نوازد آرام، آرام
پری کوچک غمگینی
که شب از یک بوسه می‌میرد
و سحرگاه از یک بوسه به دنیا خواهد آمد»
پروین از عشق می‌ترسد و در ترس از عشق می‌سراید:
«بسی است پرتگه اندر ره هوی، پروین/ مپوی جز ره پرهیز و باش نیک انجام»
اما در مقابل، فروغ می‌سراید:
«بیا دنیا نمی‌ارزد به این پرهیز و این دوری
فدای لحظه‌ای شادی کن این رویای هستی را
لبت را بر لبم بگذار کز این ساغر پر می
چنان مست‌ات کنم تا خود بدانی قدر مستی را»
در تصویر جالبی که از پروین در آرشیو ملی ایران پیدا کردم به بهترین نحو، چهره محجوب پروین دیده می‌شود(تصویر بالای یادداشت). عکس باید مربوط به حوالی ۱۳۱۷ باشد که محمدرضا شاه در آن زمان ولیعهد بود و برای بازدید از کتابخانه دانشسرای عالی آمده و وزیر معارف دارد توضیحاتی می‌دهد.
پروین خانم هم که در آن زمان رئیس کتابخانه بوده در گوشه عکس با همان قیافه محجوب دیده می‌شود...
