حکومت دروغ می‌گوید یا ملت مبالغه میکند؟
تحریریه جامعه‌نو
درباره شمار مبتلایان و جانباختگان کرونا در ایران مبالغه میشود یا پرده‌پوشی؟ این پرسش معمول این روزهاست و ابعادی سیاسی نیز پیدا کرده است: ادعاهایی در باره کمبود امکانات درمانی، خستگی کادر درمان، تلنبارشدن جنازه‌ها، نبود محل کافی دفن، عدم پذیرش بیماردربیمارستان و... به وفور دیده میشود و درمقابل، رگه‌های آشکار پنهانکاری مقامات حکومتی ازهمان روزاول وجود داشته است. تکذیب وجود بیماری درقم در روزهای پیش از پذیرش مرگ و میر، وعدم تعریف و تدقیق مفهوم عبارات مبتلا، بیمار مشکوک، بیمار اثبات شده، قرنطینه شده ، معاینه و توصیه شده به قرنطینه در خانه ،و ...اعلام ارقام متفاوت توسط مقامات مختلف استانی و ملی در باره شمار مبتلایان و فوت شدگان، و وجود تعداد فراوان اشخاص شناخته شده که خبر ابتلا و مرگ آنان را پنهان نمیتوان کرد نیز مزید بر سایرنشانه های پنهانکاری است.
آیا میتوان معیاری برای سنجش این دعاوی متضاد در دست داشت؟ شاید بتوان آمار امکانات درمانی موجود را در مقابل آمار مبتلایان قرار داد و از پنهانکاری های حکومت یا مبالغه اشخاص غیرمسئول پرده برداشت. به عنوان مثال، در استان گیلان که گفته میشود اوضاع آن بحرانی و فوق بحرانی است، بر اساس آمار رسمی سازمان مدیریت و برنامه ریزی که در سال ۱۳۹۶ تهیه شده و امکانات درمانی استان را به صورت تفکیکی عرضه میکند۵۲۰۴ تخت بیمارستانی وجود دارد(اگر طی دوسال اخیر به آنها اضافه نشده باشد)که وجود ۳۵۰بیمار کرونایی نمیتواند فشاری به سیستم مدیریتی آن وارد کند. حتی اگر بیست درصد این تختها را به اندازه کافی مجهز به امکانات مراقبت ویژه برای بیماران بدحال مبتلا به کرونای پیشرفته فرض کنیم ، در این استان متجاوز از ۱۰۰۰بیمار را میتوان بدون بحرانی شدن اوضاع بستری و روند درمان آنها را مدیریت کرد. این در حالی است که تعداد۵۲۴بیمارکرونایی استان تعداد کل از روز اول است که براساس آمار وزارت بهداشت باید۱۷۴ نفر آنها مرخص و تعدادی نیز فوت شده باشند .
به این ترتیب، فشاری که براساس آمار موجود به سیستم درمانی استان وارد میشود از سوی۳۵۰بیمار بستری است که منطقی نیست آن را فشار بحرانی بدانیم، مگر آنکه بپذیریم وزارت بهداشت از تعداد مبتلایان میکاهد و پنهانکاری میکند.
در مورد کل کشور نیز میتوان همین تصویر را از میان آمار بدست آورد. تعداد تختهای بیمارستانی کل کشور در تیرماه امسال توسط بهزاد کلانتری مدیرکل دفتر مدیریت بیمارستانی۱۴۰هزار و ۸۵۹ تخت اعلام شد که ۸۴/۶ درصد آنهارتبه اعتباری درجه یک دارند که به معنی برخورداری از امکانات پیشرفته است.البته از حدود ۱۰۰۰ مرکز درمانی کشور تعدادی به کار درمان بیماری همه گیر عفونی نمی آیند. مثلا۳۲ بیمارستان در بخش زنان و زایمان، ۳۸ مرکز در حوزه روانپزشکی، ۱۹ بیمارستان کودکان، ۱۲ مرکز درمانی و غذایی کودک، ۹ بیمارستان سوانح سوختگی، ۹ مرکز سرطان و آنکلولوژی، ۱۳ بیمارستان چشم، یک مرکز درمانی پوست، پنج بیمارستان ارتوپدی، یک مرکز درمانی جراحی ترمیمی و یک بیمارستان اورولوژی در کشور فعال هستند. این بیمارستانها و تختهای آنها به کار بستری کردن بیماران کرونای مسری نمیآیند، اماکما کان ۸۶۰ بیمارستان در زمینه عمومی هست که بخش عظیم آن ۱۴۰ هزار تخت در آنها قرار دارد. و۴۷۰۰بیمار کرونایی قاعدتا فشاری برآنها وارد نمیکند ، مگر انکه بازهم بپذیریم تعداد افراد نیازمند به بستری شدن بیش از ان است که رسما اعلام میشود .
در باره فشار به پرسنل درمانی نیز همین استدلال به کارمیآید.پرسنل دراختیار هربیمارستان قاعدتابا تعداد تختها و امکانات آن متناسب است و تخصیص نیروی انسانی به هر واحد با در نظر گرفتن فواصل مناسب درشیفتها و اختصاص زمان کافی برای استراحت صورت میگیرد . بنابر این یا در مورد خستگی پرسنل و شیفتهای طولانی فوق بشری مبالغه های غیر مسئولانه صورت میگیرد و یا... یا فشار حداکثری به این پرسنل حقیقت دارد که با اعداد نازل اعلامی نمیخواند. وجود دهها گزارش تصویری ازراهروهای پر از تخت در بیمارستانهانیز موید صحت وجود فشار بر پرسنل است.
هرچند میشودتاییدات سازمانهای بین‌المللی از آماراعلام شده ایران را در زمره دیپلماسی خاص این نهادهای بین‌المللی محسوب نکرد، و درست نیست که‌آمار اعلام شده دولت را زیر سوال برد، ولی باید بین این آمارها و امکانات تناسبی وجود داشته باشد. شاید فعلا این تناسب وراحتی خیال مقامات وزارت بهداشت را بتوان پذیرفت، به شرط آنکه هیچ ادعای دیگری که حکایت از وضع بحرانی میکند از وکلای مجلس، مقامات استانها و سایر سازمانهایی که به مسایلی چون دفن اجساد ارتباط دارند جدی گرفته نشود . روزی که سخنگوی وزارت گفت ۱۹۴ کشته در کشور داریم، نماینده وزارت در گیلان گفت ۲۰۰ نفر در رشت فوت شده‌اند !
