سی ویژگی یک فرد دموکرات

۱- در هیچ شرایطی به دیگری نمی‌گوید: شما اشتباه می‌کنید؛

۲- بلکه می‌گوید: دیدگاه های ما متفاوت است، بحث کنیم؛

۳- همه شهروندان، حق انسانی و قانونی اظهارنظر دارند؛

۴- ولی تصمیم سازی و تصمیم‌گیری تابع اظهار نظر تخصصی است؛

۵- برای رسیدن به یک نظر و دیدگاه، بسیار می‌پرسد و مطالعه می‌کند؛

۶- عموماً نمی‌گوید: نظر من درست است؛

۷- دیگران برای اظهارنظر نزد او، احساس امنیت می‌کنند؛

۸- نگرانِ پذیرفته شدن افکارش نیست؛

۹- با اطلاعات و استدلال جدید، حاضر است دیدگاهش را تغییر دهد؛

۱۰- بسیار تلاش می‌کند تا دیدگاههای متفاوت از خود را درک کند و خود را جای حامیان آنها بگذارد؛

۱۱- معتقد است سوابق خانوادگی، محیط رشد و شرایط اجتماعی-  اقتصادی در شکل گیری دیدگاههای افراد، تعیین کننده است؛

۱۲- پشتِ سر فردی که نسبت به او دیدگاه‌های متفاوت دارد، غیبت نمی‌کند؛

۱۳- متناسب با مخاطب و حضار، دیدگاه خود را تغییر نمی‌دهد؛

۱۴- چون برای شکل‌گیری نظرات خود زحمت می‌کشد، عموماً از ثبات فکری (Consistency) برخوردار است؛

۱۵- دیدگاه افراد را در قالبِ (Context) بزرگترِ منافع و مصالح آنها هم ارزیابی می‌کند؛

۱۶- از به کارگیری الفاظ تند، افراطی و غیرمحترمانه پرهیز می‌کند؛

۱۷- آرام صحبت می‌کند؛

۱۸- در بحث، برخود تسلّط رفتاری دارد؛

۱۹- اگر به او حمله فکری شود، عصبانی نمی‌شود بلکه به رفتارِ استدلالی خود ادامه می‌دهد؛

۲۰- تواضع فکری او، مصنوعی نیست؛

۲۱- به فکر، اندیشه و دیدگاه، فرآیندی و تکاملی می‌نگرد؛

۲۲- اگر به ابعادِ یک دیدگاه مطمئن نباشد، سکوت می‌کند؛

۲۳- وقتی فردی دیدگاه خود را بیان می‌کند، با دقت به نظرات او گوش می‌کند؛

۲۴- حتی اگر با دیدگاه دیگری در تناقض بود، از او فاصله نمی‌گیرد؛

۲۵- از واژگان نسبی فراوان استفاده می­کند: شاید، ممکن است، احتمال دارد، تصور می‌کنم؛

۲۶- معتقد است بین دموکرات بودن و اعتمادِ به نفس رابطه مستقیمی وجود دارد؛

۲۷- بعضاً می‌گوید: نظری ندارم. به اندازه کافی مطالعه ندارم؛

۲۸- نسبت به دیدگاه خود تعصب ندارد. حاضر است دیدگاه های او در معرض محک قرار گیرند؛

۲۹- اگر می‌­گوید: از نظرات شما استفاده می‌کنیم، از بابِ عوام فریبی و نمایش نیست؛

۳۰- مهم‌ترین مبارزه او در زندگی، مبارزه با غرور فکری است.