شکست برجام خطرناک است

جهان صنعت
ایران در شرایطی است که راهی جز این ندارد که با حرکت و اقدام هشدارآمیز خود اروپا را مجبور به عمل به تعهدات برجامی کند چون هر چه زمان بگذرد فشار اقتصادی روی ایران افزایش پیدا می‌کند. ترامپ سیاست تهدیدآمیزی را در دنیا در پیش گرفته که فروش نفت تهران را به‌طور کلی به صفر برساند. اکنون در خوش‌بینانه‌ترین شرایط گفته می‌شود که چیزی حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه در روز نفت فروخته می‌شود که این مقدار نیز با شرایط سخت و با روش متفاوت امکان‌پذیر است‌. در این شرایط ایران از سقف ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده گذشت که این ریسک بزرگی است اما ایران این اقدام را انجام داد تا اتحادیه اروپا به‌ویژه کشورهای فرانسه‌، آلمان و انگلیس مجبور شوند حرکتی در برابر فشاری که آمریکا وارد می‌کند نشان دهند‌. ولی متاسفانه اروپا در شرایطی نیست که در برابر آمریکا ایستادگی کند‌. توقعی که ایران از اروپا دارد ذهنی است و با واقعیت‌های عینی همخوانی ندارد. به همین دلیل می‌بینیم که اروپایی‌ها موضع سخت‌تری نسبت به گذشته گرفتند و به ایران برای پایبندی به توافق هسته‌ای و مفاد آن هشدار می‌دهند و می‌گویند که نباید شرایطی را پیش آورید که ترامپ به اهدافش که همان برخورد نظامی است برسد‌. این‌طور برداشت می‌شود که کشورهای اروپایی حداکثر کاری که می‌توانند انجام دهند همان نتایج نشست وین و گزارشی است که آقای عراقچی داد و آن، این است که مقداری دارو و موادغذایی در اختیار ایران بگذارند اما نه در حد انتظار تهران که فکر کنیم اروپایی‌‌ها چندین میلیارد دلار بدون اینکه نفت از ایران بخرند به حساب وام به کشور ما دهند. این موضوع قطعا امکان‌پذیر نیست و حداکثر کاری که اروپا می‌تواند انجام دهد همان است که در عراق تجربه شد؛ نفت در برابر غذا که آن هم پیچیدگی‌هایی دارد که در زمان عراق وجود نداشت‌. الان آمریکایی‌ها خیلی صریح بر سر این مساله ایستاده‌اند که هیچ کشوری با توجه به مواضع آمریکا تخلف نکند و هر سازمان و کشوری تخلف کند نمی‌تواند با آمریکا تجارت کند. طبیعتا هر کشوری هم به دنبال منافع خودش است بنابراین حرکت ایران از روی ناچاری است و به این امید ریسک کاهش تعهدات هسته‌ای را می‌کند که پاسخ مثبت بگیرد اما اگر پاسخ مثبت نداد ایران فتیله را پایین می‌کشد‌ چرا که خروج از برجام به نفع ما نیست زیرا همه کشورها رودرروی ما قرار می‌گیرند‌. ایران تحت هیچ شرایطی نباید از برجام خارج شود ولی قدرت مانور دارد که جاهایی اقداماتی کند که اروپایی‌ها را در شرایطی قرار دهد که با آمریکایی‌ها وارد مذاکره شوند و امتیازاتی به ایران بدهند وگرنه در شرایطی که فروش نفت ایران پایین آمده و همه راه‌ها بسته شده ایران نمی‌تواند با توجه به اقتصاد ضعیف و مشکلات داخلی دوام‌ آورد لذا باید فعلا دست به اقداماتی حساب شده بزند و این اقدامات تا جایی پیش نمی‌رود که منجر به شکست برجام شود چرا که شرایط بسیار خطرناک می‌شود‌.
* کارشناس مسائل بین‌الملل