یادداشتی برای نوروز ۱۳۹۸ : تلاش کنیم دقیق باشیم

اگر شخصی به طور مستقیم یا از طریق اینترنت، هر روز، روزنامۀ نیویورک‌تایمز را بخواند، متوجه چند نکته می شود:

۱) معنای رسانه چیست؟
۲) معنای خبرنگاری و گزارش‌نویسی چیست؟
۳) معنای آزادی بیان چیست؟
۴) معنای تفکیکِ قوا چیست؟
۵) و معنای «دقت» چیست؟

اولین شمارۀ نیویورک‌تایمز در تاریخ ۲۷ شهریور ۱۲۳۰ (۱۶۸ سال پیش) منتشر شد. ۳۷۹۰ نفر برای این روزنامه کار می کنند، در ۲۷ کشور نمایندگی دارد و جوانترین خبرنگار آن ۵۱ سال سن دارد. اگر خواننده‌ای انگلیسی زبان بخواهد حدود ۵۰ صفحۀ روزانۀ نیویورک‌تایمز را مطالعه کند حدود ۵-۴ ساعت زمان می‌برد تا با طیفی از مسائلِ داخلی، تمام مناطق بین‌المللی، هنری، فرهنگی، و ورزشی آشنا و به‌روز شود. اما آنچه کلیدی است: دقتِ در آمار، جمله‌بندی‌های دقیق، واژگان استفاده شده، مفهوم‌سازی و طراحی برای فهم موضوعات است. هیجان، احساسات، اغراق‌گویی، وارونهِ جلوه دادن، فقط ۲۰ درصد یک موضوع را گفتن و ۸۰ درصد را حذف کردن، نمای یک موضوع را حیله‌گرانه تغییر دادن (Dissembling)، قهرمان‌سازی، فردمحوری، بی‌انصافی، فقط یک بعد از یک موضوع را گفتن و پیچاندن مسائل، در حداقل خود است.

اصولاً فهمِ دقیق و همه جانبۀ یک مسئله ، حداقل ۷۰ درصد آن است؛ سپس باید به راه حل فکر کرد. اگر شناخت مخدوش باشد، نمی‌توان پاسخ‌های دقیق پیدا کرد. وقتی داده‌ها (Inputs) اشتباه باشند، به طور طبیعی خروجی‌ها (Outputs) هم اشتباه خواهند بود. اگر مسئلۀ بیستم یک کشور به عنوان مسئلۀ یک آن جا بیفتد، عموم تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات بعدی، وقت تلف کردن خواهد بود. اگر فردی، بنگاهی، کشوری و دولتی، مسئلۀ یک خود را با تفکر و دقت تشخیص ندهد، مجموعه کارها آب در هاون کوبیدن خواهد بود. دقتِ در شناخت سرنوشت‌ساز است. اطلاعات دقیق و بازبینی‌شده، شنیدن دیدگاه های مختلف، دقتِ بی‌نظیرِ حقوقی در قلم ، فردزدایی از فهم پدیده‌ها، اولویت دادن به فکر در مقابل فرد و عفتِ کلام، جزء فرهنگ نیویورک‌تایمز است. اگر در شناخت خود و محیط دقیق و واقعی (Objectivity) نباشیم، به دور خود خواهیم چرخید.

بنابراین، در فهمیدنِ موضوعات می‌توان تلاش کرد تا:

۱) از هیجان و احساسات،
۲) وارونه جلوه دادن و
۳) فرد محوری فاصله گرفت.

بی‌دلیل نیست بیش از شش میلیون نفر در ۱۶۰ کشور هر روز صبح، نیویورک تایمز می‌خوانند؛ حتی بعضاً قبل از صبحانه.