موافقت ترامپ با تشکیل کشور مستقل فلسطینی

دونالد ترامپ سرانجام حمایت خود را از راه حل دو کشوری برای پایان دادن به مناقشۀ اسرائیل و فلسطینیان اعلام کرد؛ هر چند که دوباره راه حل یک کشوری را نیز در صورت توافق دو طرف درگیری، رد نکرد.

در واقع هنوز ابعاد و کیفیت کشوری که ترامپ برای فلسطینی‌ها در نظر دارد؛ مشخص نیست؛ با این حال تا همین جا هم، راست‌گرایان افراطی در اسرائیل از نقشۀ او به هراس افتاده‌اند به طوری که نفتالی بنت رهبر حزب نژاد پرست “خانۀ یهود” تأکید کرده است که در صورت تشکل کشور فلسطینی، او دولت ائتلافی تحت رهبری بینامین نتانیاهو را ترک خواهد کرد.

راست‌گرایان افراطی در اسرائیل تاکنون خود را دلداری می‌دادند که ترامپ با عدم مخالفت خود با راه حل یک کشوری، عملاً ایدۀ دو کشوری را از روی میز برداشته و خیال آنان را راحت کرده است.

به نظرم افراطی‌های اسرائیل از سخنان ترامپ در مورد موافقت او با هر یک از دو راه حلِ یک کشوری یا دو کشوری در صورت توافق دو طرف درگیر، دچار سوء‌تفاهم عمیق شده بودند؛ سوء‌تفاهمی که البته رسانه‌های بین‌المللی سهواً یا عمداً به آن دامن زدند.

واقعیت این است که حمایت ترامپ از راه حل یک کشوری، نه همراهی با ملی‌گریان افراطی یهود بلکه به عنوان ابزاری برای فشار پنهان بر دولت اسرائیل برای پذیرش راه حل دو کشوری مطرح شده است!

راه حل یک کشوری از نگاه ترامپ، به خلاف نظر رهبران حزب خانۀ یهود و برخی سران حزب لیکود، به معنای پذیرش تسلط اسرائیل بر نیمی از کرانۀ باختری و محبوس کردن فلسطینی ها در جزیره های منفک از یکدیگر در نیم دیگر آن نیست؛ بلکه ظاهراً منظور او کشوری یگانه و یکپارچه از رود اردن تا دریای مدیترانه با حقوق مساوی اتباع یهود و عرب است؛ چیزی که به نوبۀ خود ماهیت یهودی دولت اسرائیل را با چالش روبرو می کند.

اصرار ترامپ بر لزوم توافق هر دو طرف، برای رسیدن به راه حل یک کشوری، خود شاهدی در این جهت به شمار می‌رود؛ گو اینکه اشارات دیگر او هم در این زمینه، نظر او را روشن‌تر می کند. طبق گزارش مطبوعات، ترامپ چندی پیش در دیدار با یکی از رهبران خاورمیانه گفته است که راه حل یک کشوری سبب خواهد شد که نام نخست وزیر بعدی اسرائیل “محمد” باشد!

ترامپ به درستی می‌داند که اکثریت قاطع اسرائیلی‌ها راه حل یک کشوری با حقوق مساوی را برای پایان دادن به مناقشه نمی‌پذیرند؛ از این رو، این موضوع را به عمد به میان کشیده تا آنان را نسبت به پذیرش راه حل دو کشوری تحت فشار قرار دهد.

به نظرم دولت ترامپ برای پیشبرد طرح خود، با رهبران اپوزیسیون اسرائیل نیز که سرسختانه مدافع راه حل دو کشوری‌اند؛ تماس گرفته است تا آنان برای متقاعد کردن محمود عباس برای بازگشت به میز مذاکره، با او وارد گفتگو شوند.

از این جهت، دیدار اخیر اهود اولمرت نخست وزیر سابق و تزیپی لیونی رهبر اپوزیسیون اسرائیل  با محمود عباس به قصد ترغیب او برای همراهی با طرح صلح ترامپ نمی‌تواند بدون هماهنگی با مقام‌های آمریکایی باشد.

در هر حال، ترامپ اصرار دارد که طرح صلح او “کاملاً منصفانه” است و او می‌خواهد که در همین دور نخست ریاست جمهوری خود ناظر امضای پیمان صلح بین اسرائیل و اعراب باشد.

اگر ترامپ در این زمینه موفق شود؛ دیگر به راحتی نمی‌توان او را احمق یا ساده‌اندیش فرض کرد. او در موقعیت میانجی صلح، به عنوان پیچیده‌ترین و موفق‌ترین رئیس جمهور آمریکا  نام خود را در تاریخ به ثبت خواهد رساند.