چرا تهران دیگر برای کار و زندگی مناسب نیست؟
ابراهیم علیزاده
هزینه بالای زندگی در تهران، توان پایین پس‌انداز برای تهرانی‌ها، داشتن پرشتاب‌ترین تورم ماهانه کشور، میل به کوچ نیمی از ساکنان تهران و افزایش حاشیه‌نشینی در این استان تنها بخشی از مصائب پایتخت‌نشینی است. آمارهای رسمی منتشرشده نشان می‌دهد هزینه زندگی در تهران ۴۰ تا ۴۵ درصد بیشتر از سایر استان‌هاست، تهرانی‌ها کمترین امکان پس‌انداز نسبت به مردمان دیگر استان‌ها را دارند و علاوه بر این حدود ۵۸ درصد از مردم تهران به ترک پایتخت و زندگی در شهر دیگری فکر می‌کنند.
خانوارهای تهرانی به طور میانگین ماهانه ۵ /۳ میلیون تومان درآمد دارند. رقمی که ۵ /۱ میلیون تومان بیشتر از متوسط درآمد در کل کشور است. اما آیا با وجود چنین درآمدی، آنها خوشبخت‌ترین مردمان ایران هستند؟
پاسخ رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهران این است که تهرانی‌ها نه‌تنها وضعیت مالی بهتری نسبت به دیگر مردم ایران ندارند بلکه وضعیت به مراتب بدتری از بقیه دارند. نعمت‌الله ترکی در این مورد گفته است: «هر چند درآمد خانوار در تهران بالاست اما باید توجه کرد که هزینه‌های خانوار شهری در تهران بین ۴۰ تا ۴۵ درصد بالاتر از متوسط کشوری است. چه‌بسا در برخی شهرها بین ۳۰ تا ۳۵ درصد دو میلیون تومان در ماه (درآمد) امکان پس‌انداز دارد اما در تهران حتی با درآمد ماهانه ۵ /۳ میلیون‌تومانی خانوار امکان پس‌انداز نداشته باشد، چراکه هزینه‌ها بالاست.»
اما آیا نامناسب بودن شاخص‌های اقتصادی تهران نسبت به دیگر استان‌ها تنها مربوط به شاخص هزینه و درآمد خانوار است؟ آخرین آمار اعلامی از وضعیت بازار کار کشور نشان می‌دهد شاخص‌های نرخ مشارکت، نسبت اشتغال و نرخ بیکاری تهرانی‌ها هم چندان نسبت به دیگر استان‌ها مطلوب گزارش نمی‌شود. هرچند تا بهار سال گذشته نرخ مشارکت اقتصادی تهرانی‌ها نسبت به متوسط این رقم در کشور بیشتر بود اما در بهار امسال این وضعیت برعکس شد. در بهار سال گذشته نرخ مشارکت در کل کشور ۶ /۴۰ درصد و در تهران ۱ /۴۱ درصد بود. در بهار امسال هرچند نرخ مشارکت کل کشور به ۱ /۴۱ درصد بهبود یافت اما نرخ مشارکت در تهران به ۱ /۴۰ تنزل پیدا کرد.
ناگوارتر از وضعیت این شاخص‌ها نرخ تورم استان تهران است. آخرین آمار اعلامی از سوی مرکز آمار ایران درباره شاخص تورم، حاکی از این است که بیشترین نرخ تورم ماهانه خانوارهای شهری مربوط به استان تهران با ۶ /۷ درصد است. بیشترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه تیرماه هم به تهران تعلق داشته است. در حالی که درصد تغییر شاخص کل تورم نقطه‌به‌نقطه یعنی تیرماه امسال نسبت به تیرماه سال گذشته برای خانوارهای کل کشور ۸ /۱۳ درصد بوده، برای خانوارهای تهران این میزان ۴ /۱۷ درصد محاسبه شده است. معنای ساده این آمار را مرکز آمار ایران این‌طور تعریف کرده است: «یعنی خانوارهای ساکن استان تهران به طور متوسط ۵ /۳ درصد بیشتر از میانگین کل کشور برای خرید یک مجموعه کالا و خدمات یکسان هزینه کرده‌اند.»
منبع یادداشت: کانال معیار
