آسیب‌شناسی زندگی روزمره، اعتیاد، آتنا، بنیتا

۱. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سینمای فرهادی نمایش اهمیّت جزئیات زندگی روزمره و نقش تعیین کننده‌ی کمتر دیده شده‌ی اموری است که برایمان بی اهمیت جلوه می کنند. پرداختن به سهل انگاری‌های روزمره که حادثه آفرین و غیرقابل جبران‌اند. در فیلم «درباره‌ی الی» وقتی بزرگترها درحال بازی والیبال هستند، کودک شروع به گریه کردن می‌کند، پدر با صدا زدن همسر وظیفه‌ی توجه به کودک را از سر باز می‌کند، و در نهایت هیچ کس به گریه‌ی کودک توجه نمی‌کند؛ درحالی که علت اصلی گریه کردن کودک دیدن غرق شدن «الی» در دریا است، و ای بسا اگر بزرگترها به سراغ کودک می‌آمدند «الی» نیز غرق نمی‌شد و نمی‌مرد. این جزئیات تعیین کننده بار دیگر در «فروشنده» تکرار می‌شود: ترانه علی دوستی در نقش رعنا درب منزل را بدون آن‌که آیفون را بردارد باز می‌کند، بدون آن‌که از کسی که پشت درب است باخبر شود! و این سهل انگاری موجب حادثه‌ای دیگر می‌شود. عوامل حوادث و رویدادها کاملاً چند بعدی، در سطح کلان و خرد، عوامل بلند مدت و ساختاری تا عوامل جزء و روزمره را شامل می‌شود. هیچ حادثه و فاجعه‌ای نیست که خطاهای خرد و جزئی و روزمره نقش تعیین کننده نداشته باشند.

۲. بسیاری از ما از خبرهایی این چنین به سادگی می‌گذریم: دانشجویان ۱۴٫۸ درصد و دانش آموزان ۳٫۷ درصد از مصرف کنندگان مواد مخدر از نوع گل را تشکیل می‌دهند. گل از خانواده محرک ها و حشیش است/ایرنا.  رییس پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا از افزایش کشفیات مخدر گل در سال جاری خبر داد. در خبری دیگر می‌خوانیم: افزایش کشف «گل» در کشور! سردار مسعود زاهدیان در گفت‌وگو با ایسنا،  درباره آمارهای ارائه شده از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر درمورد مخدر گل اظهارکرد:‌ تغییری که در الگوی مصرف مواد مخدر درحال شکل‌گیری است در حوزه مصرف مخدر گل که یکی از مشتقات گیاه شاهدانه است مشاهده می‌شود و گرایش به سمت استفاده از این ماده قابل توجه است. (ایسنا،جمعه ۳۰ تیر ۹۶). مصرف گل یا ماریجوانا از عمده ترین عوامل آغاز اعتیاد است، چه بسیار معتادانی که چند سال اول اعتیاد خود را صرفا با مصرف هشیش، گل و مواد محرک آغاز کرده اند، با پذیرفتن این فرض باطل که «اعتقاد آور نیست»!!! گویی اعتیاد صرفاً امری جسمی است!

۳. اعتیاد از آن‌چه فکر می‌کنید به شما نزدیک تر است. گذشتن از این خبرها یا نادیده گرفتن آن دقیقاً یکی از سهل انگاری هایی است که ممکن است برای هر خانواده‌ای گران تمام شود. بسیاری از پدرها و مادرها تصور می‌کنند که به اصطلاح «مرگ برای همسایه است»! دریغ از آن که بدانند فرزندان آنان نیز دوست و رفیق و همکلاسی دارند، آن‌‌ها نیز در همین جامعه زندگی می‌کنند، سر کوچه و خیابان و محله‌ی آنان نیز پارک است. آسیب های فردی، خانوادگی و اجتماعی اعتیاد نیز تمامیت جامعه را تهدید می کند.

۴.  اعتیاد یک فرآیند است که مانند سرطان به آرامی فرد و خانواده و سپس جامعه را دچار آسیب و فاجعه می‌کند. حادثه‌ی اخیر کودک ۸ ماهه یکی از پیامدهای اجتماعی اعتیاد و کژ رفتاری ها و انحرافات اجتماعی مرتبط با آن است. همچنین یکی از پیامدهای سهل انگاری های زندگی روزمره، پدری که دختر بچه را در ماشین روشن رها می‌کند تا درب پارکینگ را ببندد! باید پرسید چه نسبتی بین سهل انگاری «زندگی روزمره»ی خانواده‌های قاتل و مقتول وجود دارد؟! باید ردپای آسیب‌های بلند مدت و ساختاری و کلان را در جزء ترین و خردترین موارد روزمره دنبال کرد. راستی اگر آتنا یک بطری آب یخ هرروز در کنارش بود و برای نوشیدن آب به مغازه‌ی قاتل نمی‌رفت آیا آن حادثه رخ داده بود؟!