چوب حراج به اموال شهرداری
معصومه اصغری/شرق
چهارشنبه ۴ مرداد ۱۳۹۶
در جریان ارائه گزارش ١٢ماهه پروژه‌های تملک دارایی- سرمایه‌ای سال ٩٥ شهرداری تهران، اعضای شورا نگرانی‌ها و اعتراضاتی را نسبت به شهرداری تهران در روزهای پایانی عمر ١٢ساله این دوره مدیریت شهری مطرح کردند. از جمله محمد سالاری كه به روند فروش گسترده و حراج‌گونه املاک و دارایی‌های شهرداری با روندی سریع اشاره کرد و هشدار داد که «اگر در مدت باقی‌مانده، شورای چهارم درباره عملکرد مالی گزارش ندهد، واگذاری‌های املاک و اراضی و انعقاد قراردادهای مختلفی که در حال وصول است، به مصلحت شورای چهارم و آقای قالیباف نخواهد بود». اعضای شورای شهر تهران که خیلی تمایل داشتند دوره فعلی زودتر و در همان نیمه مرداد به پایان برسد، در این روزهای باقی‌مانده اجباری تا نیمه شهریور ماه جلسات را با تأخیر و غیبت و مرخصی بسیار می‌گذرانند درحالی‌که موضوعات و گزارش‌های مهمی در حال طرح در جلسات است.
در جلسه روز گذشته هم که تا ساعت ١١ به حد نصاب نرسیده بود، کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران گزارش ١٢ماهه پروژه‌های تملک دارایی- سرمایه‌ای سال ٩٥ شهرداری تهران را ارائه کرد و علیرضا دبیر اعلام کرد بدهی شهرداری تهران به اشخاص حقیقی و حقوقی و مؤسسات مالی و بانک‌ها برای اولین‌بار تا ٣١ خرداد سال ٩٥ محاسبه شد که بر این اساس دیون به پیمانکاران (اشخاص حقیقی و حقوقی) پنج‌هزارو ١٨٢ میلیارد تومان و دیون حاصل از تملک هزارو ٧١٣ میلیارد تومان بوده است. او همچنین گفت ٤٨١ میلیون تومان سپرده حسن انجام کار و سپرده تأمین اجتماعی هزارو ١٣٨ میلیارد تومان بوده و میزان بدهی به مؤسسات و بانک‌ها ١١هزارو ٩٨١ میلیارد تومان بوده است که این مبلغ در مجموع ٢٠هزار و ٤٩٥ میلیارد تومان می‌شود. او مجموع مطالبات شهرداری از دولت‌های گذشته تاکنون را در حدود ١٤ هزار میلیارد تومان اعلام کرد.
گزارشی که کمیسیون برنامه و بودجه ارائه کرد، همراه با جزئیات مفصلی از پروژه‌ها بود که در جداولی ریز و درهم و پر از اعداد و رقم بود و اعضا و رسانه‌ها امکان ملاحظه تمام آنها را نداشتند. تعداد زیادی از اعضا به این روند برای چندمین‌بار اعتراض کردند و اعلام شد که در این سال‌ها کمیسیون برنامه و بودجه هیچ‌گاه قبل و بعد از ارائه گزارش آن را در اختیار اعضا قرار نمی‌دهد تا جزئیات آن بررسی شود.
رحمت‌الله حافظی پس از احمد حکیمی‌پور که به همین روند ارائه گزارش اعتراض داشت، صحبت کرد و ضمن تأیید این اظهارات، گفت: تأمین اعتبار پروژه‌های غیرمصوب از محل منابع پروژه‌های مصوب از انحرافات جدی بودجه شهرداری است و تخصیص اعتبار سلیقه‌ای نیز منجر به هرج‌ومرج می‌شود. او گفت این گزارش را باید شهرداری ارائه کند تا مسئولیت آن و پاسخ‌گویی را هم بپذیرد. او ادامه داد: بارها از ریاست شورا درخواست شد این گزارش‌ها قبل از ارائه به صحن، در اختیار کمیسیون‌ها قرار گیرد اما این امر محقق نشد، البته اگر قصد ارائه گزارش به صورت صوری دارید، به همین روش ادامه دهید.
رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با بیان اینکه کمک به ساخت مراکز فرهنگی و مذهبی شهید تهرانی‌مقدم و شهید شوشتری مصوبه شورای شهر دارد، تأکید کرد: در این گزارش درباره علت عدم اجرای این مراکز نوشته شده «فاقد اولویت». شهرداری مقلد رساله‌ای است که شورا در بودجه نوشته و در جایگاهی نیست که در این زمینه تصمیم بگیرد. درحالی‌که پروژه‌ها مصوبه شوراست و منابع برای آن پیش‌بینی شده و بودجه سنواتی هم صددرصد محقق شده، این پول‌ها کجا رفته است؟ حافظی ادامه داد: تأمین اعتبار پروژه‌های غیرمصوب از محل پروژه‌های مصوب از دیگر مشکلات است. در این گزارش آمده است برای پروژه‌های غیرمصوب هزینه می‌کنید که این امر تخلف و انحراف از مصوبات شوراست، تخصیص اعتبار سلیقه‌ای نیز باعث هرج‌ومرج می‌شود. انتظار داریم این گزارشات در اختیار اعضا قرار گیرد. در این جلسه محمد حقانی هم از واگذاری دقیقه ٩٠ ساخت فاز دوم برج میلاد به نیروی انتظامی گلایه کرد و در تذکری گفت: شهرداری باید چیزی هم برای آیندگان بگذارد نه اینکه همه پل‌ها را پشت سر خود خراب كند و بگوییم اصلاحات در مدیریت بعدی دفن می‌شود. متأسفانه شهرداری ساختمان‌های متعدد خود را تخلیه کرده و به فروش می‌رساند و مثلا شاهدیم اخیرا در خیابان آفریقا ساختمانی را تخلیه کرده و کارمندانش را به خیابان کریم‌خان آورده است. وی به قول قالیباف که قرار بود قرارداد جدیدی در این مدت منعقد نشود، اشاره کرد و گفت: فاز دوم برج میلاد به نیروی انتظامی سپرده شده و با آنها قرارداد بستند.
مجتبی شاکری، عضو اصولگرایی بود که به این عملکرد و البته عملکرد کمیسیون برنامه و بودجه اعتراض داشت و گفت: این مدل ارائه گزارش سال‌هاست که تکرار می‌شود و برخی اعضا در صحن عادت کرده‌اند بی‌توجه به اشکالات، از همه‌چیز تشکر کنند.
مجتبی شاکری با بیان اینکه باید بدانیم در یک گزارش نظارتی چه چیزی را با چه چیزی مقایسه می‌کنیم و ابزار سنجش برنامه چیست، گفت: متنی که از مهم‌ترین سال نظارتی شورای شهر تولید شده اصلا به دست اعضا نرسیده و ١٤٠ جدول و آمار و عدد به شکل رگباری از جلوی چشم ما در صحن عبور می‌کند. وی با بیان اینکه معلوم نیست از اعداد و ارقام این گزارش قرار است چه استفاده‌ای بشود، گفت: گزارش‌های نظارتی قبلی هم در اختیار ما قرار نگرفت که بتوانیم تحولات سال ٩٥ را با قبل از آن مقایسه کنیم. او گفت: تصویری که من از اجرای پروژه‌ها و برنامه‌ها در این بخش دارم، راضی‌کننده نیست و از دلایل آن عدم ارائه نظام پایش برنامه است. شاخص‌های پایش برنامه‌های فرهنگی که باید سال اول برنامه پنج‌ساله دوم ارائه می‌شد، هنوز هم در اختیار نیست. شاکری در ادامه از علیرضا دبیر به خاطر مکاتبه با هیئت‌رئیسه درباره دست‌کاری بودجه مصوب صحن قبل از ارسال برای فرمانداری گلایه تندی کرد و گفت: کمیسیون برنامه و بودجه حداقل در بخش فرهنگی و اجتماعی که ما رصد کرده‌ایم، بودجه را دست‌کاری کرده، ردیف‌هایی کم و زیاد و ردیف‌هایی را حذف و اضافه کرده و به تعبیر من، بودجه را شخم زده است. بنابراین آنچه فرمانداری برای اجرا ابلاغ کرده، با آنچه در صحن تصویب شده و پیشنهاد کمیسیون فرهنگی و اجتماعی بود، متفاوت است. محمدمهدی تندگویان، یکی دیگر از اعضای شورا بود که درباره این گزارش و برگشت آن به کمیسیون اعتراض داشت و گفت: از نظر من این گزارش با واقعیت موجود تطبیق ندارد، باعث افتخار ماست که روزی برسد که شهرداری بدهی و دیونی نداشته باشد و این را به پای عملکرد خود می‌گذاریم و می‌گوییم شورا آن‌قدر پیگیر و توانمند عمل کرده که توانسته کاری کند که شهرداری بدهی‌هایش را صاف کرده باشد. اما نمی‌توانیم خلاف واقع به مردم بگوییم. ما دلمان می‌خواهد شهردار بعدی همه‌چیز را شسته‌و‌رفته تحویل بگیرد. ولی واقعیت این است که اعداد و رقم‌هایی که کمیسیون بودجه اعلام کرده است، با واقعیت نمی‌خواند. وی ادامه داد: کمیسیون بودجه مطرح کرده برخی از عدد و رقم‌ها مربوط به پروژه‌هایی است که ممکن است تا سال ١٣٩٨ هم طول بکشد. همین الان هزینه‌های برخی از پروژه‌هایی که قبلا انجام شده، در طول اجرای پروژه صددرصد افزایش داشته است. حال چگونه ممكن است كه برای پروژه‌هایی که تا سال ١٣٩٨ طول می‌کشد، عدد و رقم قطعی اعلام می‌کنیم؟ او در این مورد پل صدر و هزینه تقریبی و قطعی‌نشده چهار هزار میلیارد تومانی آن را مثال زد.
او گفت: معاون شهردار می‌گوید شهر یک موجود زنده است، یعنی کار همیشه هست و پروژه‌های جدید تعریف می‌شود، می‌فرمایند که ما افزایش دارایی هم داشته‌ایم، ما این را هم می‌پذیریم. اما باید توجه داشت که بخشی از درآمدهای این شهر خرج هزینه‌های جاری مي‌شود. هزینه‌های جاری علاوه بر حقوق و دستمزد فاکتورهایی نظیر نگهداری و نگهداشت، ایمنی، موضوعات فرهنگی، اجتماعی و... را شامل می‌شود. مشخص است بخش عمده‌ای از درآمدهای شهرداری نمی‌تواند هزینه پروژه‌ها باشد و هزینه‌های جاری است. از طرفی گزارش مناطق حکایت از کاهش درآمد شهرداری تهران دارد. اگر مناطق پایش شوند، متوجه می‌شویم که با چه حجمی از کاهش درآمد روبه‌رو هستیم. سؤال اینجاست؛ چطور می‌شود یک نهاد درآمدش کاهش پیدا کند، اما هم دارایی‌هایش افزایش یابد و هم بدهی‌هایش را بپردازد؟ شاید در شهرداری معجزه‌ای رخ داده و ما نفهمیدیم! تندگویان خطاب به چمران و اعضای شورا و نمایندگان شهرداری با تأکید بر اینکه با این حرف‌ها دنبال سیاه‌نمایی نیستیم، گفت: به‌عنوان عضو شورای شهر اینجا نیستم که از شهرداری تقدیر و تشکر کنم. اتفاقا باید رصد کنم و مشکلات و کارهایی را که انجام نشده است، با توجه به برنامه پنج‌ساله شهرداری و با توجه به موضوعاتی که پیش‌رو داریم، به شما تذکر بدهم. در واقع شما هم کوچک‌ترین وظیفه‌تان را به مردم ادا کردید، بهتر است این‌قدر منت سر مردم نگذارید که در ١٢ سال چه کارهایی در شهر انجام دادید.
او به اشکالات گزارش ارائه‌شده اشاره کرد و گفت: کمیسیون بودجه ادعا می‌کند دو سال است که پروژه جدیدی شروع نشده، با این حساب پس تعهدات برنامه پنج‌ساله چه می‌شود؟ می‌گویند دو سال است پروژه جدیدی شروع نشده است، اما در بخش پروژه‌ها ٢٠ هزار میلیارد تومان عقب هستیم. ما در شرایطی هستیم که هنوز میزان ارزش واقعی بانک شهر و شهروند را که شهرداری به بانک شهر فروخت و تهاتر کرد، نمی‌دانیم و برخی از این رقم‌ها ساختگی است که بنده نمی‌پذیرم. هرقدر هم راست نگوییم، شورای شهر بعدی می‌تواند تمامی این موضوعات را در مدت یک ماه شفاف استخراج کند. به‌همین‌دلیل بهتر است که الان خودمان همه‌چیز را شفاف به مردم بگوییم. چگونه می‌شود که جایی کاهش درآمد دارد، افزایش دارایی داشته و دیون و مطالبات هم پاس کرده باشد؟ این معجزه شهری را برای ما توضیح دهید. اما در ادامه این اعتراضات اعضای شورای شهر تهران که در دقایق پایانی جلسه بود و بسیاری از اعضا نظرشان به برگشت گزارش و ادامه این توضیحات در جلسه بعدی بود، محمد سالاری در صحبت‌هایی تند نسبت به اعضا و نمایندگان شهرداری تهران به گزارش متناقض مربوط به بدهی‌ها و هزینه‌های پروژه‌های نیمه‌تمام شهرداری از سوی کمیسیون برنامه و بودجه گلایه کرد. محمد سالاری گفت چگونه حدود هفت ماه پیش در جلسه رسمی شورای شهر رقم اعتبارات مورد نیاز برای پیشبرد پروژه‌های نیمه‌تمام ٤١هزارمیلیارد تومان اعلام می‌شود اما امروز ١٩هزارمیلیارد تومان؟! خیلی قبل‌تر شورای شهر با توجه به مشکلات جدی حوزه نقدینگی شهرداری تهران، دستور توقف تداوم پروژه‌های زیر ٥٠ درصد پیشرفت را به شهرداری تهران داد. از سوی دیگر آمارها حاکی از کاهش نسبی صدور پروانه‌های ساختمانی در سال آخر این دوره مدیریت شهری و توقف بلندمرتبه‌سازی و تغییر رویکرد کمیسیون ماده ٥ از سوی شورای شهر و شورای‌عالی شهرسازی و معماری نسبت به درآمدزایی از این محل است. حالا چگونه است که شهرداری تهران در مدت چند ماه موفق به انجام کسب حدود ٢٢ هزار میلیارد تومان در حوزه پروژه‌های نیمه‌تمام شده است؟!
سالاری به دغدغه شورای چهارم و شورای پنجم نسبت به نبود شفافیت درباره بدهی‌ها و تعهدات شهرداری تهران اشاره کرد و گفت: مهم‌ترین رسالت ما در پایان این دوره تعیین‌تکلیف و شفاف‌سازی و ارائه یک گزارش جامع به همگان در این خصوص است. در غیر این صورت هشدار می‌دهم که واگذاری‌های املاک و اراضی و انعقاد قراردادهای مختلفی که در حال وصول است، به مصلحت شورای چهارم و آقای قالیباف نیست.
سالاری به اظهارات شهردار تهران درباره ایجاد نکردن تعهد برای مدیریت آتی تهران اشاره کرد و از حاضران در جلسه پرسید چرا با وجود این قول در مرحله گذار مدیریت شهری شاهد انتقال مجموعه‌ای از اراضی ازجمله پردیس متروی دردشت در شرق تهران بودیم. او به اخباری که این روزها از واگذاری و فروش املاک در شهرداری تهران می‌رسد، اشاره کرد و گفت: این روزها شاهد اخباری مبنی بر واگذاری سهم شهرداری از پروژه هزارویک‌شهر و ساختمان‌های سازمان مشارکت‌های مردمی و شرکت سرمایه‌گذاری شهر و... هستیم که به ساختمان‌های دیگری کوچ کرده‌اند. اینکه برای مدیران مناطق شمالی تهران درباره الزام صدور پروانه برای املاک متعلق به بانک شهر در٢٠ روز ضرب‌الاجل تعیین شده، جای نگرانی دارد و شائبه‌برانگیز است و باید توضیح دهند هدف از این فشارها چیست؟ شهردار تهران در این خصوص شفاف‌سازی کند.
سالاری با تأکید خطاب به چمران و اعضا تأکید کرد این حرف‌ها از روی دلسوزی است و ربطی به اصلاح‌طلبی و اصولگرایی ندارد و افزود: چرا شهرداری منطقه ٢٢ به شخصی اجازه ساخت حدود ١٧ طبقه را بدون داشتن پروانه می‌دهد و در ٤٠ روز گذشته پروانه آن را صادر می‌کند؟ این روند کاملا غیرقانونی و اجحاف به منابع شهرداری و عدول از ضوابط شهرسازی و معماری است. نکته شایان توجه این بود که مهدی چمران در زمان بیان این اظهارات سرش را به علامت تأیید تکان می‌داد و بعد از آن هم توضیحی در رد این موضوعات نداشت. درعین‌حال محسن پیرهادی در دفاع از گزارش ارائه‌شده و عملكرد شهرداری بدون ارائه توضیحات مستند، گفت: گزینه شما برای شهرداری یعنی آقای مرعشی، گفته اگر این شهر سوخته و بدهکار و ازدست‌رفته است چرا برایش دست و پا می‌شکنید! حرف ما هم همین است که بعد از ١٢ سال خدمات این شهر را زیر سؤال نبرید. او ادعا داشت که حرف‌های سالاری درباره فروش املاک و موارد دیگر از جمله ساختمان ١٧ طبقه درست نیست و حتما مجوز کمیسیون ماده ٥ را دارد که سالاری با تأکید گفت، سند دارم و اتفاقا یکی از تخلفاتش نرفتن به کمیسیون ماده ٥ است. این موضوع در ادامه جلسه همچنان زمینه اختلاف بود و قرار شد در جلسه بعدی اعضا بیشتر درباره این اعداد و ارقام پرابهام صحبت کنند.
