کمک‌های بی‌حساب احمدی‌نژاد به کشورهای خارجی

همواره این سوال در اذهان عمومی مطرح است که از درآمد ۸۰۰ میلیارد دلاری دولت احمدی نژاد چه میزان به کشورهای دیگر اختصاص یافت.

پنج‌شنبه ۱۰ فروردین ۱۳۹۶

کمک‌های‌توسعه‌ای‌احمدی‌نژاد؛سرمایه‌گذاری دشمن‌ساز برای ایران/پول‌هایی که با بی‌تدبیری به چاه ویل رفت

خبرگزاری خانه ملت؛ سرویس سیاسی؛ حمیدرضا خدامی؛ ابهام، ابهام و ابهام؛ تنها گزینه ای که از عملکرد اقتصادی دولت احمدی نژاد در دوره نهم و دهم به اذهان متبادر می شود، متأسفانه عملکرد بی ضابطه این دولت تنها معطوف به اقتصاد داخلی نمی شود، بلکه احمدی نژاد و اطرافیانش در عرصه اقتصاد خارجی به ویژه مسئله کمک های توسعه ای طی سال های ۸۴ تا ۹۲ رویکرد ابهام آمیزی را به جای گذاشته اند.
پرونده کمک های توسعه ایران به سال های پیش از دولت نهم بر می گردد، اما این کمک ها در زمان دولت های سازندگی و اصلاحات نیز به صورت مثبت، هدفمند و ضابطه مند به کشورهای مدنظر داده می شد و این کمک ها در چارچوب سیاست‌هایی خاص نظام به کشورهای دیگر تعلق می‌گرفت.

پرداخت کمک های توسعه ای در چارچوب عرف دیپلماتیک قابل قبول است/خارج از روند قانونی پذیرفتنی نیست
محمدجواد فتحی عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس در این رابطه معتقد است که کشورهای دوست و نزدیک، کمک هایی را به یکدیگر ارائه می کنند و این میزان کمک قابل قبول است.
وی می گوید که به نظر من پرداخت کمک های توسعه ای از سوی ایران به کشورهای دیگر در چارچوب عرف دیپلماتیک قابل قبول بوده و قطعا خارج از روند را نمی توان پذیرفت.

دولت احمدی نژاد سرآغاز بذل و بخش های میلیاردی به کشورهای خارجی
برخلاف رویکرد و سیاست های دولت ها پیشین، از آغاز دولت نهم و با روی کار آمدن احمدی نژاد این کمک ها از ضابطه خاص خود خارج شد و شاهد پرداخت کمک های توسعه ای غیر شفاف به کشورهای دیگر بودیم.
نکته قابل توجه در پرداخت کمک های توسعه ای این بود که در دولت های قبل از احمدی نژاد، ساز و کار ارائه کمک ها به صورت غیر مستقیم صورت می گرفت، به طور مثال دولت ها قالبا کمک های خود را با هدف کمک به کشورهای آسیب دیده در اثر بروز حوادث طبیعی پرداخت می کردند، این در حالی است که دولت احمدی نژاد که همواره سیاست های خود را فراتر قوانین موجود و استراتژی های پیشینیان خود، تعیین می کرد، در بحث کمک های توسعه ای نیز از مسیر دولت های قبلی خارج شد و عملا روش ابتکاری را در این عرصه پیش گرفت، که آن کمک های مستقیم به کشورها بود.

صادقی: در دولت گذشته پول های کلانی به کشورهای خارجی داده شده است
در این رابطه محمود صادقی نیز با تأیید رویکرد غیرکارشناسی و تخلفات دولت احمدی نژاد در ارائه کمک های توسعه ای اعلام می کند که بر اساس گزارش ها و اطلاعاتی که من رسیده، متأسفانه ارقام و پول های کلانی در دولت گذشته به کشورهای خارجی در قالب های مختلف داده شده و این اقدامات بی حساب و کتاب بوده است.
صادقی ادامه داد که درباره ارائه کمک به کشورهای خارجی این مسئله دارای اهمیت است که این اقدامات به چه میزان برنامه ریزی شده و کارشناسی بوده است، به طوری که بر اساس شنیده ها، پس از ساخت یک سد در یکی از کشورهای خارجی، رئیس دولت قبل هزینه های آن را در قالب هدیه به آن کشور می بخشد.

کمکهای توسعه ای احمدی نژاد از مسیر سیاست های اصولی و ایدئولوژیک نظام خارج شد
یکی از مهم ترین مسائل در پرونده کمک های توسعه دولت احمدی نژاد به کشورهای خارجی این است که این پرداخت ها از مسیر سیاست های اصولی و ایدئولوژیک نظام خارج شده و در قالب تصمیمات شخصی مقامات و دولتمردان قرار گرفت. یعنی آنکه اگر احمدی نژاد از کشوری یا مقامات یک کشور خوشش می آمد به آن ها کمک مالی می کرد و اگر نظرش از آن کشور بر میگشت، دیگر خبری از پرداخت کمک نبود، که به طور حتم این رویکرد و روش تبعات بسیاری را برای کشور به دنبال داشته و امروز ایران درگیر همان سیاست های اشتباه گذشته است.

رضایی:ایران در عرصه سیاست خارجی با از هم گسیختگی روبه رو است
در این رابطه محمدابراهیم رضایی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، درباره عملکرد دولت نهم و دهم در ارائه کمک های توسعه ای به کشورهای خارجی گفت که در سیاست کلی نظام حمایت از مستضعفان جزء اصول اصلی است، اما اگر این اقدامات از سیاست های کلی نظام تبعیت نکند، این اقدامات نه تنها نتیجه بخش نخواهد بود بلکه آثار منفی را برای کشور به دنبال خواهد داشت که متأسفانه در دولت گذشته شاهد این رویکرد بودیم.
وی ادامه داد که ایران در عرصه سیاست خارجی در تعامل با دولت ها و نگاه به ملت ها از یک از هم گسیختگی مواجه است، به طوری که در این حوزه با روی کار آمدن دولت ها، اعمال سلیقه صورت می گیرد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد که متأسفانه یک دولت برای ارائه کمک های توسعه، برخی کشورهای را در اولویت قرار می دهد و دولت بعدی کمک های قبلی را متوقف و به کشورهای دیگر کمک می کند و این مسئله نه تنها برای کشور دستاوردی ندارد، بلکه خسارت های بسیاری را برای ما به دنبال دارد.
تصمیمات شخصی احمدی نژاد در پرداخت کمک های توسعه تنها منحصر به اعتبارات نبود، بلکه وی در بذل و بخش هزینه ها و سرمایه گذاری های جمهوری اسلامی به کشورهای میزبان نیز ید طولایی داشت. به طوری که طهماسب مظاهری وزیر دولت اصلاحات نمونه ای از اقدامات احمدی نژاد در حراج سرمایه های جمهوری اسلامی را بیان می کند.

بذل و بخشش ۴۰ میلیون دلاری احمدی نژاد در تاجیکستان
به گفته وی پروژه تونل انزاب تاجیکستان یکی از سرمایه گذاری های کلان ایران در دوران دولت اصلاحات بود که این پروژه برای جمهوری اسلامی حدود ۴۰ میلیون دلاری هزینه به دنبال داشت، از طرف دیگر ساخت پروژه تونل در دولت نهم به پایان رسید، بنابر این احمدی نژاد برای افتتاح این پروژه به این کشور سفر کرد و در مراسم افتتاحیه پروژه اعلام کرد که این تونل هدیه‌ای است از طرف مردم ایران به مردم تاجیکستان و رئیس‌جمهور تاجیکستان هم بلافاصله پشت تریبون گفت هدیه‌تان را قبول می‌کنیم، این رویکرد رئیس دولت نهم موجب شد که مقامات تاجیکستان از پرداخت اقساط وام اجتناب کرده و بگویند که هدیه را که پس نمی‌گیرند و تا امروز این پول که در قالب وام پرداخت شده بود، برنگشته است.

طومار طولانی احمدی نژاد برای پرداخت کمک مالی به کشورها/کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی برنده ولخرجی دولت
بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که کمک های توسعه ای ایران به کشورهای خارجی تنها معطوف به چند کشور انگشت شمار نمی شود، بلکه در دوران دولت احمدی نژاد، بیش از ۲۰ تا ۳۰ کشور از ایران کمک های توسعه ای دریافت کردند.
کشورهایی که شاید از نظر وزن سیاسی در عرصه بین المللی هیچ اهمیتی نداشتند، اما احمدی نژاد در سفرها و دیدارهای خود بدون حساب و کتاب، میلیون ها دلار از منابع اعتباری کشور را به این امر اختصاص می داد. مرور و بررسی اطلاعات نشان می دهد که کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی در دوره هشت ساله احمدی نژاد بیشتری استفاده و بهره را از کمک های توسعه ای ایران برده اند.

پرداخت اعتبارات میلیاردی دولت احمدی نژاد؛ از ونزوئلا تا سنت وینست
ونزوئلا، سریلانکا، بولیوی، سنت وینست، اکوادور، زیمباوه، نیکاراگوئه، گامبیا، تانزانیا، تاجیکستان؛ تنها بخشی از کشورهایی هستند که مورد عطوفت و لطف دولت نهم و دهم قرار گرفته اند و سرمایه های ایران در قالب کمک های توسعه ای به این کشورها سرازیر شدند.
در میان اسامی کشورهایی که دولت احمدی نژاد به آن ها کمک های توسعه ای و وام های بلاعوض داده، وجود کشوری مانند کشور سنت وینست بسیار تعجب آور و بهت آور است، کشوری که قطعا نه تنها مردم ایران بلکه اغلب مسئولان کشورمان اطلاعات دقیقی از آن ندارند.

ساخت فرودگاه با اعتبار میلیاردی در جزیره‌ای در دریای کاراییب
حال اگر تا به حال با نام کشور سنت وینسنت آشنا نبوده اید، باید آن را از این پس بشناسید، زیرا دولت پیشین اعتبار کلانی را در قالب کمک های توسعه ای برای اجرای یک پروژه فرودگاهی به این کشور اختصاص داد و هفته گذشته فرودگاه مذکور  افتتاح شد، کشور سنت وینسنت و گرنادین‌ها، کشوری جزیره‌ای در دریای کاراییب با جمعیتبیش از ۱۱۰ هزار نفر است که در ۱۷۶۳ مستعمرهٔ بریتانیا شد، در ۱۹۶۹ خودگردانی داخلی یافت، و در ۱۹۷۹ به استقلال رسید.
طبق موضوعات مطرح شده در رسانه ها، رئیس‌جمهور اسبق در آخرین سفر خود به نیویورک، ملاقاتی با نخست وزیر این کشور داشت و در این دیدار احمدی نژاد با اختصاص چند میلیون دلار به این کشور موافقت کرد که این اعتبار  صرف ساخت فرودگاهی در سنت وینسنت شد.
علاوه بر این اقدامات صورت گرفته، در سال‌های فعالیت دولت‌های نهم و دهم اختصاص 330 میلیون دلار برای پاکستان، اختصاص وام 1.5 میلیارد دلاری با مدت 10 سال بازپرداخت برای سریلانکا، اختصاص بودجه‌ای برای ساخت دو درمانگاه عمومی در بولیوی، کمک هفت میلیون دلاری برای ساخت یک فرودگاه در سنت وینسنت، کمک ۳۵۰ میلیون دلاری برای ساخت یک بندر نیکاراگوئه و موارد اینچنینی در رسانه‌های ایرانی انعکاس یافت.

فتحی: کمک های توسعه ای بدون تأمین منافع ملی هیچ توجیه شرعی، قانونی و عرفی ندارد
فتحی در این رابطه تأکید می کند که کمک های توسعه ای ایران باید در جهت حفظ منافع ملی خودمان باشد و در این چارجوب قابل قبول است، در غیر این صورت ارائه کمک های توسعه ای به هر کشوری هیچ توجیه شرعی، قانونی و عرفی ندارد.
وی معتقد است که دولت و حاکم حافظ منافع مردم بوده و مالک پول بیت المال نیست، بنا بر این این اعتبارات باید در جهت تأمین منافع ملی هزینه شود و اگر می خواهد بذل و بخششی داشته باشد، باید نگاهش به منافع ملی باشد و اینکه آیا مردم با این گونه اقدامات موافق هستند یا خیر.
اما مهم تر از حیف و میل بیت المال و هزینه کرد اعتبارات کشور در قالب ارائه کمک های توسعه ای به کشورهای دست چندمی، مسئله اثرگذاری این کمک ها دارای اهمیت است، شرایط کنونی در عرصه منطقه و بین المللی به ویژه در عرصه منطقه خارومیانه، آفریقا و آمریکای جنوبی نشان می دهد که کمک های توسعه ای دولت گذشته نه تنها به نفع ایران نبوده، بلکه عملا آسیب و خسارات بسیاری را برای ما به دنبال داشته است.
در این رابطه رضایی معتقد است که در شرایط کنونی وضعیت خوبی در بحث ارتباطات و تعاملات ایران با کشورهای دیگر وجود ندارد و سیاست خارجی ایران در ارتباط با دیگر کشورها در حال به قهقرا رفتن است.

کمک های دشمن ساز؛ سودان، تاجیکستان و جیبوتی در صف تقابل با ایران
این نماینده مردم در مجلس دهم با بیان اینکه قطعا در عرصه سیاست خارجی باید هدفمندانه تر و هوشمندانه تر عمل کنیم ادامه داد: تاکنون اقدامات ایران در ارائه کمک های توسعه ای به کشورهای دیگر نتیجه مثبتی به دنبال نداشته و اثربخشی آن مطلوب نبوده است.

جیبوتی در مجلسی که ایران ساخت، بر علیه جمهوری اسلامی قانون می نویسد
وی افزود: امروز بسیاری از کشورهایی که در گذشته و در دولت های قبل از ایران، کمک های توسعه ای دریافت کرده اند، امروز به دشمنان جمهوری اسلامی تبدیل شده اند که در این رابطه می توان به کشورهایی مانند سودان، تاجیکستان و جیبوتی اشاره کرد که این مسئله نشان می دهد که مقامات کشور برای پرداخت کمک های توسعه ای یا برنامه ای نداشته و یا اینکه از کشور مربوطه شناخت لازم را ندارند.
رضایی ادامه داد: کشوری مانند جیبوتی تنها دارای یک ساختمان مرتب و خوب است که آن ساختمان را که همان مجلس این کشور محسوب می شود را ایران ساخته است، حال مقامات این کشور در همان ساختمان بر علیه جمهوری اسلامی قانون وضع می کنند.

قول های غیرعملی رئیس دولت دهم به کشورهای خارجی؛ آبرویی که از ایران رفت
در شرایط کنونی تبعات اقدامات احمدی نژاد در پرداخت بی حساب و کتاب کمک های توسعه ای به کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی پایان ندارد، به نظر می رسد که احمدی نژاد در دوران ریاست جمهوری خود مانند سفرهای استانی در داخل کشور، نه تنها سرمایه های کشور را به باد داده، بلکه مانند تصویب مصوبات استانی، وعده های بسیاری را برای اجرای پروژه های اقتصادی و عمرانی به مقامات این کشورهای خارجی داده است به طوری که امروز با سفر مقامات دولت یازدهم به کشورهای مربوطه، مقامات آن کشورها عملا طلب وعده های داده شده را از جمهوری اسلامی می کنند.
بروز این مسائل و برخورد نشان می دهد که اقدامات خودسرانه و خارج از عرف دیپلماتیک احمدی نژاد در پرداخت بی حد و حصر کمک های توسعه ای، تنها به ضرر جایگاه و شأنیت کشورمان تمام شده است.
در این رابطه صادقی تأکید میکند که در دولت گذشته به کشورهای دیگر وعده ها و قول هایی برای ارائه کمک داده شده، اما چون این وعده بدون طی شدن روال قانونی صورت گرفته، دولت کنونی هیچ تعهدی برای اجرای آن ها ندارد، که این مسئله موجب ایجاد توقع برای آن کشور خارجی شده و قطعا این موضوع در روابط دو کشور تأثیرات منفی دارد.

لزوم ضابطه مند کردن کمک های توسعه ای/قانون گذاری مانع از اعمال سلایق شخصی می شود
تجربه اقدامات احمدی نژاد در صرف و هزینه کرد سرمایه های کشور در حوزه کمک های توسعه ای این مسئله را بیش از پیش به مسئولان و مقامات ارشد نظام گوش زد می کند که پرداخت و ارائه کمک های توسعه ای باید طبق ضوابط خاص و دقیق صورت گیرد و خلاء قانونی و مقررات در این حوزه تنها فضا را برای افرادی باز می گذارد که به دنبال مطرح کردن خود در عرصه ها مختلف هستند.
بنابر این رضایی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تأکید می کند که راه کار شفاف سازی و ساماندهی کمک های توسعه ای ایران به کشورها دیگر این است که مقررات اختصاصی برای آن تدوین شود تا دولت ها نتوانند بر اساس سلایق شخصی و دلخواه خود این سرمایه ها را هزینه کنند.
در پایان باید گفت که ارائه کمک های توسعه ای به کشورها با رویکرد سیاسی، انسانی و استراتژیک قابل قبول و توجیه است و قطعا به کارگیری درست این مسئله موجب افزایش امنیت ملی و تقویت روابط دو جانبه با کشورها می شود زیرا در شرایط کنونی کشورهای ابرقدرت به دنبال یارکشی و ایجاد ائتلاف های سیاسی بر علیه کشورهای مستقل هستند، اما این عرصه باید دارای ساز و کار و فرآیند منطقی و کارشناسی باشد، تا نه تنها این سیاست برای کشور و نظام تبعات به دنبال نداشته باشد، بلکه موجب تحقق اهداف کشورمان در عرصه سیاست خارجی شود.