برف در کویر: نفرین زمین یا هدیه جن‌ها
مهسا علی‌بیگی/روزنامه «شرق»
بومی‌ها می‌گویند «ریگ‌جن» نفرین شده و محل سکونت اجنه است. ریگ‌جن، منطقه‌ای کویری در دل کویر مرکزی ایران در جنوب سمنان و شمال انارک است. برخی از بومیان این منطقه خانه‌هایشان را تبدیل به کاروانسرا کرده‌اند تا مشتاقان کویرگردی و رصد ستارگان را میزبان باشند. این دست بومیان از این اعتقاد قدیمی حرف نمی‌زنند و آن را خرافه می‌دانند اما کافی است به یکی از ساکنان روستاهای کم‌جمعیت حاشیه ریگ‌جن بربخورید تا درگوشی بهتان بگوید: «اینجا جن داره!» برای ما پایتخت‌نشین‌ها که قرار است یک شب را در روستای آشتیان، روستایی با جمعیتی کمتر از ١٠ خانوار و درست در دل ریگ‌جن بگذرانیم، این حرف‌ها، بیش از آنکه رنگ حقیقت داشته باشد، از واقعیت زندگی سخت در کویر پرده برمی‌دارد؛ اینکه آب شور و خاک سترون از این سرزمین، زمینی نفرین‌شده ساخته است. اما امسال در دل این منطقه شاهد اتفاقی بودیم که نشان می‌دهد زمین، به‌عنوان سکونتگاه بشر، از دست ما خسته شده و این‌بار واقعا ما را نفرین کرده است. در روزهایی که کنفرانس تغییرات اقلیمی در آن سوی دنیا در حال برگزاری است، کویر ریگ‌جن شاهد بارش برف بود! برای ما که از سرمای تهران به کویر فرار کرده بودیم، گذراندن یک شب در میان برف، آن هم در یکی از گرم‌ترین نقاط ایران، اتفاقی باورنکردنی بود. اتفاقی که یکی از محلی‌ها آن را آن‌طور توصیف کرد: «هر ٥٠٠ سال یک بار، توی کویر برف میاد، از شانس شما، امسال همون ساله!» اما من فکر می‌کنم این اتفاق نادر بی‌ارتباط با تغییرات اقلیمی نباشد. مگر می‌شود ما با کارهایمان باعث سوراخ‌شدن لایه اُزن، گرم‌شدن کره زمین، آب‌شدن یخ‌های قطبی، ازبین‌رفتن پوشش گیاهی، برهم‌زدن اکوسیستم‌های طبیعی و... باشیم و زمین از این همه درد ساکت بماند و ما را نفرین نکند؟ نه، حتما نفرینی در کار هست که زمین ما را در ریگ‌جن، غافلگیر و به جای رمل‌های ساخته‌شده از ماسه روان، با یخ و برف ازمان استقبال می‌کند. این اما همه ماجرا نیست. همان شبی که میهمان کویر شده‌ایم و از سرمای بی‌سابقه به خودمان می‌لرزیم، چشم به آسمان می‌دوزیم. آسمانی که بارش شهاب‌سنگ، نقره‌آجینش کرده است. قرار بود امسال در ماه آذر با یکی از بزرگ‌ترین بارش‌های شهابی سال روبه‌رو شویم. این بارش شهابی، بارش شهابی جوزایی نام دارد و یکی از بزرگ‌ترین بارش‌های شهابی سالانه است و ما این شانس را داشتیم که وقتی ابرهای برف‌زا از آسمان ریگ‌جن کنار رفتند، شاهد روشن‌شدن صورت فلکی جوزا با بارش شهابی باشیم. این بارش معمولا حدود روز ۱۶ آذر آغاز می‌شود و در روز ۲۳ آذر به اوج می‌رسد و در روز ۲۷ آذر پایان می‌یابد. پیش‌بینی می‌شود در بامداد دوشنبه حداکثر ١٤٠ شهاب در ساعت دیده شود. این پدیده با چشم غیرمسلح در همه‌جای ایران رؤیت می‌شود. شهاب‌‌باران جوزایی در روزهای ٢٢ و ٢٣ آذر ماه به اوج خود می‌رسد . پیش‌بینی دقیق‌تر نشان می‌دهد که بارش در ساعت ٥ و ١٠دقیقه به وقت جهانی برابر با ٨:٤٠ دقیقه به وقت ایران در ٢٣ آذر‌ماه به اوج خواهد رسید. بر‌این‌اساس صبحگاه روز ٢٣ آذر‌ماه بهترین فرصت برای دیدن این بارش است.
پس شاید شما هم فردا را از دست ندهید و اگر هم نشد تا ٢٧ آذر فرصت کنید و سری به یکی از کویرهای ایران بزنید تا شاهد این بارش شهابی باشید. اما شما هم مثل ما، موقع شکافته‌شدن دل شب با نور شهاب‌ها، آرزو کنید، سران جهان در کنفرانس تغییرات اقلیمی فکری جدی به حال زمینمان کنند.
