باران آمد، سیل ما را برد

قربانیان سیل جنوب پایتخت به ۵ نفر رسید

ابرهای سیاه به هم گره خورده بودند. باد می‌وزید. سهمناک‌ترین باد. بوی فاجعه می‌داد. باران هم می‌آمد، رگباری. گاهی هم به شکل تگرگ. همه چیز در یک لحظه اتفاق افتاد. باران‌های سیل‌آسا به ١١ استان کشور تاخت تا ١٢ زن، مرد و کودک به کام مرگ فرو روند. این باران‌های هولناک که گریبانگیر ٢٩ شهرستان و ۴٠ روستا و شهر شده بود از صبح ٢۵ شهریورماه تا ساعت ٣٠: ٠۶ دقیقه روز شنبه ٢٩ شهریورماه، موج وحشتی به راه انداخت.
ساعت ١٩ بود، باران‌های فصلی شروع به باریدن گرفت. باران شلاقی می‌بارید و بعد آب بود که بر حجمش هر ثانیه افزوده می‌شد. ساکنان استان‌های تهران، آذربایجان شرقی، خراسان شمالی، اصفهان، چهار‌محال و بختیاری، زنجان، سمنان، گلستان، هرمزگان، مازندران، البرز و تهران خود را به پناهگاه امن می‌رساندند تا از هجوم سیلاب در امان باشند اما افرادی که برای تفریح به روستای توچال قیامدشت در استان تهران، بندر هرمزگان، بجنورد در استان خراسان شمالی و آذرشهر در آذربایجان‌شرقی رفته بودند، هرگز تصور نمی‌کردند قربانی باران‌های بی‌امان شوند.
سیلاب مرگ در روستای توچال
وقتی آسمان پایتخت را ابری سیاه و تیره فراگرفت، طوفان به پا شد. طوفانی که همزمان دامنگیر روستای توچال در پاکدشت ورامین نیز شد در پی بارش شدید باران در عصر روز جمعه، ۲۷ شهریور و جاری شدن آب از شمال تهران، کانال قیام‌دشت طغیان کرد که این باعث انسداد جاده امام رضا شد و در این میان ۶ نفر در یک روستای توابع پاکدشت ورامین جان خود را از دست دادند. به یک بیابان تبدیل شده، روستای توچال در ١٠کیلومتری پاکدشت؛ بیابانی پر از گل‌ولای و خاک و سنگ و کلوخ. این وضعیت را سیلاب جمعه‎شب گذشته برای این منطقه درست کرده است؛ منطقه‌ای که بیشترین خسارت جانی را در میان مناطق سیل‌زده داشته است. روستای توچال با ۵ کشته جمعه شب به یک قتلگاه تبدیل شد که حالا تنها خودروهای له‌شده قربانیان در آن به جای مانده است. ٢٠۶ مچاله شده، پراید و وانت قراضه تنها آثار به جا مانده در این منطقه است. مردم بومی این روستا همگی برای دیدن این آثار به محل حادثه آمده‌اند. هرکس چیزی می‌گوید. بعضی‌ها شاهد مستقیم سیل بودند و بعضی‌ها هم تنها صحبت‌های اطرافیانشان را شنیده‌اند و نقل قول می‌کنند. همگی جمع شده‌اند تا آخرین آمار را از زبان اسماعیل نجار رئیس سازمان مدیریت بحران کشور بشنوند. صحبت‌های نجار که تمام می‌شود، در میان افرادی که به آن محل آمده‌اند، مردی دیده می‌شود که می‌گویند یکی از بستگان دختربچه‌ای است که در سیلاب شب گذشته در میان آغوش مادرش جان باخته است. به همراه این مرد به خانه دختربچه می‌رویم. نیایش ١١ماهه بود که به آخرین تفریحش با خانواده رفته بود. در میان این خانواده ۵ نفره، سیلاب تنها به نیایش رحم نکرد. زهرا خواهر ٢ساله نیایش و مادر و پدرش هرطور بود توانستند جان سالم به در ببرند، ولی نیایش طاقت نیاورد. طاقت آن همه ترس و وحشت را نداشت. کودک در میان دلشوره و عذاب مادرش خوابید و دیگر بیدار نشد.
نرگس ٢٠ ساله که صاحب یک دختر ١١ ماهه، دختر ٢ساله و یک پسر ٣ساله است، در میان بهت و ناباوری با اشک و حسرت، دقایق وحشتناک مرگبار را به خبرنگار «شهروند» می‌گوید: «آن شب من و مصطفی به همراه ٢ دخترم زهرا و نیایش راهی روستای توچال شدیم. پسرم هم به همراه پدربزرگش رفت و با ما نیامد. من و شوهرم به روستا رفتیم تا هم از قنات آب برداریم و هم تفریحی کرده باشیم. وقتی به محل رسیدیم، باران سیل‌آسا شروع به باریدن کرده بود ولی ما اهمیتی به آن ندادیم. با خودمان گفتیم باران است دیگر، نعمت خداست. تازه ایستادیم تا باران را هم تماشا کنیم اما به چند ثانیه نکشید که ناگهان دیدیم در میان آب به جلو حرکت می‌کنیم. آب، ماشین را با خودش می‌برد. شوهرم سعی کرد از بیرون، ماشین پرایدمان را نگه دارد و مانع از حرکتش شود. من هم در آن لحظه با خودم گفتم بهترین کار این است که داخل ماشین شوم و بچه‌هایم را در آغوش بگیرم تا هر بلایی سرمان آمد، در کنار هم باشیم.» نرگس اشک‌ریزان ادامه می‌دهد: «انگار همه چیز دست به دست هم داده بودند تا بلایی سر ما بیاید. خیلی وحشتناک بود. ما داشتیم به سمت جلو می‌رفتیم و دهن و چشم‌هایمان پر از گل و آب شده بود. نیایش و زهرا حتی نمی‌توانستند گریه کنند. دهان بچه‌هایم پر از گل بود. دیگر حتی شوهرم را هم ندیدم. در میان آب‌ها گم شدیم و تنها زهرا در آغوشم باقی ماند. من هم توانستم گل و لای را از دهانش خارج کنم. وقتی ما را پیدا کردند، نیایشم زنده نمانده بود. بچه‌ام طاقت نیاورده و نفس‌هایش قطع شده بود. از اینکه شوهرم و بچه‌های دیگرم زنده هستند، خدا را شکر می‌کنم ولی هنوز هم باورم نمی‌شود دخترم که قرار بود، یک ماه دیگر تولد یک‌سالگی‌اش را جشن بگیریم، دیگر در میان ما نیست. مصطفی ٣٠‌ساله شوهر این زن نیز که به‌شدت مصدوم شده است، در یک اتاق دیگر، در حالی که به خاطر زخم‌هایش به شدت درد می‌کشد، از آن شب می‌گوید و ماجرا را اینطور توضیح می‌دهد: «من دیشب می‌خواستم از قنات آب بیاورم، برای همین با خودم گفتم که زن و بچه‌ام را هم بیاورم تا آب و هوایی عوض کنند و کمی تفریح کنند اما نمی‌دانستم که چنین سرنوشتی در انتظار ما است. وقتی باران گرفت من بیرون از خودروام بودم. در یک لحظه دیدم که آب ماشین را با خودش می‌برد. داخل پراید همسر و ٢ دخترم بودند. من هم ماشین را نگه داشتم تا مانع حرکتش شوم. ولی مگر می‌توانستم. قدرت آب آن‌قدر زیاد بود که حتی یک لحظه هم نمی‌شد آن را مهار کرد. وقتی داشتم با آب جلو می‌رفتم، دست و پایم به می‌له‌ها برخورد کرد و زخمی شدم. ولی باز هم دست از تلاش برنداشتم تا اینکه در ‌‌نهایت از ماشین جدا و به جایی دیگر پرتاب شدم. بعد از آن بلند شدم و از مردم درخواست کمک کردم. هنوز نمی‌دانستم که چه بلایی سر زن و بچه‌ام آمده است. به خاطر اینکه سر تا پا گلی بودم، مردم از من دوری کرده و تصور می‌کردند من دیوانه هستم. تا اینکه یکی از بستگانم را دیدم و او مرا نجات داد.»
چند خیابان پایین‌تر، نزدیک روستای توچال، خیابان زین‌الدین، حجله‌ای جلوی در یک خانه است. روی در و دیوار این خانه پارچه‌های مشکی نصب شده و نشان از این دارد که جوانی کشته شده است. داخل خانه زن فریاد دلتنگی سر داده و برای برادرش اشک می‌ریزد. محمد
٣١ ساله یکی دیگر از قربانیان حادثه سیل است که در موج آب‌های خروشان سیل، جان خود را از دست داده است. خواهر این مرد جوان در میان اشک‌هایش به «شهروند» می‌گوید: «محمد تنها برادرم بود که از دستش دادیم. او دیشب برای دیدن دوستش از خانه خارج شد و دیگر بازنگشت. رفته بود تا دوستش را ببیند و در راه برگشت گرفتار سیل شد. داخل خودروی ٢٠۶ او به جز خودش کسی نبود و او به تنهایی نتوانست جان خود را نجات دهد. حتما برادرم کلی ترسیده و زجر کشیده تا جان باخته است.» در این لحظه همسر این قربانی نیز می‌گوید: «من و محمد ١١‌سال پیش با هم ازدواج کردیم و در این مدت صاحب یک دختر ١٠ ساله و یک پسر ٣ساله شدیم. محمد، مرد آرامی بود و هیچ‌وقت اجازه نمی‌داد حتی قطره اشکی در چشم‌های من بیاید. از گل نازک‌تر به من نمی‌گفت اما حالا او را از دست داده‌ام. سرپناهم را از دست داده‌ام و نمی‌دانم باید بدون محمد چطور بچه‌هایم را بزرگ کنم. آن شب وقتی محمد به بیرون از خانه رفت، یکی دو ساعت بعد، باران شدیدی شروع به باریدن کرد. دخترم گفت مامان دارد باران می‌بارد. من هم گفتم در را ببند و بیا داخل اما نمی‌دانستم که در آن لحظات شوهرم در حال جان دادن است.» زن جوان عکس شوهرش را برمی‌دارد و با حسرت اشک می‌ریزد. چند دقیقه بعد باران شدیدی شروع به باریدن می‌کند و مردمی که در کوچه و خیابان هستند، وحشت‌زده فرار می‌کنند و وارد خانه‌هایشان می‌شوند. این درحالی است که پزشکی قانونی استان تهران هویت ٣ نفر از جان‌باختگان سیلاب تهران را مشخص کرده و اجساد آن‌ها را به خانواده‌هایشان تحویل داده است. این اجساد مربوط به ۴ مرد و یک کودک می‌شود که تاکنون هویت ٢ نفر از مردان به نام‌های محمد تقی زین‌الدین و علی بنی مصطفی عرب و یک کودک به نام نیایش مشهدی تقی شناسایی شده است. با شناسایی سومین جسد این حادثه تنها هویت ٢ جسد ارجاعی مرکز تشخیصی و آزمایشگاهی استان شناسایی نشده است.

نجات تنها یک عضو خانواده از هجوم باران
در استان هرمزگان، در شهرستان خمیر، در ۷۰ کیلومتری غرب بندرعباس مرکز این استان، طغیان رودخانه فینی باعث شد ۴ نفر ازجمله ٢ زن و ٢ کودک ٣ و ۶ ساله غرق شوند. ۵ نفر از اعضای یک خانواده روز جمعه پس از پایان مراسم عروسی به بستر رودخانه فینی رفته بودند که در تاریکی شب با سیلاب مواجه شدند و ۴ نفر از آن‌ها غرق شدند. یک عضو این خانواده که نوجوان ١٢ ساله‌ای است، نجات یافت. در استان مازندران نیز بارش شدید باران باعث تخریب پل ورودی یک روستا شد. تخریب این پل باعث شد تا ۴۰ دستگاه خودرو، پشت پل گیر بیفتند.
آمار‌ها چه می‌گوید؟
معاون وزیر کشور و رئیس سازمان مدیریت بحران با اشاره به وقوع سیل و آب‌گرفتگی در ١١ استان کشور، گفت: آمار قطعی جان‌باختگان ناشی از وقوع سیلاب در کشور ١٢ نفر است. اسماعیل نجار می‌گوید: از مجموع این رقم، ۴ نفر در روستای توچال قیامدشت در استان تهران، یک نفر در ری، ۴ نفر در بندر هرمزگان، یک نفر در بجنورد در استان خراسان شمالی و یک نفر نیز در آذرشهر در آذربایجان‌شرقی جان خود را بر اثر بارندگی شدید و وقوع سیلاب از دست دادند. علاوه بر این، یک نفر در جاده هراز مصدوم و ۵ خودرو نیز آسیب ‌دیده است. وی اعلام کرد: میزان خسارت وارده چه در بخش‌های کشاورزی و چه در بخش‌های زیرساختی در حال بررسی است.

آماده‌باش امدادگران هلال‌احمر در مناطق سیل‌زده
با هجوم باران‌های فصلی به استان‌های کشور امدادگران هلال‌احمر به مناطق سیل‌زده رفتند و نجات ساکنان روستا‌ها و شهر‌ها را در دستور کار خود قرار دادند. تیم‌های امدادی با نجات گرفتارشدگان در باران‌های‌های رگباری آب خانه‌هایشان را تخلیه و مسیرهای منتهی به سیل را کنترل کردند. امدادگران درحالی در آماده‌باش به سر می‌برند که هنوز وضع هشدار در مناطق سیل‌زده حکمفرماست. رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر جزییات امدادرسانی به سیل‌زدگان ١١ استان کشور را تشریح کرد و گفت: ٣ نفر از مصدومان سیل شب گذشته ورامین در بیمارستان زعیم بستری هستند.
دکتر ناصر چرخساز با اشاره به وقوع سیل و آب‌گرفتگی شامگاه جمعه در شرق استان تهران و مفقودشدن٨ نفر شامل یک خانواده ۵ نفره و ٣ نفر دیگر از هموطنان به «شهروند» گفت: تیم‌های امداد و نجات در‌‌ همان لحظه گزارش حادثه به محل اعزام شدند و عملیات جست‌وجو و امدادرسانی آغاز شد. در مجموع استان‌های آذربایجان شرقی، خراسان شمالی، اصفهان، چهار‌محال‌و‌بختیاری، زنجان، سمنان، گلستان، هرمزگان، مازندران، البرز و تهران تحت‌تأثیر بارش‌های چند روز اخیر دچار آب‌گرفتگی و سیل شده بودند که تحت پوشش امدادرسانی قرار گرفتند. ٢٩ شهرستان متاثر از این حادثه بودند که ۴١ شهر و روستا دچار آسیب شدند و ٩٧ تیم عملیاتی متشکل از ٣۵٨ نفر نیروی عملیاتی به امدادرسانی در این مناطق مشغول بوده‌اند. در استان‌های متاثر از بارش‌ها، ١۵٠٠ نفر تحت پوشش امدادرسانی قرار گرفته، ۴۴ تن از حادثه‌دیدگان نجات یافتند و ٢ نفر از مصدومان به مراکز درمانی انتقال داده شدند. به گفته رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر، ٢٢۵ نفر از هموطنان متاثر از سیل، اسکان داده شدند و تخلیه آب از ٢١٠ واحد مسکونی توسط امدادگران هلال‌احمر نیز صورت گرفت. همچنین تا کنون ٢٢٧ تخته پتو، ۴٧ تخته موکت، ١۵٠ قوطی کنسروجات و سایر اقلام زیستی، بهداشتی و غذا توزیع شده است.