خصومتی که پس از ۵۳ سال پایان یافت

برقراری روابط دیپلماتیک میان آمریکا و کوبا

اوباما در بیانیه‌ای که در سراسر کشور از تلویزیون پخش شد گفت: «در مهم‌ترین تغییر در سیاست ما در بیش از پنجاه سال اخیر، ما به رویکردی که منسوخ شده است و در طی چندین دهه در زمینه دستیابی به منافعمان شکست خورده است، پایان می‌دهیم و به جای آن دوران عادی سازی رابطه بین دو کشور را آغاز می‌کنیم.

باراک اوباما روز چهارشنبه احتمالاً برجسته‌ترین اقدامش در سیاست خارجی را انجام داد و اعلام کرد که قصد دارد روابط دیپلماتیک کامل را با کوبا برقرار کند. در حالی که وی اعلام کرد فاقد قدرت لازم برای لغو تحریم‌های تجاری ۵۴ ساله اعمال شده علیه کوبا است، اما تاکید کرد که به شهروندان آمریکایی برای سفر و شرکت‌های تابعه کشورهای ثالث که متعلق به شرکت‌های آمریکایی هستند، اجازه تجارت داده می‌شود. اقدامات دیگر شامل بررسی مجدد اینکه آیا هاوانا باید در لیست «کشورهای حامی تروریسم» آمریکا باقی بماند یا نه، می‌شود. رئیس جمهور همچنین گفت که در تعامل با کنگره به طور جدی و صادقانه برای لغو تحریم‌ها فعالیت خواهد کرد.
اوباما در بیانیه‌ای که در سراسر کشور از تلویزیون پخش شد گفت: «در مهم‌ترین تغییر در سیاست ما در بیش از پنجاه سال اخیر، ما به رویکردی که منسوخ شده است و در طی چندین دهه در زمینه دستیابی به منافعمان شکست خورده است، پایان می‌دهیم و به جای آن دوران عادی سازی رابطه بین دو کشور را آغاز می‌کنیم. از طریق این تغییرات، ما قصد داریم فرصت‌های جدیدی برای مردم آمریکا و کوبا به منظور شروع فصلی جدید میان ملت‌های قاره آمریکا به وجود بیاوریم.»
این بیانیه پس از گفتگوی محرمانه ۴۵ دقیقه‌ای روز سه شنبه میان اوباما و رائول کاسترو، رئیس جمهور کوبا صورت گرفت. آن‌ها در این گفتگو از شکست کامل منزوی کردن کوبا توسط واشنگتن تا جنایت‌های جناح راست جمهوری جمهوری خواهان کوبا صحبت کردند. آن‌ها همچنین وعده‌هایی در رابطه با تحریم‌ها، بازگشایی سفارت ایالات متحده در هاوانا و تایید سفیر ایالات متحده در این کشور، دادند. (واشنگتن از سال ۱۹۷۷ دفتر حفاظت از منافع در پایتخت کوبا دارد.)
سناتور مارکو روبیو (جمهوری خواه از فلوریدا) که کوبایی تبار و از مخالفین کاسترو است و یکی از کاندیداهای احتمالی جمهوری خواهان برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ است، در بیانیه‌ای گفت: «بیانیه‌ی امروز مبنی بر تغییر چشمگیر در سیاست ایالات متحده در قبال کوبا، ادامه‌ای از تلاش شکست خورده‌ی رئیس جمهور اوباما مبنی بر دلجویی از رژیم‌های سرکش، به هر هزینه‌ای است.»
روبیو در ادامه می‌گوید: «من به عنوان رئیس کمیته فرعی نیمکره غربی کمیته روابط خارجی سنا در دوره جدید، تمام تلاشم را خواهم کرد تا مانع از تلاش خطرناک رئیس جمهور مبنی بر صیقل دادن میراث ریاست جمهوری‌اش به بهای سرنوشت مردم کوبا شوم. آرام کردن برادران کاسترو در کوبا، تنها موجب جری شدن دولت‌های کاراکاس، تهران و پیونگ یانگ برای سوء استفاده از ساده لوحی دولت اوباما در دو سال پایانی ریاست جمهوری‌اش می‌شود.»
رئیس فعلی و در حال کناره گیری کمیته روابط خارجی سنا، سناتور رابرت منندز (دموکرات از نیوجرسی) هم که اصالتاً کوبایی تبار است در این رابطه می‌گوید: «دولت ایالات متحده با این اقدام به رژیم کوبا حیات اقتصادی را هدیه داد. با فروپاشی اقتصاد ونزوئلا، کوبا بزرگ‌ترین ولی نعمتش را از دست داد. اما حالا آن‌ها حمایت ایالات متحده، بزرگ‌ترین دموکراسی جهان را به دست می‌آورند.»
اما دیگر قانون گذاران و کار‌شناسان از این اقدام تمجید کردند. سناتورر پاتریک لیهی اعلام کرد: «که امروز رئیس جمهور اوباما و رئیس جمهور رائول کاسترو تاریخ ساز شدند. شاید کسانی که به سیاست‌های شکست خورده چسبیده‌اند، مخالف اقدامات رئیس جمهور باشند، اما این چیزی است که به نفع منافع و مردم آمریکا است.»
تحلیل گران هم اقدام روز چهارشنبه اوباما را دستاوردی تاریخی و بزرگ در سیاست خارجی نامیدند. ویلیام لئوگرانده، کار‌شناس با سابقه مسائل کوبا در این رابطه معتقد است «اوباما راه تغییر چارچوب همکاری را انتخاب کرد، مشابه‌‌ همان کاری که نیکسون با سفر به چین انجام داد. البته بسیاری از مسائل باید حل شود، اما مسیر جدید سیاست ایالات متحده مشخص است.»
استفان والت، متخصص روابط بین الملل از دانشگاه هاروارد هم ابراز امیدواری کرد که حرکات جسورانه دیگری از اوباما در صحنه جهانی را در دو سال پایانی ریاست جمهوری وی که همزمان با کنترل هر دو مجلس کنگره توسط جمهوری خواهان است، شاهد باشد. وی در این رابطه می‌گوید: «ما می‌توانیم امیدوار باشیم که چنین تصمیماتی برای تلاش به منظور برقراری روابط دیپلماتیک کامل با کشورهای مهم تری همچون ایران هم گرفته شود. این شناسایی به معنای صحه گذاشتن بر سیاست یک دولت نیست، بلکه منافع ایالات متحده‌‌ همان طور که همه می‌دانند در تماس منظم با متحدین و دشمنان به طور یکسان است.»
مایکل شیف‌تر، رئیس یک اتاق فکر در زمینه نیمکره غربی که مدت‌ها به واشنگتن پیشنهاد می‌کرد که روابط با هاوانا را عادی کند، معتقد است این تصمیم تبعات منطقه‌ای بسیار مثبتی خواهد داشت. وی در این رابطه می‌گوید: «تصمیم اوباما مورد حمایت و تشویق سراسر آمریکای لاتین قرار خواهد گرفت. مسئله کوبا همیشه موجب شکاف میان واشنگتن و دیگر کشورهای نیمکره غربی در چند دهه اخیر شده است. این اقدام باعث از بین رفتن مانع اصلی رابطه ایالات متحده با آمریکای لاتین می‌شود.»
منبع: لوب لاگ/ مترجم: حسین هوشمند