فراکسیون زنان، مردانه فکر می‌کند
هانیه حقیقی/آرمان
از بین ۲۸۸ نفر نمایندگان دوره نهم مجلس، تنها ۹ زن در مجلس حضور دارند که این تعداد افرادی هستند که اعضای فراکسیون زنان را هم تشکیل می‌دهند. این تعداد اعضا در مجلس هشتم، هشت نفر و در مجلس ششم و هفتم تعداد نمایندگان زن ۱۳ نفر بود. با نگاهی به این ارقام درمی‌یابیم هیچ‌گاه نسبت زنان به مردان حاضر در مجلس نسبتی منطقی نبوده است و این یعنی کمتر دیده شدن مسائل حوزه زنان؛ اما آن چیزی که بیش از موضوع کمیت زنان در مجلس اهمیت دارد کیفیت عملکرد این تعداد اعضای زن مجلس است که به‌نظر می‌رسد عملکرد آنان به ویژه در قالب اعضای فراکسیون زنان نیز چندان مطلوب نبوده است. این موضوع به ویژه با تغییر رویکرد دولت یازدهم در تمامی حوزه‌ها و به‌ویژه حوزه زنان بیش از پیش نمود داشته و با توجه به اینکه بخشی از طرفداران دولت تدبیر و امید زنان هستند دولت باید توجه بیشتری به این قشر جامعه داشته باشد. البته، حضور شهیندخت مولاوردی در مقام معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری که خود از فعالان حوزه زنان است بر این موضوع دلالت دارد که دولت تدبیر و امید در این حوزه خط و مشی مشخصی دارد. با این اوصاف به‌نظر می‌رسد اعضای مجلس همچنان در دوره‌های قبل خود به سر می‌برند و عملا نه تنها در این مدت عمر دولت یازدهم در حوزه زنان فعالیت ویژه‌ای انجام ندادند بلکه، بعضا امتیاز منفی هم در کارنامه خود ثبت کرده‌اند.
عملکرد فراکسیون زنان در مجلس نهم
یک سال بیشتر از عمر مجلس نهم نمانده و از میان ده‌ها لایحه تنها قانون حمایت خانواده به سرانجام رسیده است که بنا بر نظر فعالان حوزه زنان این قانون در راستای حمایت از حقوق زنان نیست. فراکسیون زنان و خانواده نیز به‌رغم اینکه در اکثر هفته‌ها تشکیل جلسه داده‌اند، ولی هنوز نتوانسته‌اند راه چاره‌ای برای مسائل زنان پیدا کنند. در مجلس نهم نیز، اعضای فراکسیون چندین جلسه با مرکز امور زنان و خانواده برگزار کرده‌اند که مهم‌ترین موضوع این جلسات، بررسی ماده ۲۳۰ برنامه پنجم توسعه بود. چندی پیش، شهیندخت مولاوردی درباره اجرای ماده ۲۳۰ برنامه پنجم توسعه و اوقات فراغت دختران گفته بود: تنها یک بند از ماده ۲۳۰ برنامه پنجم توسعه به اوقات فراغت دختران اختصاص داده شده است. او همچنین با بیان اینکه برنامه جامع توسعه مشارکت زنان در اواخر دولت دهم تدوین شده است، افزوده بود: با وجود اینکه این برنامه در اواخر دولت دهم تدوین شد و بسته اجرایی آن هم به دستگاهها ابلاغ شده است اما تا کنون گزارشی از عملی‌شدن این برنامه در دستگاهها به دست ما نرسیده است. آنچه در رابطه با این ماده مطرح شد این بود که، شاید تصویب بودجه یک درصدی وزارتخانه‌ها برای مسائل زنان و خانواده تا حدودی این معضل را برطرف کند. در نهایت و با تصویب تخصیص یک درصد از بودجه دستگاه‌های اجرایی به برنامه‌های امور زنان و خانواده، معاون سرمایه‌های اجتماعی مرکز امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری گفته بود: درخواست ما این بود که دستگاهها موظف یا مکلف به تخصیص یک درصد از بودجه خود به امور زنان شوند که براساس مصوبه مجلس، آن‌ها تنها «مجاز» به انجام این کار هستند. موضوع یادشده مهم‌ترین موضوع پیش‌روی فراکسیون زنان مجلس نهم بود که نتیجه آن صددرصد به نفع زنان نبوده است. با بررسی بیشتر عملکرد مجلس در حوزه زنان به این نتیجه می‌رسیم که در این مدت فعالیتی که منتج به بررسی طرح یا لایحه‌ای که وضعیت زنان را در جامعه بهبود بخشد، وجود نداشته است.
از فراکسیون زنان تنها نامی باقی مانده
رئیس فراکسیون زنان مجلس ششم در گفت‌وگو با آرمان می‌گوید: ما زنان نماینده راه‌یافته به مجلس ششم با استفاده از ظرفیت‌های قانون اساسی و با توجه به رویکرد فرهنگی و مردمی دولت و ظرفیتی که در مجلس وجود داشت، فراکسیون زنان را تشکیل دادیم تا به راحتی بتوانیم قوانین حوزه زنان را رصد کرده و خلأهای این قوانین را شناسایی کنیم و هرجا مشکلی بود، با ارائه طرح‌های جدید، آن را جایگزین و اصلاح کنیم. همچنین توانستیم برای مسائلی که به صورت جدید پیش می‌آمد و هنوز راهکاری برایش پیش‌بینی نشده بود، قوانین جدید وضع و طراحی کنیم. فاطمه راکعی می‌افزاید: خوشبختانه کارهای خوبی هم در این راستا انجام دادیم و قوانین جدیدی را در این حوزه وضع کردیم اما، در مجلس فعلی به‌نظر می‌رسد که از فراکسیون زنان تنها نامی باقی‌مانده و این فراکسیون آن گونه که باید فعالیتی نداشته و کار خاصی صورت نداده است. او تصریح می‌کند: لوایح و قوانینی که در این چند سال در رابطه با مسائل زنان در مجلس مطرح شده صحتی بر این ادعاست. قانون حمایت از خانواده که به مجلس آمد بیشتر در راستای تضعیف حقوق زنان در جامعه بود همچنین، دامن زدن به مسائل چند همسری و تعدد زوجین و تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها و نهادهای دولتی همه و همه نشان از عدم توجه به جایگاه زنان مسلمان ایرانی دارد. راکعی ادامه می‌دهد: در همه دوره‌های مجلس زنان نماینده فرا‌تر از مسائل جناحی و سیاسی برای حمایت از حقوق زنان جامعه دست به دست هم داده و فعالیت کردند اما متاسفانه در مجلس‌های هشتم و نهم نه تنها از این قشر نمایندگان صدایی نشنیدیم بلکه، زنان مجلس نهم تمام فعالیت‌های گذشته در این حوزه را زیر سوال بردند.
صدای ما به جایی نمی‌رسد
یک عضو فراکسیون زنان مجلس درباره انتقادات وارده به عملکرد زنان مجلس می‌گوید: ما هم در حوزه زنان و هم در حوزه انتخابیه خود کار می‌کنیم. من فکر می‌کنم کسانی که این مباحث را مطرح می‌کنند زمانی خودشان در مجلس حضور داشتند و جزو نماینده‌ها بوده‌اند و اگر این‌ها فکر می‌کنند ما دستاوردی نداریم در گذشته هم همین‌طور بوده است. شهلا می‌رگلو بیات در ادامه تصریح می‌کند: من فکر می‌کنم برای اینکه تعداد زنان در مجلس کم است صدای ما به جایی نمی‌رسد البته، این تعداد کم نیز حضور فعال دارند ولی چون تعدادشان کم است به چشم نمی‌آید. او در رابطه با فعالیت‌های این فراکسیون در مجلس می‌گوید: بیمه زنان خانه‌دار یکی از موضوعاتی است که با تلاش زنان مجلس به تصویب رسید، ولی اجرای آن از سوی دولت محقق نشد. مرخصی زایمان نیز دیگر دستاوردی است که مصوب کردیم، ولی نتوانستیم دولت را در اجرای آن مکلف کنیم. ما در حوزه زنان کارهایی انجام داده‌ایم اما، نتوانستیم آن‌ها را در مجلس مصوب کنیم.
