ايران و آمريکا شاه‌بيت مذاکرات

سه شنبه ۲۰ خرداد ۱۳۹۳
گفت‌و‌گوی مستقيم و البته علنی ايران و آمريکا يک فرصت واقعی برای آينده پرونده هسته‌ای ايران محسوب می‌شود، فرصتی که به نظر می‌آيد مقامات ارشد دو کشور به واقعيت آن پی برده‌اند. اگر ايران و آمريکا بتوانند به موضعی مشترک در خصوص پرونده هسته‌ای دست پيدا کنند بی‌ترديد اعضای اروپايی ۱+۵ با آمريکا همراه خواهند شد. به ديگر سخن تيم جديد هسته‌ای به درستی واقعيت پرونده هسته‌ای، نقطه آغاز و انجام آن را درک کرده و همين امر زمينه‌ساز گفت‌و‌گوهای پنهان و مقطعی و در حال حاضر علنی و برنامه‌ريزی شده با آمريکا شده است. به جرات می‌توان اعتراف کرد موضع‌گيری مقامات کاخ سفيد بر رفتار ۱+۵ با ايران تاثير مستقيم دارد، همانطور که از آغاز دور جديد مذاکرات به صورت هويدا اين تغيير رفتار را مشاهده کرديم. بنابراين گفت‌و‌گوهای ژنو نقش شاه بيت را در مذاکرات بازی می‌کند. نکته دوم در خصوص گفت‌و‌گوهای ايران و آمريکا، دوجانبه بودن آن است. مقامات کاخ سفيد در گذشته نيز تمايل بسيار زيادی برای گفت‌وگوهای دوجانبه داشتند و اين ايده را در سر می‌پروراندند که به صورت دوجانبه مسائل خود را با ايران در ميان بگذارند؛ البته در پاره‌ای از موارد ويليام برنزنقش مذاکره کننده پنهان را به خوبی بازی کرد اما هيچگاه مذاکرات به صورت علنی و خارج از چارچوب مذاکرات ۱+۵ صورت نمی‌گرفت. بنابراين اگر در مذاکرات اخير دو طرف به يک تفاهم نسبی دست پيدا کنند بی‌ترديد راه وين۵ برای مذاکره‌کنندگان هموارتر می‌شود. بايد بدانيم اگر مذاکره کنندگان ايالات متحده تقاضای ديدار دوجانبه دارند گويای اين واقعيت است که می‌خواهند دغدغه‌ها و درخواست‌هايشان را با ايران مستقيما در ميان بگذارند و به طور مستقيم پاسخ خود را از هيات ايرانی و به تبع آن مقامات ارشد نظام دريافت کنند. نکته سوم؛ صلاحيت مذاکرات است. تمام طرف‌های درگير در پرونده هسته‌ای ايران پذيرفته‌اند که دغدغه آمريکا مهم‌ترين بخش اين پرونده است، بنابراين برای حل آن نمی‌توان صورت مسئله را پاک کرد و اتفاقا ايران نيز اين موضوع را به خوبی درک کرده است. طرف ايرانی در طول مذاکرات می‌تواند همانطور که طرف آمريکايی از دغدغه‌ها و خواسته‌هايش دم می‌زند خواسته هايش را مطرح کند بنابراين مذاکرات دوجانبه ميان ايران و آمريکا منحصرا دارای صلاحيت لازم است وهمگان اميدوارندمذاکرات ژنو راه وين را باز کند.

* کارشناس مسائل بين الملل