دیپلماسی بر مدار دیپلماسی
جواد گیاه شناس/روزنامه مردمسالاری
رخداد دیپلماسی هر کشور نشان دهنده سرچشمه یا منابعی است که آنرا همراهی و همیاری می‌نماید این منابع درونی و بیرونی نقش موثری بر نحوه اتخاذ ابزار‌ها و روش‌های موثر بر آن دارد چه اینکه این منابع از داخل و خارج از یک نظام سیاسی می‌بایست دربرگیرنده شمول و جهات متعدد منافع و امنیت ملی در ابعاد مختلف باشد. در این راستا ست که بر آورد فرصت‌ها و تهدیدات در عرصه بین المللی می‌تواند در یک مسئله دیپلماتیک نقش موثری را در انتخاب راهکار مناسب ایجاد نماید.
آزادی مرزبان‌های ایرانی دریچه‌ای دیگر از فرصت‌های دیپلماسی در کشور و دولت یازدهم و نحوه نگرش به آن را در اذهان متبادر ساخت. گروگانگیری مرزبانان ایرانی و انتشار اخبار آن بخصوص در آغاز سال جدید که عواطف و احساسات ایرانیان به اوج می‌رسد و ابعاد وسیع رسانه‌ای آن با حضور بسیاری از کنشگران اجتماعی، در وهله نخست دستگاه مدیریت اجرایی کشور بطور ویژه وزارت کشور و وزارت امورخارجه، نهادهای امنیتی و نظامی را با چالش‌های موثری روبرو ساخت. این موضوع موقعی ابعاد پیچیده تری یافت که احساسات و عواطف میلیون‌ها ایرانی با شهادت یکی از این دلاوران و تهدید به مرگ دیگران بیش از پیش فشارهای بسیاری را بر ارکان اجرایی و تصمیم گیران مختلف نظام از جمله نهادهای سیاسی، امنیتی و نظامی وارد ساخت و آنان را ناخودآگاه به مسئله و برخورد موثر فرا می‌خواند.
این درحالی بود که واکنش سخت ایران با این گروهک افراطی، دولت دکتر روحانی را در فشار قومیت گرایی و عوامل و عناصر بر هم زننده وحدت و امنیت ملی و جریان‌های افراطی و گریز از مرکز و همچنین غوغا و هیجان و امتیاز برای کسانی قرار می‌داد که هدفی جز تفرقه در ایران و خدشه بر وحدت ملی را طرح ریزی نکرده‌اند. آنان با حساسیت نگرش‌های قومیتی و فرقه گرایی قصد دارند تا آتشی را برپا سازند که دود آن به چشم دولت و ملت ایران و گرمای آن منافع آنان را سیراب می‌نماید.
بنابراین اتخاذ یک راه حل مناسب بطوریکه علاوه بر آزادی این مرزبانان، کمترین تحریکات مذهبی و قومی و همچنین نگرش‌های مغایر وحدت و انسجام ملی را نیز در بر داشته باشد مورد توجه قرار گرفته است این مهم با بکارگیری رکن موثر علمای اهل تسنن بخوبی توانست این بحران را حل نماید و ظرفیت مناسبی را فرا روی کشور قرار دهد. به جرات می‌توان گفت کمتر کسی تصور نقش و ظرفیت قومی و علمای اهل تسنن را در این مشکل مورد توجه و ارزیابی خود قرار می‌داد اما این ظرفیت امروز راه جدیدی را برای توسعه منطقه‌ای و ملی ایران فراهم ساخته است. اینک دولت یازدهم می‌تواند به پشتوانه این مکانیسم موثر آزادی سازی ظرفیت‌های درونی کشور با بهره گیری از ویژگی‌های منطقه‌ای و قومی را ایجاد نموده و با بهره گیری از همین ظرفیت برای بازگشت گروگانگیران به دامن جمهوری اسلامی فرصت‌های لازم را فراهم سازد.
بدون شک این آزمون مهر تاییدی بر بازگشت دیپلماسی بر مدار دیپلماتیک و دور نمودن نگرش‌های نظامی و حتی بعضا محورهای امنیتی از چنین موضوعاتی است هر چند که می‌بایست از ظرفیت‌های نظامی و امنیتی در جای خود استفاده بهینه را برد اما دولت یازدهم نشان داد که می‌توان گره‌ها را با دست تامل و مداقه و با صبر و حوصله بهتر باز نمود و گره‌ای را که با دست باز می‌شود به دندان نسپرد.
