دولت ائتلافی نسخه نجات ‌بخش یا سم مهلک

طرح: جمال رحمتی

کمتر از یک سال تا برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم زمان باقی است و با توجه به نامشخص بودن آرایش نیروهای سیاسی در کشور، جمعی از عقلای محافظه‌کار در تکاپو هستند تا با طرح «دولت ائتلافی» مانع بازگشت به عقب در اردوگاه جناح راست شوند. جناحی که این روز‌ها اگرچه می‌داند در صورت حضور اصلاح‌طلبان بخت زیادی برای پیروزی در انتخابات آتی ندارد، اما با توجه به تنگناهای حضور حداکثری این رقیب در می‌دان، بیش از همه نگران بخشی از بدنه جناح راست است که مدت‌هاست سودای عبور از محافظه‌کاران سنتی را در سر دارند.
در این شرایط ساده‌ترین راه، بهره‌گیری از همه ظرفیت‌های موجود است و طبعا گزینه‌های حداقلی منسوب به جناح اصلاح‌طلب هم می‌توانند در همنوایی با عقلای محافظه‌کار، به آن‌ها در عبور از راست‌های رادیکال کمک کنند. از این‌رو حالا دیگر طرح‌هایی نظیر «دولت وحدت ملی» و دولت ائتلافی، تنها از زبان ناطق نوری و محسن رضایی شنیده نمی‌شود. بلکه در بین بدنه محافظه‌کاران نیز از این طرح استقبال می‌شود. در این میان برخی از چهره‌های محافظه‌کار، درنگ کردن تا موسم انتخابات را برای ایجاد این ائتلاف جایز ندانسته و خواستار استفاده از نخبگان غیرهمسو با دولت، در همین دولت دهم شده‌اند.
غلامرضا مصباحی‌مقدم، رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس و عضو جامعه روحانیت مبارز تهران، روز گذشته در گفت‌وگو با ایسنا، از ضرورت به کار‌گیری نخبگان، فارغ از گرایشات سیاسی آن‌ها سخن گفت. او استفاده از نظرات مشورتی نخبگان و کار‌شناسان خارج از خط سیاسی دولت را به نفع کشور دانست و افزود: محروم‌کردن مدیریت کشور از دیدگاه نخبگان به ضرر ملت تمام می‌شود، باید از همه ظرفیت‌ کار‌شناس کشور استفاده شود، حق مدیریت است که نتیجه دیدگاه را به کار بگیرد ولی معنای این سخن نشنیدن و بروز ندادن این نظرات نیست، حتما باید نظرات شنیده شود.
حسین مظفر، دیگر نماینده اصولگرای مجلس نهم نیز با تاکید بر ضرورت استفاده از نخبگان در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی گفته است: نخبگان محصول تجارب گرانقدری هستند که استفاده از نظرات آن‌ها، تجربه و عمر جدیدی به برنامه‌ریزان کشور می‌دهد که می‌تواند در راه شکوفایی اقتصادی، فرهنگی و سیاسی به کار گرفته شود.

تکرار اختلافات کهنه
نگاهی به پیشینه مطرح شدن دولت وحدت ملی و واکنش‌های صورت گرفته در مقابل آن به خوبی نشان می‌دهد که آنچه محافظه‌کاران سنتی و معتدل از آن به عنوان وحدت ملی و دولت ائتلافی یاد می‌کنند، آشکارا با برداشت راست‌های رادیکال از این مقوله تفاوت دارد. پیش از این و زمانی که در سال آخر فعالیت دولت نهم، چهره‌های معتدل و محافظه‌کار از این طرح برای عبور از دولت احمدی‌نژاد حمایت کردند، حامیان دولت و یاران آیت‌الله مصباح یزدی به‌شدت در مقابل آن موضع گرفتند. حمید رسایی در آن زمان طی یادداشتی نوشت: «به نظر می‌رسد که چنانچه وحدت ملی از نگاه اصولگرایان طراح این ایده نیز به توافق برای رسیدن به قدرت تعریف شود - که متاسفانه این تعریف بیشتر به ذهن متبادر است - سرنوشتی جز اصلاحات و اصلاح‌طلبان در انتظار آن‌ها نخواهد بود و اگر وحدت ملی را با نگاه رهبری انقلاب تعریف کنیم، باید بپذیریم که بنا به تشخیص ایشان در دولت نهم به دلیل توجه به اصول و آرمان‌های انقلاب اسلامی و امام راحل وحدت ملی تحقق عینی‌تری یافته تا جایی که مهم‌ترین دلیل تخریب‌های دولت نهم از سوی رهبری انقلاب، پایبندی این دولت به اصول و آرمان‌های انقلاب و امام عنوان شد و البته همچنان دشمنان انقلاب اسلامی در انتظارند که بتوانند وحدت ملی با این تعریف را به مرز تهدید و نابودی برسانند.»
رسایی در خاتمه یادداشت خود تصریح کرده بود: «با توجه به موضع آقایان هاشمی‌رفسنجانی، ناطق نوری و علی لاریجانی و دیگر نیروهای انقلاب که بر پیروی از نقطه نظرات رهبری در گام برداشتن برای تحقق دولت وحدت ملی تاکید دارند، چنانچه این بزرگان در تکاپوی تحقق وحدت ملی با تعریف رهبری هستند، باید دید که تلاش‌هایشان در تقویت دولت وحدت ملی مورد تایید رهبری متمرکز خواهد شد یا در تغییر و زوال آن؟!»
جالب اینجاست که حالا هم پس از همه مصائبی که بر این قوم گذشت تا بتوانند احمدی‌نژاد را در راس دولت از گزند انحراف مصون بدارند و یا لااقل این‌گونه اظهار کنند تا ثابت شود که گفتمانشان شکست نخورده، هنوز هم حامیان این گفتمان، دولت ائتلافی را مذموم می‌دانند.
روز گذشته خبرگزاری فارس، در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام عباس نبوی، از قول وی نوشت: «دولت چسبانکی»، همه وقت دولتمردان را برای ادامه همکاری آن‌ها خواهد گرفت. مردم از این مسائل وصله‌یی گریزانند و آن را شایسته نظام جمهوری اسلامی نمی‌دانند و قطعا چنین طرح‌هایی را نخواهند پذیرفت.
وی همچنین با بیان اینکه دولت ائتلافی برای کشور ما «سم مهلک» است، گفته: در حال حاضر اگر کسی کوچک‌ترین اشاره‌یی یا تلویحی داشته باشد، رییس‌جمهور او را کنار می‌گذارد و دولت را کاملا یکدست می‌کند. بنابراین معتقدم اجرای طرح دولت ائتلافی فقط فرصتی برای بهانه‌جویی فراهم خواهد کرد و قطعا امکان اجرایی شدن آن هم مهیا نیست.
نگاهی به استدلال‌های ایشان و دیگر منتقدان شکل‌گیری دولت ائتلافی نمایانگر تفاوتی بنیادین میان دو شق مختلف جناح راستی‌های عرصه سیاست ایران است. تفاوت‌هایی ناشی از میل یک گروه به مطلقه شدن و انحصاری شدن قدرت در دست خودی‌ها، و میل گروه دیگر به حفظ قدرت ولو به قیمت همکاری با برخی از غیر خودی‌هاست.