امتداد امپراتوری دروغ در ملأ عام

دوشنبه ۱۴ شهريور ۱۳۹۰
در هفته دولت هیات دولت مستقر به دیدار رهبری رفتند. در این دیدار اعضای هیات دولت گزارش‌هایی را ارائه کردند و رهبری هم بدون هرگونه اظهار نظری در باره این گزارش‌ها بگونه‌ای آن‌ها را تایید کرد. آنچه مرا به نوشتن این وجیزه وادار کرد گزارش‌های اقتصادی نادرست و دروغ ارائه شده در این دیدار بود و تدوام «امپراطوری دروغ» در مراء و منظر عام!...
در هفته دولت هیات دولت مستقر به دیدار رهبری رفتند. در این دیدار اعضای هیات دولت گزارش‌هایی را ارائه کردند و رهبری هم بدون هرگونه اظهار نظری در باره این گزارش‌ها بگونه‌ای آن‌ها را تایید کرد. آنچه مرا به نوشتن این وجیزه وادار کرد گزارش‌های اقتصادی نادرست و دروغ ارائه شده در این دیدار بود و تدوام «امپراطوری دروغ» در مراء و منظر عام!
عملکرد اقتصادی دولت‌ها را از دو منظر منابعی که در اختیار داشته‌اند و محصولی که برجای گذاشته‌اند می‌توان مورد ارزیابی و داوری قرار داد. این مقایسه را می‌توان در مورد عملکرد همه دولتهای پس از انقلاب با یکدیگر انجام داد اما با توجه به اینکه شرایط محیطی و محاطی دو دولت موسوی و هاشمی با دو دولت بعدی متفاوت و متمایز است بنابراین در این نوشته فقط به مقایسه عملکرد شش ساله دو دولت خاتمی (۸۷ – ۸۳) و احمدی‌نژاد (۸۴ – ۸۹)، که شرایط نسبتا یکسانی به لحاظ محیطی و محاطی داشته‌اند، پرداخته شده است. برپایه گزارش‌های رسمی منتشره بانک مرکزی (که در جدول زیر آمده است) از این مقایسه اینگونه دریافت می‌شود:



منابع:
۱- دولت احمدی‌نژاد ۳ برابر دولت خاتمی در شش سال درآمد نفتی دراختیار داشته است (۴۴۲٫ ۲ میلیارددلار درآمدارزی حاصل از فروش نفت وگاز در مقایسه با۱۴۷٫ ۲ میلیارد دلار).
۲- در دولت احمدی‌نژاد ۲٫ ۶ برابر دولت خاتمی در شش سال درآمد صادرات غیر نفتی حاصل شده است (۷۹ میلیارد دلاردرآمد ارزی حاصل از صادرات غیرنفتی در مقایسه با ۱/۳۲ میلیارد دلار). جدای از اینکه تحقق این درآمد عمدتا ناشی از صادرات محصولات پتروشیمی و سرمایه گذاری دولت‌های قبلی در این باره بوده است و اینکه عمده این درآمد به بخش خصوصی تعلق دارد اما اینهم منبعی برای اقتصاد کشور در این دوره بوده است نسبت به دولتهای قبلی.
۳- دولت احمدی‌نژاد ۲٫ ۷۷ برابر دولت خاتمی واردات داشته است (۳۵۲٫ ۱ میلیارد دلار واردات در مقایسه با ۱۲۷٫ ۱ میلیارد دلار). روشن است که واردات کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای می‌تواند در خدمت تولید و اشتغال کشور باشد ولی کالاهای مصرفی نه، و فقط در شرایط خاص و برای کالاهای اساسی می‌تواند قابل توجیه باشد. جدای از این موضوع مهم به هرحال میزان واردات یکی از امکاناتی است که در اختیار دولت برای اداره اقتصاد کشور و تنظیم بازار می‌باشد.
۴- دولت احمدی‌نژاد ۲٫ ۸۲ برابر دولت خاتمی در شش سال بودجه عمومی دولت را دراختیار داشته است (۴۹۰۹۱۷۳ میلیاردریال بودجه عمومی دولت در مقایسه با ۱۷۴۱۲۱۲ میلیارد ریال).
۵- دولت احمدی‌نژاد ۳٫ ۷۶ برابر دولت خاتمی در شش سال بودجه کل کشور را دراختیار داشته است (۱۵۵۶۱۰۵۷ میلیاردریال بودجه کل کشور در مقایسه با ۴۱۴۳۹۲۱ میلیارد ریال).
ملاحظه می‌شود که در مجموع دولت احمدی‌نژاد در شش سال ۳ برابر دولت خاتمی منابع در اختیار داشته است و انتظار می‌رود به همین میزان نیز افزایش محصول داشته باشد اگر نگوئیم باید بدلیل هموار شدن راه توسعه کشور در دولتهای قبلی بیش از این داشته باشد. حال به مقایسه محصول برآمده از عملکرد دو دولت می‌پردازیم:

محصول:
۱- نرخ رشد متوسط سالانه تولید ناخالص داخلی در شش سال دولت احمدی‌نژاد ۴ درصد در مقایسه با نرخ رشد متوسط سالانه اقتصادی ۴٫ ۸ درصدی شش سال آخردولت خاتمی بوده است. توضیح اینکه این شاخص نشاندهنده و در برگیرنده هر نوع فعالیت و تولید اقتصادی و ارزش افزوده سالانه در کشور است و بنابراین همه ادعاهای دولت احمدی‌نژاد در باره اقتصاد را باید با این شاخص محک زد. اینکه ادعا می‌شود در زمینه فعالیت‌های فن آوری هسته‌ای و موشکی و هوا و فضا و…چه‌ها کرده‌اند و قله‌های علمی را فتح و به زبان عامه هر فیلی که هوا کرده‌اند باید خودش را در این شاخص نشان دهد، و این درحالی که به رغم دراختیار داشتن و صرف منابعی ۳ برابر دولت خاتمی در شش سال محصول کمتری بدست آمده است. توضیح دیگر اینکه بانک مرکزی بدلیل کاهش نرخ رشد اقتصادی کشور از سال ۸۷ به اینطرف در گزارش‌های رسمی نرخ رشد اقتصادی کشور را اعلام نکرده و محاسبه این نرخ برای این سال‌ها بر پایه گزارش‌های غیررسمی و نهادهای بین المللی انجام شده است.
۲- نرخ رشد متوسط سرمایه گذاری در شش سال دولت احمدی‌نژاد ۴ درصد در مقایسه با نرخ رشد متوسط سالانه سرمایه گذاری ۸٫ ۹ درصدی دولت خاتمی بوده است. ملاحظه می‌شود این نرخ که نشاندهنده افزایش انجام سرمایه گذاری و به تبع آن تولید و اشتغال در کشور است به کمتر از نصف دردولت احمدی‌نژاد در مقایسه با دولت خاتمی کاهش یافته است، و این به رغم ۳ برابری منابع در اختیار این دولت اتفاق افتاده است. نتیجه روشن چنین رخدادی این است که منابع در اختیار دولت صرف سرمایه گذاری برای افزایش تولید و اشتغال نشده و در بخش مصرف (توزیع پول و واردات کالاهای مصرفی) استفاده شده است. و معنای دیگرش این است که از درآمد نفت که باید به عنوان یک سرمایه بین نسلی و زاینده از طریق سرمایه گذاری استفاده می‌شد فقط برای مصرف و رضایت نسبی یک نسل استفاده شده است!
۳- در مورد نرخ متوسط سالانه رشد نقدینگی و نرخ تورم به رغم برخورداری ۳ برابری منابع در دولت احمدی‌نژاد، دو دولت عملکرد مشابهی داشته‌اند (نرخ رشد متوسط سالانه نقدینگی ۲۸ درصدی و تورم ۱۵٫ ۲ درصدی دولت احمدی‌نژاد در مقایسه با نرخ رشد متوسط سالانه نقدینگی ۲۷٫ ۴ درصدی و تورم ۱۵٫ ۱ درصدی دولت خاتمی). یعنی با صرف منابع بیشتر محصولی بهتر بیار نیامده است.
۴- نرخ بیکاری در سال ۸۹ برابر ۱۳٫ ۶درصد گزارش شده است در حالیکه این نرخ در سال ۸۳ برابر ۱۲٫ ۳ درصد بوده است. به عبارت روشن عملکرد اقتصادی دولت خاتمی بگونه‌ای بوده است که این نرخ در پایان کار دولتش ۱۲٫ ۳ شده است ولی عملکرد دولت احمدی‌نژاد این نرخ را به ۱۳٫ ۶ درصد افزایش داده و بر تعداد بیکاران کشور افزوده است، و این رخداد به رغم منابع ۳ برابری در اختیار این دولت بوده است.
۵- در مورد میزان بدهی خارجی نیز تفاوت معناداری در عملکرد دو دولت دیده نمی‌شود چون رقم بدهی دولت خاتمی در سال آخر دولتش برابر ۲۳ میلیارددلار گزارش شده است و این رقم در پایان سال ۸۹ برای دولت احمدی‌نژاد ۲۲٫ ۱ میلیارد دلار گزارش شده است.

عدالت اقتصادی و اجتماعی
در مورد شاخص‌هایی که نشاندهنده عملکرد و جهت گیری اقتصادی و اجتماعی دو دولت در تحقق عدالت اقتصادی و اجتماعی است نیز مشاهده می‌شود عملکرد دولت احمدی‌نژاد در مقایسه با دولت خاتمی نه تنها دستاورد مثبتی را به نمایش نمی‌گذارد بلکه نشاندهنده بد‌تر شدن آن‌ها و وضعیت توزیع درآمد و عدالت اقتصادی و اجتماعی در جامعه ماست. (توضیح اینکه شاخص‌های مرتبط با این موضوع فقط تا سال ۸۶ انتشار یافته و از اینرو مقایسه در ایندوره انجام یافته است.) دراین مقایسه در می‌یابیم:

۱- افزایش رقم ضریب جینی از ۰٫ ۳۹۶ در سال پایانی دولت خاتمی (سال ۸۳) به رقم ۰٫ ۴۰۶ در سال ۸۶ نشانه نابرابر شدن توزیع در آمد در این دوره دولت احمدی‌نژاد است.
۲- افزایش رقم نسبت درآمدی دهک ثروتمند به فقیر از ۱۴٫ ۶ در سال ۸۳ به ۱۵٫ ۲ نشانه دیگری بر نابرابر شدن توزیع درآمد و افزایش شکاف طبقاتی در دوره دولت احمدی‌نژاد نسبت به سال پایانی دولت خاتمی است.
۳- افزایش رقم نسبت درآمدی دو دهک ثروتمند به فقیر از ۸٫ ۴۱ در سال ۸۳ به ۸٫ ۷۴ نشانه دیگری بر نابرابر شدن توزیع درآمد و افزایش شکاف طبقاتی در دوره دولت احمدی‌نژاد نسبت به سال پایانی دولت خاتمی است.

جمع بندی:
برپایه «یک مقایسه ساده» که در این نوشته انجام شده و درجدول پیوست صورتبندی شده است براحتی می‌توان ارزیابی عملکرد اقتصادی دو دولت خاتمی و احمدی‌نژاد را در ترازو نهاد و معلوم داشت هر یک از دو دولت با چه میزان از منابع در اختیار چه محصولی برجای نهاده‌اند؟ حال چگونه می‌شود که در هفته دولت و در پیشگاه رهبری آنگونه گزارش داده شود که گویا این دولت موفق‌تر از همه دولتهای قبلی عمل کرده است و با عکس العملی هم از جانب ایشان، که عملکرد دولتهای قبلی را شاهد و ناظر و در قبال آن مسئول بوده‌اند، مواجه نشود جای بسی تعجب دارد! «یک مقایسه ساده» حاکی از عدم کفایت و ناکارآمدی مفرط دولت احمدی‌نژاد در استفاده از منابع در اختیارنسبت به دولت‌های قبلی است و اینکه این دولت درآمد افسانه‌ای و تکرارنشدنی نفت را به هرز داده و زمین سوخته برجای نهاده است. اگر فرض شود انتخاب احمدی‌نژاد در سال ۸۴ عاری از اشکال بوده است اما عملکرد چهارساله‌اش برای اینکه او کفایتی برای اداره کشور نداشت کفایت می‌کرد اما آنانی که با انجام کودتا و تقلب در انتخابات سال ۸۸ بازهم او را بر کرسی ریاست دولت نشاندند باید پاسخگوی این فاجعه‌ای که در اقتصاد کشور به لحاظ هرز دادن منابع مادی و فرصت‌های تاریخی رخداده است باشند، و البته فاجعه بارتراست وقتی بخواهیم عملکرد این دولت را درعرصه‌های سیاست داخلی و سیاست خارجی و در ابعاد فرهنگی، اجتماعی نیز مورد ارزیابی و مقایسه قرار دهیم. زود یا دیر این فاجعه عدم کفایتی را که دولت کودتایی احمدی‌نژاد دراداره کشور داشته است برملا و آشکار و پیامد‌هایش گریبانگیر کشور و نظام خواهد شد حال سئوال این است که رهبری در آن هنگام هم آیا موضع امروزش را خواهد داشت؟