تحولات اخیر و سرنوشت غزه
یوسف عزیزی بنی‌طرف
محاصره غزه به رغم برخی شباهت‌ها با محاصره بیروت ٨٢ و لنینگراد ج ج ٢ فرق دارد زیرا که بر خلاف همه آنها در محاصره مطلق است.
گفتنی است که در جنگ کنونی غزه، افزون بر اسلامگرایان - حماس و جهاد اسلامی - ناسیونالیست‌ها یعنی فتح، و چپگرایان یعنی جبهه خلق برای آزادی فلسطین نیز علیه نیروهای اسراییلی می‌جنگند. حماس - البته - این گروه‌ها را محدود کرده است اما بر خلاف ایران که کمونیست‌ها و چپ‌ها را سرکوب می‌کند، حماس مجال اندکی را برای فعالیت رزمی و سیاسی آنان فراهم کرده است. ولی - اکنون - پرسش اساسی این است که آیا می‌توان بر حماس چیره شد و اگر آری، به چه بهایی؟
در واقع آن چه مساله را نسبت به گذشته بغرنج‌تر می‌کند، فراتر بودن بحران از باریکه غزه و انگیزه‌ها و مصالح اقتصادی و راهبردی نهفته در ورای آن است، هم برای غزه و فلسطینیان و اسرائیلیان و هم برای کشورهای ذینفع چون چین و غرب و مصر و سعودی و اردن و لبنان و سوریه و ایران.
رهبران سیاسی و فرماندهان نظامی اسرائیلی از یک سو می‌گویند که جنگ در باریکه غزه به درازا خواهد کشید و با توجه به تلفات سنگین نظامیان اسرائیلی، فرآیندی دشوار خواهد بود و پیش بینی آنان میان پنج هفته تا پنج ماه است. از سوی دیگر مطبوعات آن کشور و نیز برخی از رسانه‌های عربی، از سرنوشت غزه بعد از حماس سخن می‌گویند.
گزینه‌های مطرح در این زمینه:
١) اشغال دوباره غزه است که البته اسراییل تمایلی به آن ندارد.
٢) حاکمیت مصر بر غزه (همانند پیش از ۱۹۶۷) که احتمال اش ضعیف است.
٣) اعطای غزه به حکومت خودمختار محمود عباس که البته این حکومت گفته با تانک‌های اسراییلی به آنجا نخواهد رفت اما گویا آمریکا با این گزینه موافق است و با ادامه سلطه حماس مخالف، و ممکن است محمود عباس را متقاعد کند.
۴) غزه توسط کشورهای عربی و خلیجی ثروتمند اداره شود
۵) غزه زیر حمایت سازمان ملل قرار گیرد که گزینه محتمل تری است اما فلسطینی‌ها می‌گویند که کل فلسطین (باریکه غزه و کرانه غربی با هم ) زیر قیمومت سازمان ملل قرار گیرند تا به تدریج زمینه برای برپایی کشور مستقل فلسطینی آماده شود.
از سوی دیگر رزمندگان غزه همچنان می‌جنگند و شعار “یا مرگ یا پیروزی” را سر می‌دهند و انتظار دارند با آتش‌بس موقت، نفس تازه کنند. آنان در سال ۲۰۱۴ که جنگ اسراییل علیه غزه محدودتر بود، پنجاه و یک روز پایداری کردند و مساله با میانجیگری مصر پایان یافت اما اکنون همه معبرها و منفذها بسته است و مشخص نیست عناصر مسلح و خود مردم غزه تا کی می‌توانند بی‌آبی و بی‌دارویی و کم غذایی و کمبود سوخت و بمباران‌های سهمگین و مستمر اسراییل را تحمل کنند.
حسن نصرالله رهبر حزب‌الله لبنان در سخنان دیروز خود موضوع ورود تمام عیار این حزب را به سود جنگاوران غزه منتفی دانست و اینان باید در برابر قوی‌ترین نیروی نظامی منطقه و چهارمین قدرت نظامی جهان یک تنه بجنگند. آیا محمد ضیف و یحیی سنوار - فرماندهان نظامی نیروهای قسّام - پرچم سفید را بر خواهند افراشت؟ یا سناریو محاصره بیروت ١٩٨٢ تکرار خواهد شد و موضوع با خروج محترمانه رهبران حماس و فرماندهان قسام فیصله خواهد یافت؟
من گزینه اول را بسیار بعید می‌دانم اما گزینه دوم محتمل است. ولی تحولات سریع و ناگهانی، ممکن است طی روزها و هفته‌های آینده نتایج دیگری را برای جنگ غزه رقم بزند. سرانجام می‌توان گفت که عملیات هفتم اکتبر نقطه عطفی در نبرد هفتاد و پنج ساله فلسطینی - اسرائیلی است و نتیجه جنگ هر چه باشد بدون حل مساله فلسطین، منطقه روی آرامش نخواهد دید.
منبع: @tvaznews
