يكشنبه ۲ دي ۱۴۰۳ - Sunday 22 December 2024
ايران امروز
iran-emrooz.net | Thu, 11.05.2023, 10:47

بوی اضمحلال و زوال حاکمیت


بیژن اشتری

این «مرد بیمار ما»، جمهوری اسلامی را می‌گویم، به بیماری کهولت مبتلا شده و عمر‌ مفیدش را کرده است. من شش ماه پیش در اوج جنبش مهسا پیشبینی کردم که آینده ایران می‌تواند شیبه ونزوئلا باشد و نوعی توازن پنجاه پنجاه بین نظام و مخالفانش برقرار خواهد شد اما حالا که شش ماه گذشته، به وضوح نشانه‌هایی از بر هم خوردن توازن قوا به نفع مخالفان به چشم می‌خورد.

آن زوال درونی، آن فروپاشی درونی، که اولین نشانه‌هایش از اواخر شهریور پارسال شروع شد نه تنها متوقف نشده که حتی شدت هم یافته. حالا به نظرم توازن پنجاه پنجاه به توازن نامتعادل هفتاد سی یا حتی هشتاد بیست به ضرر حکومت تبدیل شده است.

ریزش‌های درونی نظام مستمرا در این شش ماه ادامه یافته و شدیدتر شده است. قدرت‌نمایی‌های همیشگی نظام، به رغم اعدام‌ها و دستگیری ‌ها و دیگر فشارها، آن جان مایه و قدرت سابق را ندارد.

در فضا بوی اضمحلال و زوال حاکمیت به وضوح به مشام می‌رسد. قدرت نمایی می‌کنند اما آن وحشت و رعبی را که قبلاً ایجاد می‌کردند دیگر اثر ندارد. روال همه نظام‌های استبدادی همین است. دوره ظهور و اوج و زوال دارند و جمهوری اسلامی به دوره زوالش رسیده.

در ابتدای مطلب از جمهوری اسلامی به عنوان «مرد بیمار» یاد کردم که برگرفته از توصیف امپراتوری رو به زوال عثمانی است که به آن «مرد بیمار اروپا» می‌گفتند.. جمهوری اسلامی هم همه منابعش را مصرف کرده و همه ارگانها و اندام‌هایش پوسیده شده. دچار ریزش و فروپاشی از درون شده.

امپراتوری عثمانی بدون تظاهرات خیابانی ساقط شد و همینطور امپراتوری شوروی. درون حکومت که‌ موریانه خورده باشد کار تمام است و فقط مسئله زمان است. شوروی و عثمانی چنان از درون موریانه خورده بودند که بدون تظاهرات خیابانی و بدون دخالت بیرونی هم فروریختند.

حالا اگر از من بپرسید چند سال دیگه این اتفاق در اینجا می‌افتد؟ میگم سه تا چهار سال. همین‌جوری امروز سرانگشتی یک حسابی کردم که شاید خیلی علمی نباشد اما خودم به درستیش اعتقاد دارم شاید یک مقدار شهودی یک مقدار هم علمی.

به این نمونه‌ها توجه کنید:

امپراتوری چین نهصد سال حکومت کرد و در صد سال آخر معروف به «قرن تحقیر» دوره زوالش شروع شد. امپراتوری عثمانی شش‌صد سال حکومت کرد و شصت سال آخرش دچار زوال شد و امپراتوری شوروی هفتاد سال حکومت کرد و هفت سال آخرش دچار زوال و عاقبت فروپاشی شد. همه در ده درصد پایانی دچار زوال و نابودی شدند.

این جمهوری چهل‌وچهار‌ساله هم سه چهار سال از عمرش مانده البته اگر دوره زوال را از آبان نود و هشت حساب کنید می‌شود کمتر از یکسال. به هر حال این «مرد بیمار» به نظرم عمر مفیدش را کرده.

تلگرام نویسنده




 

ايران امروز (نشريه خبری سياسی الکترونیک)
«ايران امروز» از انتشار مقالاتی كه به ديگر سايت‌ها و نشريات نيز ارسال می‌شوند معذور است.
استفاده از مطالب «ايران امروز» تنها با ذكر منبع و نام نويسنده يا مترجم مجاز است.
Iran Emrooz©1998-2024