پیوستن دانش‌آموزان به جنبش مهسا

به یاد “نیکا شاکرمی” که دختر بود و دانش آموز

با پیوستن دانش آموزان کلان شهرهای ایران به جنبش مهسا اکنون این حرکت ابعادی وسیع‌تر و رادیکال‌تر یافته است. در این میان البته سوژگی دختران مدارس از جسارت و بی‌پروایی بیشتری خبر می‌دهد. مقنعه‌هایی که می افتند، ترانه هایی که همخوانی می شوند، و شعارهایی که فریاد می شوند. اما برای تبیین پیامدهای پیوستن دانش آموزان به جنبش مهسا ضروری است که ابتدا این نسل از کنش گران را بیشتر بشناسیم:

تا جایی که با این دانش آموزان سروکار داشته ام آن ها را نسلی یافته ام که از هر گونه اجباری با هر نام از دین گرفته تا سیاست و فرهنگ بیزارند. نوعی بی اعتمادی مزمن نسبت به نهادهای حاکمیت دارند و میان خود با آرمان های اعلامی نظام سیاسی احساس بیگانگی می کنند. در این میان همکاری پسران دانش آموز با نهادهایی مانند بسیج هم بیشتر به دلیل برخورداری از مواهب آن در جهت کاهش مدت زمان سربازی است.

این نسل نسبت به شنیدن نصیحت آلرژی پیدا کرده چون آن را ناقض گفت و گوی برابر می بیند. داوری های اش درباره شخصیت های سیاسی صریح و بی پرده است. نوعی سمپاتی آشکار نسبت به دوران پیش از انقلاب دارد و کارنامه حکمرانی رضا شاه را می ستاید.
البته مستندهای شبکه هایی مانند “من و تو” در شکل گیری چنین اسطوره هایی نزد او بسیار موثر بوده اند. مواضع انتقادی نسبت به دستگاه آموزش و پرورش دارند و محتوای بسیاری از کتاب های درسی را خنثی وبی فایده می دانند.

  برای نسلی که از مسیر شبکه های ماهواره ای و اجتماعی جامعه پذیر شده و دنیا را بهتر از معلمان خود می شناسد تحمل درس هایی مانند دینی و پرورشی دشوار به نظر می رسد. آموزه هایی که به شکلی نخ نما شده و تحمیلی بر این نسل آوار می شوند و دانش آموزان برای انبوه پرسش های عقیدتی خود از سوی معلمان- به دلیل حساسیت های موجود- پاسخی نمی یابند. درس هایی که قادر نیستند حتی اندکی بر میزان دین داری نوآموزان بیفزایند.

آموزش و پرورش ناکارآمدی که تنها بر محفوظات و موفقیت در کنکور تکیه می کند پرواضح است که از آموزش مهارت هایی مانند مداراجویی و گفت و گو ناتوان باشد. همین می شود که نسل کنونی دانش آموزان کم حوصله تر از آن هستند که بخواهند درباره باورهای شان گفت و گو کنند. عمل گرایی در رفتارهای شان مشهود است. سواد دیداری و دیجیتالی وسیعی دارند و سهم احساس رهایی و حق انتخاب آزادانه سبک زندگی برای شان فوق العاده مهم است.

نسلی که ریسک پذیر و ماجراجو هستند و از حضور در جمع های اعتراضی لذت می برند. میل به تجربه های جمعی در وجودشان موج می زند. تنگناهای اقتصادی خانواده ها را بیش از نسل های پیشین احساس می کنند و به دلیل ناامیدی والدین شان از امکان اصلاحات حتی از اندیشیدن به گذار از نظام سیاسی مستقر بیم ندارند. آزادی های اجتماعی را بسیار ارج می نهند و حوصله ای برای شنیدن داستان های سیاسی ندارند. آینده‌ی فراروی خود را پرابهام می یابند و سودای آفرینش جهان مطلوب خود را دارند.

نکته پایانی: با پیوستن دانش آموزان اکنون فصل نوینی در تاریخ این جنبش گشوده شده است. خودآگاهی نسلی که هم از مصلحت جویی های مرسوم فاصله دارند و هم گستره ای به وسعت خانه های ایران یافته اند‌. کنش گرانی که کنترل ناپذیر به نظر می رسند و از شور نوجوانی سرشار اند. اکنون دیگر غول از چراغ جادو خارج شده است. یک نکته اما بدیهی است؛ سرنوشت این جنبش به هر نتیجه ای که ختم شود آموزش و پرورش رسمی کشور باید از این پس زبان دیگری را برای تعامل با این نسل نوخواسته برگزیند.