راست افراطی اسب تروآی پوتین در اروپا

یکی از بهانه‌های پوتین برای تجاوز به اوکراین “نازی زدایی ” از این کشور بوده است که برای خوراک داخلی رواج می‌یافت اما توانست با این شگرد بسیاری از رسانه‌های غربی را در واکاوی گروه‌های “نئو نازی” در اوکراین درگیر سازد.

حضور فعال گروه‌های یهودستیز و راست افراطی را نمی‌توان در اوکراین کتمان کرد همان‌گونه که در بسیاری از دیگر کشور‌های اروپایی نیز فعالند. شناخته‌ترین آنها هنگ آزوف است که در سال ۲۰۱۹ در ارتش اوکراین ادغام شد و هم اکنون در ماریوپل علیه اشغالگران روس می‌جنگد. پوتین کوشیده است با انتشار اطلاعات نادرست، به این موضوع ابعاد گمراه کننده‌ای به بخشد[۱] و چنین تبلیغ کند که دولت اوکراین به وسیله نئونازی‌ها اداره می‌شود. پیش از هر چیز زلنسکی رییس جمهور این کشور یهودی‌تبار است و نفوذ سیاسی این گروه در کشور نیز بسیار ناچیز گزارش شده است به‌طوری که در سال ۲۰۱۹ شاخه سیاسی این گروه در انتخابات مجلس اوکراین تنها ۲.۱۵ در صد آرا را بدست اورد.[۲] به‌هرحال مقامات دولت اوکراین و دیگر کشورها باید برای پیش‌گیری از پیامدهای نگران‌کننده فعالیت این گروه‌ها در کشور‌هایشان و در سطح جهان چاره اندیشی کنند.

پوتین با ترفند بالا کوشیده است همکاری گروه‌های نئونازی با جدایی‌خواهان و ارتش روسیه در شرق اوکراین را پنهان سازد. حضور این گروه‌ها در شرق دست کم در آغاز حتی بیشتر از گروه‌های “نئونازی” در اوکراین بوده است.[۳] برای نمونه رهبران جمهوری خلق دونتسک با گروه نئونازی “اتحاد ملی روسیه”(RNU) در ارتباطند. یکی از اعضای اتحاد ملی اولین فرماندار دونتسک بود.[۴] گروه‌های دیگر نئونازی در شرق اوکراین شامل “ساوازیچ”، “روسیچ” و هنگ “رایتبور” می‌گردد. گروه دیگر سی۱۴ هستند که آشکارا از دیدگاه‌های نازی‌ها پشتیبانی می‌کند و در سال ۲۰۱۸ با حمله به اردوگاه کولی‌ها (Romani) ویژگی خشونت‌گرا و اقلیت‌ستیزش را نمایان ساخت.[۵]

شرکت امنیتی واگنر با گرایش‌های نئونازی در سال ۲۰۱۴ از سوی یوگنی پریگوژین (Yevgeny Prigozhin) یکی از اولیگارش‌های نزدیک به پوتین پایه‌گذاری شد[۶] که به پوتین برای دست یابی به هدف‌های بلند پروازانه‌اش یاری رسانده است. برآورد می‌شود که واگنر بین هزار تا پنج هزار نفر مزدور دارد که حداقل در کشورهای اوکراین، لیبی، موزامبیک، سودان، زیمباوه و ونزوئلا فعالیت داشته‌اند. این گروه در زمان اشغال کریمه، در کنار گروه‌های جدایی‌خواه شرق، نیروهای روسی و سفیدپوستان برتری‌خواه و هم اکنون برخی از مزدورانش در دونباس با نیروهای اوکراین می‌جنگند.[۷]

راست افراطی در روسیه پوتین

در حالی که پوتین از “نازی‌زدایی” در اوکراین سخن می‌راند، فعالیت جنبش‌های راست افراطی در درون روسیه از نگاه رسانه‌های پرطرفدار غربی پنهان مانده است. از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۷، شمار ۴۹۵ مورد خشونت از سوی راست افراطی علیه لیبرال‌ها و کنشگران مخالف پوتین روی داده است که در نتیجه آن ۴۹۵ نفر کشته شده‌اند. این شمار پنج بار بیشتر از میزان خشونت‌ها در آمریکا و هفت بار در اروپا با توجه به اختلاف جمعیت آنان است.[۸] از آغاز ریاست جمهوری پوتین و تنگ‌تر شدن فضای سیاسی، نیروهای امنیتی روسیه بردباری بسیار بیشتری نسبت به گروه‌های راست افراطی و تروریستی نشان داده‌اند.

در حالی که اقلیت‌های ملی‌گرا و سلطنت‌طلبان ارتدوکس که بخشی از آنان از اوکراین پشتیبانی کرده‌اند سرکوب می‌شوند، گروه‌های راست افراطی ملی‌گرای پشتیبان پوتین از آزار و اذیت نیروهای امنیتی در امان‌اند. برای نمونه گروه نئونازی روسکی اوبراز (Ruskii Obraz) از پشتیبانی رسمی برخوردار شده است. به‌طور مشابه، گروه موتورسوار گرگان شب (Night Wolves) از رابطه نزدیک با کرملین بهره مند است که در نشست آنان با پوتین و شرکت در برنامه‌های تلویزیونی نمایان شده است.[۹]

برخی از اعضای گروه راست افراطی موتور سوار «گرگان شب» سوار بر یک تانک باقیمانده از ارتش سرخ

پس از اشغال کریمه در سال ۲۰۱۴، شمار گروه‌های راست افراطی در روسیه رشد شایان توجهی یافت. ترکیبی از سلطنت‌طلبان، نئونازی‌ها، ارتدوکس‌های ملی‌گرا، استالینیست‌ها، و گروه‌های نیمه ارازل و اوباش کوزاک گردهم آمدند و ائتلاف “ضد میدان”[۱۰] را تشکیل دادند. این ائتلاف به‌طور مستقیم از سیاست‌های توسعه‌طلبانه پوتین در شرق اوکراین پشتیبانی کرده است. در حالی که روسیه از سال ۲۰۱۴ به بعد به‌طور رسمی نیرویی در دونباس نداشت اما پوتین از حضور گروه‌های راست افراطی روس و ائتلاف “ضد میدان” در این منطقه بهره‌مند شده است. هم اکنون نیز نقش راست افراطی روس در جنگ اوکراین برجسته است.

پوتین هم‌چنین توانسته است از گروه‌های راست افراطی در کشورهای دیگر نیز در شرق اوکراین بهره گیرد. برای نمونه بین ۷۰ تا ۳۰۰ جنگجوی صرب وابسته به گروه‌های راست افراطی فرا ملی‌گرا از سال ۲۰۱۴ تا کنون در نواحی جدایی‌خواه با نیروهای اوکراینی جنگیده‌اند.[۱۱]

پوتین و راست افراطی در اروپا و آمریکا

پس از تجاوز به گرجستان در سال ۲۰۰۸، هیچ رسانه پرهوادار غربی از این تجاوز پشتیبانی ننمود اما این اشغال توجه گروه‌های راست افراطی را جلب کرد.[۱۲] در سال‌های پسین، کرملین تلاش بسیار کرد تا با گروه‌های راست افراطی را پیوند برقرار سازد. مقامات روسیه با برگزاری کنفرانس‌های فراملی با پشتیبانی رسانه‌ها، به توافق‌های رسمی با احزاب راست افراطی دست یافتند. در این رابطه حزب “روسیه متحد” هوادار پوتین، با “اتحادیه شمال” در ایتالیا، “حزب آزادی” در اتریش برای همکاری به توافق رسید. مارین لوپن در سال ۲۰۱۴ حدود ۱۳ میلیون دلار از  یک بانک روسی وام گرفت و از اشغال کریمه پشتیبانی کرد. چندین حزب راست افراطی اروپایی دیگر از “بدیل برای آلمان” گرفته تا “حزب آتاکا” در بلغارستان نیز با روسیه رابطه برقرار کردند.

گرایش‌های ایدئولوژیک، مواضع سیاسی، رویکرد تهاجمی و ویژگی‌های شخصی پوتین، روسیه را به الگوی جذاب برای گروه‌های راست افراطی تبدیل کرده است. غرب‌ستیزی و دشمنی با اتحادیه اروپا، گرایش‌های محافظه‌کارانه اجتماعی اکثریت روس‌ها[۱۳] و پافشاری و ایستادگی پوتین در پیشبرد برنامه‌های ملی‌گرایانه از آن‌جمله‌اند. از سوی دیگر گرایش‌های ملی‌گرایانه افراطی و استقلال‌طلبی از قید و بند‌های اتحادیه اروپا و مهاجرستیزی راست افراطی نیز پوتین را به پشتیبانی و جلب همکاری با این احزاب ترغیب کرده است.

در آمریکا نیز برخی از جمهوری‌خواهان با گرایش‌های راست افراطی با انتشار اطلاعات نادرست و تئوری‌های توطئه به یاری ماشین تبلیغاتی پوتین در جنگ اوکراین شتافته‌اند. برای نمونه تاکر کارلسون (Tucker Carlson) در برنامه‌ی فاکس نیوز به همراه برخی از جمهوری‌خواهان گنگره به بدگویی از زلنسکی پرداخته‌اند که مورد بهره‌برداری مسکو قرار گرفته است.[۱۴]

پوتین در برقراری رابطه با احزاب راست افراطی با هدف ایجاد تزلزل در اتحادیه اروپا، دامن زدن به دمکراسی‌ستیزی و دشمنی با لیبرالیسم، و خروج کشورهای اروپایی از ناتو در صورت پیروزی این احزاب در انتخابات‌ها سرمایه‌گذاری کرده است. در کشورهای اروپای شرقی نیز دامن زدن به غرب‌ستیزی از جمله راهبردهای پوتین به شمار می‌آید.

پیروزی ویکتور اوربان در انتخابات پارلمانی مجارستان نمونه‌ای از پیروزی پوتین در پیشبرد هدف‌هایش در یکی از کشورهای عضو ناتو و اتحادیه اروپاست. اوربان هزینه گاز دریافتی از روسیه را برپایه خواست پوتین و برخلاف تصمیم دیگر اعضای اتحادیه اروپا به روبل خواهد پرداخت. به اوکراین کمک نظامی نخواهد کرد و به شدت منتقد “بروکرات‌های” بروکسل است که از مخالفان وی به شمار می‌آیند. اوربان در سخنرانی پیروزی‌اش در انتخابات مهندسی‌شده از برخورداری از گاز ارزان‌تر روسیه نسبت به دیگر کشورهای اروپایی خبر داده است.[۱۵]

اگر در زمان جنگ سرد احزاب کمونیست با مقدم شمردن منافع روسیه بر منافع ملی خود متحدین قابل اعتمادی برای “سوسیالیزم واقعا موجود” به شمار می‌آمدند، امروزه احزاب راست افراطی نقش “اسب تروا ” را برای پیشبرد هدف‌های ملی‌گرایانه افراطی و عظمت‌طلبانه پوتین از جمله احیای جهان دو قطبی شرق و غرب ایفا می‌نمایند.

انتخابات ریاست جمهوری فرانسه و افزایش پشتیبانی از راست و چپ افراطی در این کشور زنگ خطری برای لیبرال‌دمکراسی در اروپا و جهان است. رای بالای این احزاب بی‌تردید الهام‌بخش احزاب افراطی در کشورهای دیگر غربی خواهد شد که با بهره‌گیری از مشکلات اقتصادی و شعار “تامین پایدار انرژی”، فشارهای ناشی از افزایش شمار پناهندگان و بی‌اعتمادی نسبت به احزاب و نخبگان سنتی می‌توانند به تصاحب قدرت در کشورهایشان نزدیک‌تر شوند.

اردیبهشت ۱۴۰۱
mrowghani.com

——————————-

[1] -Tara John, A far-right battalion has a key role in Ukraine’s resistence. Its neo-Nazi history has been exploited by Putin, CNN, March 30, 2022
[2] - همان جا
[3] -Neo nazism, https://thereaderwiki.com/en/Neo_Nazi
[4] - همان جا
[5] - همان جا
[6] - The Wagner Group: A Russian Symphony of Profit and Politics, The Soufan Center, April 21, 2020
[7] - همان جا
[8] - Claudia Waller, If Russia is Serious about De-Naziofication, it should start at home, RUSI, 21 April 2022
[9] - همان جا
[10] - جنبش میدان در سال ۲۰۱۳، در اوکراین درپی تظاهرات وسیع در کیف پا گرفت که پس از سرکوب‌های شدید سرانجام در سال ۲۰۱۴ به برکناری رئیس جمهور فیلو روس اوکراین انجامید.
[11] - Claudia Waller
[12] - Mariya Petkova, The death of the Russian far right, Aljazeera, 2017
[13] - در گزارش مرکز پژوهشی پیو اعلان شده که در سال ۲۰۱۹، ۸۶ درصد روسها (مانند کشورهای اسلامی خاورمیانه) مخالف هم جنس گرایی بوده‌اند.
[14] - Peter Stone, Us right wing figures in step with Kremlin over Ukraine disinformation, experts say, TheGuradian, 6 Apr. 2022
[15] - Timothy Garton Ash, Orban’s victory in Hungary adds to the darkness engulging Europe, TheGuardian, 4 April 2022