سلاح فریب کرملین
برگردان: ترک‌اوغلی
EUvsDisinfo (اتحادیه اروپا علیه اطلاعات نادرست)
ادبیات سیاسی برخی سازمان‌های چپ ایرانی در بعداز تجاوز روسیه به اوکراین، تحت تاثیر شدید تبلیغات هدایت‌شده از سوی کرملین برای توجیه تجاوز به اوکراین و انکار جنایات فجیع جنگی ارتش روسیه در خاک آن قرار گرفته است. رد و نشان بخش عمده‌ای از اخبار و اطلاعات منتشره در بیانیه‌ها و سایت‌های مجازی آنها به رسانه‌های تولید دروغ که مستقیم و غیرمستقیم وابسته به کرملین‌اند، می‌رسد. در شناخت و افشای مشخصات اسلحه دروغ‌سازی و فریبکاری کرملین، مطلب زیر در اختیار علاقمندان قرار می‌گیرد.
هفت نکته که باید در مورد راشا تودی (آرتی) و اسپوتنیک بدانید:
۱- اتحادیه اروپا تحریم‌هایی را علیه سلاح‌های فریب کرملین تصویب کرده است: فعالیت‌های اسپوتنیک و آرتی (Russia Today) و پخش برنامه‌های آنها به فوریت در اتحادیه اروپا تعلیق شد(۱)، ...تا زمانی که تجاوز کرملین به اوکراین پایان یابد و تا زمانی که روسیه از انجام فعالیت‌های گمراه‌کننده، اشاعه اخبار نادرست و دستکاری در اطلاعات برعلیه اتحادیه اروپا و کشورهای عضو آن دست بردارد.
این اقدامات “سانسور” یا “منع همه‌شمول” نبوده بلکه تدابیری استثنایی، هدفمند و موقتی هستند که در یک شرایط بسیار خاص و بی‌سابقه - تجاوز نظامی روسیه به اوکراین – به اجرا در آمده و تعادل دقیقی ایجاد می‌کنند: آنها به حقوق اساسی احترام می‌گذارند و فقط آنها را به شیوه‌ای متناسب؛ به عنوان بخشی از رژیم تحریم‌های مبتنی بر قانون محدود می‌کنند. این اقدامات بخشی از واکنش اتحادیه اروپا به تهدید آشکار علیه صلح و امنیت اروپا از سوی روسیه‌اند و مانع از کار کارکنان آنها برای انجام وظایف خود در این مراکز نمی‌شود.
پس از تهاجم روسیه به اوکراین، تعداد قابل‌توجهی از کارکنان آرتی در سراسر جهان استعفا داده‌اند(۲). تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه آرتی و اسپوتنیک منجر به تعلیق موقت حق پخش و برای خلع سلاح ابزارهای جنگ اطلاعاتی کرملین در زمانی است که این کشور در حال به راه انداختن یک جنگ وحشیانه واقعی برعلیه اوکراین است.
آرتی و اسپواتیک ممکن است شبیه رسانه‌های بین‌المللی به نظر برسند، اما چنین نیستند. آنها برای یک هدف کلی کار می‌کنند: تسهیل و حمایت سیاست‌های کرملین در خارج از کشور(۳) با ابزارهای اطلاعاتی و دستکاری در اطلاعات. آرتی و اسپوتنیک و شاخه‌های رسانه‌های اجتماعی آنها با هدف تشدید پراکندگی و دوقطبی کردن و تضعیف دموکراسی‌ها، استتار حقایق نقض قوانین بین‌المللی توسط کرملین و ایجاد حمایت از جنگ پوتین هستند.
آرتی و اسپوتنیک نه سازمان‌های رسانه‌ای متعارف، بلکه سلاح‌های فریب کرملین‌اند. آرتی ماموریت خود را در قالب نظامی تعریف کرده است. سردبیرآن، مارگاریتا سیمونیان، علنا اهمیت آرتی را با نیاز روسیه به وزارت دفاع یکی دانسته است. به گفته او، آرتی قادر است با استفاده از «سلاح اطلاعاتی»، یک «جنگ اطلاعاتی را علیه کل جهان غرب پیش ببرد». هدف استراتژیک آرتی “تسخیر” و “افزایش مخاطب” به منظور استفاده از دسترسی به این مخاطبان در”لحظات حساس” است. آرتی، در لیست رسمی سازمان‌های اصلی (۴) با اهمیت استراتژیک برای روسیه گنجانده شده است.
اسپوتنیک با یک فرمان رئیس جمهور (۵) با هدف “گزارش در مورد سیاست دولتی روسیه در خارج از کشور” ایجاد شد. آرتی سالانه میلیون‌ها روبل از دولت روسیه دریافت می‌کند. به عنوان مثال، در پیش نویس بودجه فدرال روسیه برای سال ۲۰۲۰ نزدیک به ۲۳ میلیارد روبل / ۳۲۵ میلیون یورو به ارزش آن زمان/ برای آن در نظر گرفته شده بود. بودجه کلی روسیه برای رسانه‌های دولتی در سال ۲۰۲۱ نزدیک به ۱.۳ میلیارد یورو بود(۶).
۲- آرتی و اسپوتنیک بی‌طرف نیستند و تلاشی هم برای آن ندارند. تحقیقات روزنامه‌نگاری مستقل نشان می‌دهد که سردبیر آرتی و اسپوتنیک، مارگاریتا سیمونیان، نقش اصلی(۷) را در کنترل شبکه رسانه ایفا می‌کند. او به رسانه‌های تحت کنترل دولت روسیه دستور می‌دهد چه چیزی باید یا نباید پوشش داده شود. او اعتراف کرده است(۸) که از طریق یک “تلفن زرد”، دارای یک خط امن مستقیم با کرملین است. سیمونیان با توصیه به ممنوعیت شبکه‌های اجتماعی خارجی در روسیه (۱۰) و استقبال از سرکوب روزنامهنگاران بلاروس توسط رژیم لوکاشنکو(۹) حمایت قاطع خود را از محدود کردن دسترسی به اطلاعات در روسیه ابراز کرده است. دیمیتری کیسلیوف (۱۱)، رئیس “روسیا سگودنیا” که در سال ۲۰۱۴ توسط اتحادیه اروپا تحریم شد، به کارمندان خود گفته است که “دوره روزنامه‌نگاری بی‌طرفانه به پایان رسیده است” و “بی‌طرفی یک افسانه است”.
۳- آرتی افرادی با سابقه روزنامه‌نگاری را استخدام می‌کند، اما از استانداردهای روزنامه‌نگاری بین‌المللی پیروی نمی‌کند. آرتی تحت پوشش روزنامه‌نگاری «آلترناتیو» (۱۲) با هدف مقابله با سوگیری ادعایی «رسانه‌های اصلی»(۱۳)، به دستور کار کرملین در غرب خدمت می‌کند.
آرتی برای افزایش اعتبار خود، برسیاستمداران غربی، دانشگاهیان، روزنامهنگاران، و سایر شخصیت‌های با نفوذ و شناخته شده متکی است (۱۴) و از فرمات پرسش‌گری باز - Open-ended- برای پنهان کردن اطلاعات نادرست به عنوان یک عقیده استفاده می‌کند. این دقیقا سیمای بیرونی و ظاهر آن است. آرتی نمی‌تواند فقدان اساسی پاسخگویی عمومی، شفافیت و استقلال هیئت تحریریه خود را پنهان کند. نسبت آرتی با استانداردهای بین‌المللی که رسانه‌های عمومی بین‌المللی از آن پیروی می‌کنند، بسیار ناروشن است (۱۵) و در مورد بودجه، ساختار نظارتی و مکانیسم‌های کنترل خود بسیار غیرشفاف است.
۴- آرتی و اسپوتنیک بخشی از یک اکوسیستم بزرگتر برای جعل اطلاعات‌اند. یک رابطه متکی بر سند و به خوبی ثابت‌شده، بین آرتی و اسپوتنیک و سایر ارکان اکوسیستم اطلاعات جعلی روسیه وجود دارد (۱۶) - مجموعه‌ای از کانال‌ها و پلاتفرم‌های ارتباطی رسمی، غیر رسمی و غیرمستقیم و غیرمنتسب به این سیسنک موجودند که کرملین از آنها برای ایجاد و تقویت مطالب گمراه کننده سود می‌برد. روایات دستکاری شده آرتی و اسپوتنیک عملیات نفوذ سایبری را که خود آنها نیز در آن شرکت می‌کنند تسهیل می‌کنند (۱۷)، از جمله مواردی هستند که به GRU (ارگان اطلاعات نظامی روسیه) مرتبط شده‌اند.
۵- تأثیر آرتی در رسانه‌های آنلاین و اجتماعی واقعی است. آرتی نه به عنوان یک کانال تلویزیونی با حضور رسانه‌های اجتماعی، بلکه به عنوان رسانه‌ای اجتماعی با قابلیت‌های تلویزیونی حرفه‌ای شناخته می‌شود. یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ (۱۸) توسط ارگان ناظر بررسانه‌های بریتانیا(آفکام)، محبوبیت آرتی را «در میان بزرگسالانی که از تلویزیون برای اخبار استفاده می‌کنند» با ۲ درصد از کل سهم مخاطبین، در رتبه دوم قرار داد. دسترسی به آرتی در رسانه‌های اجتماعی بسیار بیشتر است. در ابتدای سال ۲۰۲۰، آرتی ۱۰ میلیارد بازدید در چندین کانال یوتیوب(YouTube) را نشان می‌داد. با این حال، آمار مراجعه انبوه به آرتی در رسانه‌های اجتماعی؛ توسط رسانه‌های بین‌المللی (۱۹) و فعالان روسی (۲۰) به چالش کشیده شده است. تحقیقات نشان داد که آرتی به طور مصنوعی آمار بینندگان آنلاین را افزایش داده است، تا شهرت و ارتباط خود را به عنوان یک بالا نشان دهد.
آرتی، فعالانه تلاش کرده است تا فضای اطلاعاتی در اتحادیه اروپا را با حجم عظیمی از مقالات در مورد موضوعات مهم برای کرملین، مانند پوشاندن حقایق در مورد مسمومیت الکسی ناوالنی (۲۱)، اشغال کند. استفاده آرتی از سرفصل‌های هیجان‌انگیز و گمراه‌کننده برای تقویت تعامل رسانه‌های اجتماعی همراه با سیاست‌های کپی‌رایت ضعیف، اکوسیستم خطرناکی را برای محتوای آرتی ایجاد کرده که به راحتی ناخواسته یا عمدا توسط وب‌سایت‌های جایگزین - پروکسی - تقویت می‌شود. در طول سال‌ها، آرتی چندین شعبه فرعی دیگر ایجاد کرده است که محصوصا برای انتشار رسانه‌های اجتماعی طراحی شده‌اند، جایی که محتوای سرگرم کننده با «دیدگاه روسی» تزیین می‌شود. پنهان در پشت پرده‌ای از دود، با چندین شاخه آرتی، مخاطبین مختلف را هدف پیام‌های خود قرار می‌دهد و رسانه‌های ماهواره‌ای آن نیز تلاش زیادی به خرج می‌دهد تا ارتباطات خود را با یکدیگر و با دولت روسیه پنهان کنند.
۶- آرتی از قبل با مشکل مواجه بوده است. تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه آرتی و اسپوتنیک اقدامات استثنایی، هدفمند و موقتی هستند که در یک شرایط بسیار خاص و بی‌سابقه - تجاوز نظامی روسیه به اوکراین - اتخاذ شده‌اند، اما سخنگویان کرملین از قبل با مشکل مواجه بوده‌اند. در اوکراین، آرتی از سال ۲۰۱۴ ممنوع شده است (۲۲) و هرگز موفق به دریافت مجوز پخش در آلمان نشده است. در سال ۲۰۱۹ انجمن روزنامهنگاران آلمان (۲۳) به مقامات رسانه‌های دولتی هشدار داد که «روسیه امروز [راشا تودی=آرتی] یک رسانه اطلاعاتی برای ما نیست، بلکه ابزار تبلیغاتی کرملین است.»
دویچه آرتی [راشا تودی به زبان آلمانی] تلاش کرد قوانین آلمان را دور بزند و مجوز پخش در لوکزامبورگ را دریافت کند (۲۴)، اما نهادهای ذیربط در لوکزامبورگ نیز این درخواست را رد کردند. پس از اینکه دویچه آرتی سعی کرد در پایان سال ۲۰۲۱ بدون مجوز پخش معتبر در آلمان روی آنتن برود، پخش آن توسط کمیسیون صدور مجوز و نظارت بر رسانه آلمان، به حالت تعلیق درآمد(۲۵). آرتی در لتونی(۲۶)، لیتوانی(۲۷) و استونی (۲۸) ممنوع شده است. در ایالات متحده، آرتی باید به عنوان یک موسسه خارجی ثبت‌نام می‌کرد (۲۹). خروجی آرتی توسط نهاد ناظر بر رسانه‌های بریتانیا(آف کام) در سال ۲۰۱۹ یک جریمه ۲۰۰ هزار پوندی را بر آن در پی داشت(۳۰)، چون «گمراه کننده» تشخیص داده شد. در فوریه ۲۰۲۲، آفکام ۱۵ تحقیق جدید در مورد بی‌طرفی (۳۱) برنامه‌های کانال خبری آرتی آغاز کرد. نهاد نظارتی ذیربط در فرانسه نیز هشدارهایی را به آر تی صادر کرد(۳۲).
۷- آرتی و اسپوتنیک، در پیشبرد و حمایت از تجاوز نظامی روسیه به اوکراین نقش مهمی داشتند. این دو، به پرورش و تقویت روایت‌های نادرست برای تحقیر اوکراین و تلاش برای توجیه و بسیج حمایت از جنگ پوتین را ادامه می‌دهند و سال‌ها این کار را انجام داده‌اند: نمونه‌هایی از سال‌های ۲۰۱۶، ۲۰۱۷، ۲۰۱۸، ۲۰۱۹، ۲۰۲۰، ۲۰۲۱، ۲۰۲۲ را در رفرنس‌های(۳۳-۳۹) پاورقی می‌توانید ببینید.
در سال ۲۰۲۱، سردبیر آرتی، مارگاریتا سیمونیان(۴۰) در کنفرانسی در دونتسک شرکت کرد. در آنجا او درخواست کرد “روسیه مادر دونباس را به خانه بازگرداند”(۴۱)، او به معنای واقعی کلمه خواستار نقض تمامیت ارضی اوکراین شد. درست چند هفته قبل از دستور پوتین برای شروع جنگ، آرتی مخاطبان خود را با بیان اینکه “اوکراینی‌ها خون روسی می‌خواهند” را خشمگین کرد(۴۲). در حالی که موشک‌های روسی به سمت شهرهای اوکراین پرتاب می‌شوند، هم آرتی و هم اسپوتنیک به انتشار اطلاعات نادرست و استتار ماهیت و گستره واقعی جنگ پوتین علیه اوکراین ادامه می‌دهند.
برگردان: ترک‌اوغلی
تاریخ انتشار نخست ۴ مارس ۲۰۲۲
لینک منبع:
رفرنس‌ها:
1-EU-sancties tegen staatszender RT/Russia Today en persagentschap Sputnik: omroepactiviteiten worden opgeschort - Consilium (europa.eu)
2-All the journalists who have quit Russia Today following Putin’s invasion of Ukraine | indy100
3-Report: RT and Sputnik’s Role in Russia’s Disinformation and Propaganda Ecosystem - United States Department of State
4-Wayback Machine (archive.org)
5-41d4a95e0e2d01da1117.pdf (kremlin.ru)
6-Финансирование СМИ составит более 319 млрд рублей в 2022-2024 годах - Экономика и бизнес - ТАСС (tass.ru)
7-The Weekly Meetings - EU vs DISINFORMATION
8-Russia Today: Vladimir Putin’s On-Air Media Machine (time.com)
9-Russian Media Boss Slammed Over ‘Shocking’ Comments Praising Lukashenka Over Plane Diversion (rferl.org)
10-Silence More: RT Boss Demands All Foreign Social Media Be Closed - EU vs DISINFORMATION
11-A Disillusioned Democrat - EU vs DISINFORMATION
12-the-kremlin-s-platform-for-useful-idiots-in-the-west-an-overview-of-rt-s-editorial-strategy.pdf (kremlinwatch.eu)
13-DISINFO DATABASE (euvsdisinfo.eu)
14-the-kremlin-s-platform-for-useful-idiots-in-the-west-an-overview-of-rt-s-editorial-strategy.pdf (kremlinwatch.eu)
15-Why Deutsche Welle is not the same as RT | Germany | News and in-depth reporting from Berlin and beyond | DW | 04.02.2022
16-Pillars of Russia’s Disinformation and Propaganda Ecosystem (state.gov)
17-Kremlin-Funded Media: RT and Sputnik’s Role in Russia’s Disinformation and Propaganda Ecosystem (state.gov)
18-News Consumption in the UK: 2018 (ofcom.org.uk)
19-Putin’s Propaganda TV Lies About Its Popularity (thedailybeast.com)
20-(155) ⚡️Симоньян, ложь и боты «для взрослых». Как RT накручивает просмотры - YouTube
21-Navalny Poisoning: Pro-Kremlin Disinformation Outlets Top German Social Media - EU vs DISINFORMATION
22-Ukraine bans Russian TV channels for airing war ‘propaganda’ | Reuters
23-Keine Rundfunklizenz für Propaganda! (djv.de)
24-Luxembourg blocks broadcast license for RT′s German channel | News | DW | 14.08.2021
25-Russia′s RT channel blocked by German regulators | News | DW | 02.02.2022
26-Latvia bans Russian broadcaster RT over ties to Kremlin media mogul | Reuters
27-Lithuania Suspends Broadcasts By Russia’s RT Over EU-Sanctioned Head (rferl.org)
28-TTJA otsustas keelata viie telekanali taasedastamise Eesti Vabariigi territooriumil | Tarbijakaitse ja Tehnilise Järelevalve Amet
29-Russia’s RT Says German YouTube Channel Blocked Right After Launch (rferl.org)
30-Figure of The Week: 200,000 - EU vs DISINFORMATION
31-Ofcom launches 15 investigations into RT - Ofcom
32-In France, RT Is Getting No Love - EU vs DISINFORMATION
33-Disinfo: Ukrainians celebrate Easter with Swastika (euvsdisinfo.eu)
34-Disinfo: Citizens of Eastern Ukraine hate the Banderist thugs and killed three in a sauna (euvsdisinfo.eu)
35-Disinfo: ‘Like denying the Holocaust’: Ukraine makes post-WWII nationalist fighters as privileged as war vets (euvsdisinfo.eu)
36-Disinfo: The EU supports fascists in Ukraine and threatens war against Russia (euvsdisinfo.eu)
37-Disinfo: Far-right influence on Ukrainian politics grew after 2014 Kyiv coup (euvsdisinfo.eu)
38-Disinfo: Ukraine is not a failed state, Ukraine as state does not exist at all (euvsdisinfo.eu)
39-Disinfo: The Ukrainian regime kills the opposition with the help of neo-Nazis (euvsdisinfo.eu)
40-The Kremlin Snubs Own Mouth Piece - EU vs DISINFORMATION
41-on Twitter: “@RT_russian’s account has been withheld in Portugal, Finland, Sweden, Ireland, Slovenia, Czech Republic, Poland, Slovakia, Hungary, Italy, Malta, Germany, Greece, Romania, Netherlands, Bulgaria, Austria, Luxembourg, Latvia, Denmark, Lithuania, Croatia, Estonia, Cyprus, France, Spain, Belgium in response to a legal demand. Learn more.” / Twitter
42-Pro-Kremlin Media Stoke Tensions around Ukraine - EU vs DISINFORMATION
