‎#‎هرگز_اعدام_نکنید‎

‏۲۱‏‎ ‎سال پیش، نشر یادداشت کوتاهی از من در روزنامه «نشاط» در حمایت از لغو مجازات اعدام غوغای زیادی به پا کرد. ‏مقامات حکومتی‌ها فریاد وااسلاما سر دادند (در مقاله، هیچ نامی از اسلام، مذهب، دین یا قصاص برده نشده بود) و خواهان ‏مجازات نویسنده و عاملان نشر آن مقاله شدند، روزنامه را توقیف کردند، ناشر و سردبیر آن، آقایان لطیف صفری و ماشالله ‏شمس‌الواعظین را همراه با آقای عمادالدین باقی (که در دفاع از درج مقاله من، استدلال کرده بود مخالفت با اعدام الزاما به ‏معنای مخالفت با قصاص نیست) برای چند سال به زندان انداختند، مرا تهدید به مرگ کردند و هفته‌نامه جبهه، به سردبیری ‏مسعود ده‌‌نمکی در تیتر اول خود از یک جایزه ۱۰ میلیون تومانی (به نرخ آن روزها!) برای «اعدام انقلابی حسین باقر‏زاده» خبر داد‎.

امروز پس از ۲۱ سال و اعدام هزاران نفر دیگر در جمهوری اسلامی، شاهد آن هستیم که در مخالفت با حکم اعدام سه مرد ‏جوان به خاطر شرکت در اعتراضات آبان ماه گذشته هشتک #اعدام_نکنید از سوی میلیون‌ها نفر در ایران و جهان تویت می‌شود، روزنامه‌های ایران تلویحا از آن حمایت می‌کنند - و از همه مهمتر، مقامات حکومتی از لزوم «احترام به افکار ‏عمومی» سخن می‌گویند‎.

در این فاصله، به همت فعالان حقوق بشری و پیکارگران علیه مجازات اعدام، تابوی گفت‌وگو در باره این مجازات ضد انسانی ‏در جمهوری اسلامی شکسته شده و جمع زیادی از ایرانیان و به خصوص ازنسل جوان به این پیکار پیوسته‌اند. در داخل ‏کشور که ۲۱ سال پیش نام بردن از اعدام و حمایت از لغو آن، چنان عواقب سهمگینی را به دنبال داشت، امروز گفت‌وگو در ‏این باره به جریان اصلی (‏mainstream‏) رسانه‌ها راه یافته است. در این مورد به خصوص باید از سهم عمادالدین باقی یاد ‏کرد که به رغم صدماتی که در این راه دیده (به شمول زندان رفتن‌ها) پیوسته علیه مجازات اعدام مبارزه کرده است. او هم ‏به لحاظ نظری نوآوری‌های زیادی را در مورد حق حیات از دید فقه اسلامی/شیعی مطرح کرده و هم به لحاظ عملی در ‏نجات جان عده زیادی از افراد که در معرض قصاص بوده‌اند نقش داشته است‎.

شرکت جمع میلیونی ایرانیان در توفان توئیتری #اعدام_نکنید البته به معنای آن نیست که اینان همه با مجازات اعدام مخالفند. ‏به عکس، شواهد نشان می‌دهد که بخش عظیمی از اینان تنها به دلایل سیاسی و در اعتراض به اعدام‌های سیاسی به این ‏پیکار پیوسته‌اند و برخی از آنان حتی مصرند که در فردای پس از جمهوری اسلامی باید بسیاری از کسانی را که در این ‏رژیم مرتکب جنایت شده‌اند به جوخه اعدام سپرد‎.

این واقعیت به معنای آن است که ما هنوز تا جا انداختن ضرورت لغو اعدام در جامعه ایران راه زیادی در پیش داریم. از ‏جمله، باید مساله را درست طرح کرد. باید توضیح داد که مسئله اعدام ربطی به شدت و ضعف جنایت ندارد. به عبارت ‏دیگر: چه کسی باید اعدام بشود یا نشود؟ مسئله این نیست. مسئله این است که کسی نباید دست به اعدام دیگری بزند، نباید ‏انسان دیگری را که دست بسته در اختیار او است بکشد. اعدام یک قتل است، قتلی به عمد و با برنامه ریزی قبلی، قتل یک ‏انسان اسیر، قتلی زبونانه، کاری که هیچ حیوانی نسبت به هم نوع خود انجام نمی‌دهد. قتلی ضد انسانی و به عبارتی، ضد ‏حیوانی‎.

مطالعات علمی و تجربی نشان داده که هیچ یک از استدلالات مربوط به کاربرد مجازات اعدام (و از جمله، عبرت‌سازی آن) ‏پایه‌ای ندارد، و به همین دلیل نُه دهم کشورهای جهان از آن دست کشیده‌اند. جمهوری اسلامی ایران جزو اقلیت بسیار ‏کوچکی از کشورها است که هم چنان به کاربرد این مجازات ادامه می‌دهد و برای سالیان دراز به لحاظ سرانه در صدر ‏لیست قرار گرفته است. وقت آن است که این مجازات وحشیانه در ایران نیز متوقف شود و دور باطل مرگ و خشونت در ‏این کشور پایان بپذیرد. لغو مجازات اعدام و نهادینه شدن آن به نفع سردمداران جمهوری اسلامی که آفتاب عمر سیاسی‌شان ‏به لب بام نزدیک شده نیز هست. و گرنه، در صورت ادامه سیاست موجود خشونت و سرکوب و اعدام، آنان به سختی می‌‏توانند از خشم انتقام‌جویانه مردم در امان بمانند‎.

به پیکار توئیتری ‏‎#‎هرگز_اعدام_نکنید بپیوندید.

مباد کشتن انسان و کیفر اعدام‎ ‎
ز دادگاه جهان نیست باد این قانون‎ ‎
‏(ژاله اصفهانی)‏