تحقیقات پیرامون منشا کرونا در دنیای دوقطبی

.(JavaScript must be enabled to view this email address)

شاید هیچ گاه در تاریخ سارمان ملل متحد یک دبیرکل این سازمان چنان عصبانی و ناامیدانه سخن نگفته باشد که آنتونیو گوترش دوشنبه گذشته خطاب به نشست سازمان بهداشت جهانی سخن گفت. لحن سخنان دبیرکل سارمان ملل از جمله بارتاب فضای دوقطبی ایجاد شده بر سر بحران کرونا میان امریکا و چین، سخنان ترامپ علیه ترامپ علیه سازمان بهداشت جهانی و قطع کمک مالی امریکا به این سازمان است.

اظهارات جنجالی ترامپ درباره منشا ویروس کرونا در آزمایشگاهی در شهر ووهان چین که هنوز از سوی منابع اطلاعاتی معتبر تاییذ نشده است، عملا بر جستجوی مستقلانه و بی‌طرفانه درباره نحوه شیوع اپیدمی کرونا در چین سایه افکنده است و تاحدودی به نفع چین عمل کرده است. در فضای غبارآلود ایجاد شده توسط ترامپ چین تلاش دارد در جایگاه کشوری که مسئولانه و معقولانه با این بحران برخورد می‌کند ظاهر شود.

چین اعلام کرده است که بیش از کمک قطع شده امریکا به سازمان بهداشت جهانی به این سازمان کمک خواهد کرد. «شی جینگ پین» رئیس جمهور چین در نشست اخیر سازمان بهداشت جهانی که به شکل مجازی برگزار شد تحقیق مستقل پیرامون چگونگی شیوع کرونا در کشور خود را پذیرفت. این درحالیست که حدود سه هفته پیش هنگامی که استرالیا خواستار تحقیقات مستفل پیرامون اخبار منتشر شده درباره آزمایشگاه شهر ووهان چین به عنوان منشا شیوع ویروس کرونا شد مورد تهدید چین قرار گرفت و هفته پیش در عکس‌العملی تنبیهی علیه استرالیا بر واردات محصولات کشاورزی از این کشور تعرفه سنگین وضع کرد. متاسفانه از اتحادیه اروپا و یا کشورهای مهم اروپایی تا قبل از برگزاری مجمع جهانی بهداشت، صدای رسایی برای تحقیقات مستقل درباره منشا کرونا در چین بلند نشد.

اظهارات جنجالی ترامپ نه تنها درباره بحران کرونا بلکه در همه موارد دیگر مانند مهاجرین، اختلافات اسرائیل و فلسطین، بیمه های درمانی در امریکا، حمله او به سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی و رفتار بد او با اصحاب رسانه باعث شده است عده‌ای همه صحبت‌های او را فله‌ای رد کنند و از آن بدتر در این فضای دوقطبی ایجاد شده میان امریکا و چین از اظهارات مقامات چینی درباره اقدامات این کشور و اطلاعات و آمار رسمی و کنترل شده آنها در مبارزه با کرونا دفاع و باور کنند. داوری فله‌ای در مورد اظهارات هر فرد یا هر سیاستمدار برخوردی احساسی است و مانع از داوری و بررسی منصفانه و بی‌طرفانه می‌شود.

رشد بی‌سابقه اقتصاد چین در دهه‌های اخیر تا مقطع شیوع کرونا به گسترش نفوذ اقتصادی و سیاسی این کشور در قاره افریقا و بسیاری از دیگر کشورهای جهان منجر شده است. این افرایش قدرت اقتصادی و سیاسی به تهاجمی‌تر شدن سیاست خارجی چین انجامیده که نمونه‌های آن را در مقابل تایوان، در محدودیت آزادی‌های سیاسی و در برخورد با معترضان در هنگ کنگ و در تهدید به اقدامات تلافی‌جویانه اقتصادی هنگامی که کشورهای اروپایی از نقض حقوق بشر در چین انتقاد می‌کنند، شاهدیم.

در بحبوحه بحران ورشکستگی شرکت‌های اروپایی در پی بحران کرونا چین با خریدن شرکت هواپیمایی نروژی «نوروجین ایرلاین» این شرکت را از ورشکستگی نجات داد. باید دید کشورهای اروپایی در بحران اقتصادی بی‌سابقه حاصل از کرونا تا چه اندازه بر خواست خود برای تحقیقات مستقل پیرامون شیوع ویروس کرونا و شفاف‌سازی درباره خبررسانی دولت چین در آغاز شیوع آن در شهر ووهان چین، پای خواهند فشرد. یا اینکه ملاحظات روابط اقتصادی با چین پیگیری تحقیقات مستقل دریاره منشا ویروس کرونا و نحوه خبررسانی حیاتی اولیه و غیرشفاف چین پیرامون این ایپدمی جهانی را کم‌رنگ خواهد کرد؟