عربستان و جمهوری اسلامی دو دشمن حقوق بشر

علیرغم دشمنی و رقابت آشکار دو رژیم دینی جمهوری اسلامی و عربستان سعودی، شباهت‌های بسیاری میان این دو نظام موجود است. در جمهوری اسلامی روحانیون از راه تسلط بر پست‌های کلیدی کشور از جمله، نهاد رهبری، ریاست قوه قضائیه، شورای نگهبان، مجلس خبرگان و شورای مصلحت نظام اداره کشور را در دست گرفته‌اند. در عربستان قران و سنت قانون اساسی کشور را تشکیل می‌دهد و مقامات دینی در این کشور تصمیم‌سازند. در هر دو کشور مقامات دینی غیر پاسخگویند چرا که خود را نماینده خدا و پیامبر بر روی زمین می‌سنجند.

قوانین جزایی و مدنی در هر دو کشور بر پایه شریعت بنا شده است. افراد آزادند مسلمان شوند اما خروج از اسلام با مجازات مرگ روبروست. تبعیض علیه زنان، اقلیت‌های اسلامی و دینی و دگراندیشان امری رایج است. در جمهوری اسلامی زنان تنها با اجازه شوهر و یا فرد مذکر خانواده صاحب پاسپورت می‌شوند. در عربستان زنان دارای نگهبان (guardian) مردند که به زنان اجازه می‌دهد به مسافرت روند و یا در بیرون خانه شغلی برگزینند. زنان در هر دو نظام دینی نصف برادرانشان ارث و دیه می‌برند. قضاوت زن مجاز نیست زیرا بر پایه شرع مقدس زنان از صلاحیت قضاوت برخوردار نیستند.

تشابه دیگر هر دو نظام دینی در دشمنی‌شان علیه حقوق بشر است. دو ماه پیش نسرین ستوده وکیل و مدافع حقوق بشر و زنان دستگیر شد و قاضی دادگاه می‌کوشد وی را برپایه اتهام واهی جاسوسی به پنج سال زندان محکوم سازد. دادگاه وی را از انتخاب وکیل باز داشته است. هم اکنون نرگس محمدی مدافع دیگر حقوق بشر دوران شانزده ساله محکومیت اش را می‌گذراند. وی اخیرا بلافاصله پس از جراحی کیسه صفرا به زندان بازگردانده شد. عبدالفتاح سلطانی وکیل و عضو کانون مدافعان حقوق بشر نیز از سال ۱۳۹۰ در زندان به سر می‌برد و تنها اخیرا پس از مرگ دختر جوانش اجازه یافت به مرخصی رود.

سازمان‌های حقوق بشری از جمله سازمان عفو بین‌الملل هموار نگرانی‌شان را از نظام قضایی عربستان ابراز داشته‌اند در این نظام مدافعان حقوق بشر با شکنجه، تنبیهات بدنی و حتی اعدام روبرویند. اخیرا اعتراض دولت کانادا به دستگیری مدافعان حقوق بشر با واکنش تند دولت دینی عربستان روبرو شد. این دولت روابط دیپلماتیک و اقتصادی‌اش را با کاناد قطع نمود و حتی از شانزده هزار دانشجوی عربستان در کانادا خواست که کانادا را ترک و برای تحصیل در دانشگاه‌های کشورهای دیگر ثبت نام کنند! دولت کانادا در برابر درخواست عذرخواهی از دولت عربستان بخاطر دفاع از حقوق بشر در این کشور مقاومت کرده است. دولت حقوق بشرستیز روسیه از عربستان پشتیبانی کرده است. ظاهرا بهره‌برداری بیشتر از دلارهای نفتی عربستان این کشور را به طمع انداخته است. ترامپ نیز که از دولت لیبرال کانادا راضی نیست فروش اسلحه‌های گران‌قیمت به عربستان را به دفاع از حقوق بشر و ارزش‌های دمکراتیک غربی ترجیح داده است. موضع ضعیف اتحادیه اروپا نیز در برابر عربستان تاسف آور است.

بسیاری از جوانان ایرانی در هر فرصتی از روحانیون و متولیان دینی با صدای بلند خواسته‌اند که سپهر سیاسی و همگانی کشور را ترک و به حوزه‌ها و مساجد بازگردند. چهل سال حکومت دینی در کشور به‌جز نهادینه شدن فساد، زیان‌های جبران‌ناپذیر به محیط زیست، بحران‌های ژرف اقتصادی، بیکاری و گرسنگی فراگیر جمعیت تهی دست کشور حاصلی نداشته است. رقابت‌های دینی - سیاسی دو نظام دینی در منطقه سبب کشته شدن صدها هزار نفر در کشورهای عراق، سوریه و یمن گردیده و موجب آوارگی میلیون‌ها نفر شده است. ولی فقیه با حیف و میل منابع در این رقابت بی‌حاصل منافع ملی کشور را زیر پا گذارده به نیازهای عاجل کشور بی‌اعتنایی نشان می‌دهد. رشد احزاب راست و عوام‌گرا در اروپا نتیجه غیر مستقیم سیاست‌های جاه‌طلبانه منطقه‌ای این دو نظام است چرا که مسئله آوارگان این کشورها را با مشکلات بسیار روبرو کرده است. راه حل مشکلات در جمهوری اسلامی و عربستان جدایی دین از دولت و برقراری نظامی سکولار دمکرات است که دین و دولت از دخالت در امور یکدیگر بپرهیزند و عقلانیت و علم و تجربه بشری جایگزین قوانین قرون وسطایی شریعت و سنت گردد.

۲۵ مرداد ۱۳۹۷