آغازی جدید
محمود کرد
هفته گذشته خانم مرکل صدراعظم آلمان از مشارکت ایران در یافتن راه حل برای مسئله سوریه استقبال کرد، این اولین بار است که یک مقام بلند پایه غربی در ارتباط باسوریه اینگونه سخن می‌گوید، این موضع جدید دولت آلمان بدون شک با تلاشهای مثبت ایران برای بهبود مناسبات با غرب ارتباط مستقیم دارد واقعیت این است که کشور و مردم سوریه عملآ قربانی یک جنگ نیابتی شده‌اند، سوریه اکنون تبدیل به محل تسویه حساب و عرصه تضاد منافع منطقه‌ای اسرائیل، ترکیه، عربستان سعودی، قطر به همراه مرتجع‌ترین گروهای مذهبی با پشتیبانی غرب از یکسو و روسیه، ایران و حزب الئه در کنار دولت سوریه از سوی دیگر، شده است. پس از بیش از سه سال جنگ و بیش از صدهزار کشته و پنج میلیون آواره امروز بسیاری در نیروهای در غرب به این نتیجه رسیده‌اند که مسئله سوریه راه حل نظامی ندارد البته این این امر شدنی نبود اگر مردم و دولت سوریه با پشتیبانی روسیه، ایران و حزب الئه مقاومت نمی‌کردند.
در این زمینه شکی نیست که نقش رژیم بشار اسد در بوجود آمدن این فاجعه انسانی در آن کشور نه تنها کم نیست که بخصوص در ابتدای آن تعیین کننده بود، اگر حکومت بشار اسد با همان اولین تظاهرات در شهر درعا و شکل گیری اعتراضات در دمشق و بخصوص تشکیل ائتلاف اپوزسیون در آن کشور که متشکل از جریانات لیبرال، دمکرات، چپ و نیروهای مذهبی معتدل بود، وارد مذاکره می‌شد و تن به قبول پیشنهاد‌های مسئولانه آنان در شکل گیری یک حکومت ائتلافی تا انتخابات سال ۲۰۱۴ می‌داد، به احتمال زیاد مسیر تحولات به گونه دیگری پیش می‌رفت اما امروز با توجه به روندی که در طی سه سال گذشته جریان داشته تقریبآ کمتر کسی در غرب شک دارد که تحت شرایط کنونی در صورت سرنگونی رژیم سوریه و پاشیده شدن ساختار دولت و ارتش این کشور، این مرتجع‌ترین نیروهای مذهبی و باندهای جنایتکارند که قدرت را تصرف خواهندکرد همانهائی که با کمک‌های گسترده تسلیحاتی مالی عربستان سعودی و قطر و با چشم‌پوشی غرب و همپیمان ناتوئی آنان، ترکیه مسلح شده‌اند. این چیزی است که تصور آن نیز برای هر سوری چه شیعه، مسیحی، کرد، لیبرال، سکولار، چپ و چه سنی‌های معتدل هولناک است، بیهوده نیست حتی نظرسنجی‌های غربی نشان می‌دهند که وحشت از به قدرت رسیدن سلفی‌ها و سایر افراطیون، اکثریت مردم سوریه را به حمایت از بشار اسد کشانده است.
اما آنچه که در سوریه می‌گذرد فقط معطوف به خود این کشور نیست طراحان این فاجعه انسانی کتمان نمی‌کنند که یکی از اهداف آنچه که در آن کشور پیش می‌رود تضعیف موقعیت ایران در این کشور و بطریق اولی در منطقه است و از همین رو ایران نمی‌توند به آنچه در این کشور و حول وحوش آن می‌گذرد بی‌توجه باشد.
ایران یک سرزمینی بزرگ و یک قدرت منطقه‌ای است، بیش از دو قرن ونیم است که جدا ازاینکه چه حکومتی بر آن مسلط بوده از سوی این سرزمین به هیچ کشوری تجاوز صورت نگرفته است، تاریخ روابط حسنه و تاثیر گذاری و اثرپذیری، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بر کشورهای همسایه و منطقه از افغانستان و هندوستان گرفته تا لبنان و سوریه و مصر یا در شمال از یونان و ارمنستان گرفته تا تاجیکستان ویا در جنوب برکشورهای حول و حوش خلیج فارس بر هیچ فرد مطلعی پوشیده نیست لذا آنچه که در عراق و سوریه می‌گذرد نمی‌تواند برای ایران کم اهمیت باشد دو کشور سوریه وایران همواره دارای روابطی حسنه بودند مردم ایران فراموش نخواهند کرد که سوریه تنها کشور عربی بود که تجاوز عراق به ایران را محکوم کرد و در تمام دوران جنگ علیه عراق در کنار مردم ایران ایستاد.
جریان افراطی حاکم بر اسرائیل، سوریه را کشوری تجزیه شده، متشنج و در گیر درمشکلات درونی خود می‌خواهد، همان وضعیت اسف باری که بر سر عراق و بشکلی دیگر بر سر لیبی آمده است، این جریان هنوز حاضر نیست این امر را بپذیرد که تشدید خصومت‌ها در خاورمیانه، بخصوص در همسایگی این کشور در دراز مدت به سود خود این کشور هم نیست و این در حالیست که پیشبرد امر صلح با فلسطینی‌ها که خود نقش تعیین کننده‌ای در حل بسیاری از مشکلات این منطقه دارد مدتهاست توسط اسرائیل عملآ راکد مانده است.
جرج بوش پسر بعد‌ها افشا کرد که آریل شارون نخست وزیر سابق اسرائیل در آخرین سفر خود به واشنگتن در ملاقات با وی اصرار داشت که به وی بقبولاند، ایران کشوری است که زیاده از حد بزرگ است و اما ترکیه که با آغاز بهار عربی تلاش کرد تا با دائیه مدل مناسب سیاسی، فرهنگی و اقتصادی، جای ویژه‌ای برای خود دست و پا کند به تصور پایان یافتن سریع تحولات در سوریه خود را در گیر مستقیم آن چیزی کرد که امروز بسیاری در غرب آنرا باتلاقی می‌دانند که اگر همه بتوانند خود را بگونه‌ای بیرون بکشند ترکیه در آن گیر خواهد کرد و بهای سنگینی برای آن خواهد پرداخت، کار بجائی رسیده که داوود اوغلو وزیر خارجه ترکیه رسمآ اعلام کرده است که ترکیه از هر ائتلافی علیه دولت سوریه حمایت خواهد کرد، قبل از آن نیز رجب طیب اردوان در سفری به و اشنگتن سعی کرد تا امریکائی رابه یک‌سره کردن کار در سوریه وادارد.
ترکیه همان خطائی را در ارتباط با همسایه خود انجام داده است که پاکستانی‌ها در مورد افغانستان کردند، همان مجاهدین و طالبانی را که خود ساخته بودند و به جان افغانستان و هند انداختند دامنگیر خودشان شد.
عربستان و برخی دیگر از کشورهای جنوبی خلیج فارس پس از تحولات افغانستان و بخصوص عراق و تغییرات جدید جغرافیای سیاسی منطقه به سود ایران، بیشترین تهدید‌ها را متوجه خود دیدند. برای مثال آن‌ها همچنان در عراق از بازگشائی سفارت سرباز می‌زنند و مدت‌ها پس از سرنگونی رژیم بعث در عراق در اثر فشار آمریکائی‌ها فقط حاضر به تآسیس دفتر نماینگی شده‌اند. ایجاد وگسترش سیاست ایران هراسی و ایران‌ستیزی که بدون شک بخشآ نتیجه عملکرد تنگ‌نظرانه و نابخردانه سیاست‌گذاران جمهوری اسلامی قطعآ نقش مهمی در تشویق عربستان و سایر کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در حمایت همه جانبه ریاض از افراطیون سوریه و سرازیر کردن انواع سلاح‌های متعارف و غیر متعارف داشته است این امر عملآ به غیر مسئولانه‌ترین شکل ممکنه خطر گسترش ابعاد این فاجعه انسانی را بشدت افزایش داده است.
از این امر که بسیاری در غرب به این نتیجه رسیده‌اند، مسأله سوریه راه حل نظامی ندارد را باید استقبال کرد و این موضع آلمان را که خواستار مشارکت ایران شده رابه فال نیک گرفت، سکان داران سیاست در ایران باید به این باور برسند که در جهان کنونی حفظ منافع ایران چه درکشور و چه در منطقه نه از طریق گسترش مخاصمات بلکه با مماشات و نزدیکی با غرب و در رآس آن‌ها امریکا و همچنین با کشورهای همسایه، بخصوص عربستان تآمین پذیر است از همین رو باید دعوت ملک عبدالئه پادشاه آن کشور از آقای روحانی را به جد گرفت و آنرا آغازی جدید تلقی کرد، تاریخ مناسبات ایران و عربستان نشان داده است که عربستان از دوستی با کشور بزرگ و قدرتمند ایران استقبال کرده است، ایران نیازمند دوستی با همه کشورهای همسایه و بخصوص عربستان است، بسیاری از در گیری‌های این منطقه بخشآدر نتیجه مخاصماتی است که بین ریاض و تهر ان در طی این سی و پنج سال گذشته جریان داشته است.
یک ایران صلح‌دوست، یک ایران نزدیک به غرب نه تنها در حل مسأله سوریه بلکه در تمام تحولات منطقه تاثیری مثبت و بخشآ تعیین کننده می‌تواند داشته باشد. راه حل مسئله سوریه تشکیل کنفرانسی بین‌المللی باشرکت همه گروه‌ها و کشورهای درگیر از جمله ایران با هدف تشکیل حکومتی ائتلافی از همه طرف‌های درگیر می‌باشد.
محمود کرد - برلین
