پیامدهای حضور خامنه‌ای در فیس‌بوک
پیمان روشن‌ضمیر
 |
تعداد لایک‌های پیج آیت‌الله خامنه‌ای بعد از سه روز که از اعلام رسانه‌ای آغاز به کار آن می‌گذرد به ۱۴ هزار نفر رسیده و دقیقه به دقیقه افزایش می‌یابد. هر عکس و مطلب این پیج ظرف مدت کوتاهی بیش از ۱۰۰۰ لایک دریافت می‌کند. این صفحه را سایت رسمی آیت‌الله خامنه‌ای یعنی khamenei.ir ایجاد کرده است اما به دلایلی که در ادامه می‌آورم هیچگاه به صورت رسمی انتساب این صفحه به سایت یا دفتر ایشان تایید نخواهد شد.
این صفحه متعلق به دفتر ایشان است. پیش از این صفحات غیر رسمی بسیاری به نام آیت‌الله خامنه‌ای در فیس‌بوک ایجاد شد که هیچکدام بعد از چند ماه و چند سال نتوانست یک دهم افرادی که ظرف چند روز این صفحه را لایک کرده‌اند لایک و نظر دریافت کنند. تعداد بسیار زیاد طرفداران نظام در این پیج که در هیچ صفحه دیگری در فیس‌بوک و حتی بخش نظرات سایتهای فیلتر نشده اینترنت ایران سابقه نداشته از دیگر مشخصه‌های این پیج است. هرچند اگر شخصی دقیقه به دقیقه قبل از اینکه کامنتی حذف شد نظرات را دنبال کند متوجه می‌شود در بین فعالین این صفحه تعداد مخالفان و منتقدان بیشتر است. در کل همه چیز نشان دهنده کاریست هماهنگ شده و با توان بالا که از افراد عادی بر نمی‌آید.
در انتساب توییتر آیت‌الله خامنه‌ای به دفتر ایشان شکی وجود ندارد این توییتر سالهاست نظرات آیت‌الله خامنه‌ای را به ۱۳ زبان ترجمه و توییت می‌کند. کاری که فقط از یک تشکیلات قدرتمند حکومتی با سرمایه مناسب بر می‌آید.
این پیج توسط توییتر آیت‌الله خامنه‌ای تایید شده است و تایید این صفحه در همین سطح خواهد ماند و هرگز از مجرای رسمی دفتر آیت‌الله خامنه‌ای تایید نخواهد شد.
تایید رسمی این صفحه هزینه‌ها و عواقبی دارد. نظام سیاسی ایران مایل نیست این هزینه‌ها و عواقب را در کنار مواهب ایجاد این صفحه بپذیرد. آنها مایلند از کانال‌های غیر رسمی انتساب این صفحه را به آیت‌الله خامنه‌ای بپذیرند تا فعالیت و استقبال مردم از این پیج کاهش نیابد و در سایتهای رسمی بگویند که این پیج توسط طرفداران آیت‌الله خامنه‌ای ایجاد شده و نه دفتر ایشان.
کسی که موفق شده به این پیج برسد شخصی است که توانسته فیلترینگ ایران را دور بزند و به راحتی به همه جور مطلبی در این سایت دسترسی دارد بنابراین حاکم کردن جو سانسوری که در سایتهای فیلتر نشده وجود دارد در این پیج منطقی نیست و با فلسفه ایجاد چنین صفحه‌ای نیز در تضاد است. این صفحه می‌خواهد نظرات آیت‌الله خامنه‌ای را در فیس‌بوک برای کاربرانی منتشر کند که کمتر مخاطب سایتهای فیلتر نشده داخل ایران هستند و در فضای آزاد فیس‌بوک فعالیت می‌کنند. سانسور گسترده مطالب موجب می‌شود استقبال کاربران بعد از مدتی از این صفحه به شدت کاهش یابد در حالی که شخص مخاطب در جای دیگری از این سایت همزمان می‌تواند مشابه همان مطالب سانسور شده را به آسانی به برکت اتصالش به فیس‌بوک بیابد بنابراین، چنین سانسوری کاملا بدون فایده خواهد بود و تنها موجب می‌شود هدف اصلی ایجاد صفحه‌ای پر رونق با بیننده‌های زیاد به نام پرطرفدارترین چهره نظام محقق نشود.
سانسور بعد از مدتی موجب می‌شود حتی طرفداران نظام هم انگیزه کافی برای سر زدن به این صفحه نداشته باشند چنان که تعداد طرفداران نظام که در این روزها به این صفحه سر زده‌اند خیلی بیشتر از افرادیست که به سایت رسمی آیت‌الله خامنه‌ای سر می‌زنند و این بخاطر فضای متفاوتی است که از برکت سانسورِ کمترِ نظرات و عدم نیاز به تایید قبل از انتشار، در این صفحه حاکم است.
اگر فضای آزادی نظرات این پیج در همین سطح فعلی باقی بماند تایید رسمی پیج از سوی دفتر رهبری باعث می‌شود رسانه‌های فیلتر نشده داخل ایران نیز به استناد نظرات این صفحه بخش نظراتشان را با سانسور بسیار کمتری اداره کنند. آنها در جواب تذکرهای فیلترینگ نظر مشابه‌ای را در پیج رسمی آیت‌الله خامنه‌ای لینک خواهند داد که چند روز است حذف نشده است.
پذیرش رسمی انتساب این صفحه به دفتر رهبری سطح خود سانسوری در رسانه‌های داخل کشور را نیز کاهش می‌دهد. از طرفی همین رسانه‌ها می‌توانند در مواردی نظرات پیج رسمی آیت‌الله خامنه‌ای در فیس‌بوک را در بخش اخبار یا تحلیل خبر خود منتشر کنند. در صورت برخورد با این رسانه‌ها حکومت از طرف خودی‌ها محکوم به سیاست یک بام و دو هوا می‌شود.
پذیرش رسمی انتساب این صفحه به دفتر رهبری ، به عضویت و فعالیت در فیس‌بوک بخصوص فعالیت سیاسی در این سایت مشروعیت حکومتی می‌دهد. مشروع کردن عضویت و فعالیت سیاسی در یک شبکه اجتماعی بزرگ که تمام روزنامه نگاران خارج از ایران در آن عضو هستند و می‌توانند به راحتی به کاربران داخل کشور لینک شوند از نظر حکومت خطرناک است و حداقل نباید امری پذیرفتنی از نظر حکومت اعلام شود.
پذیرش رسمی این صفحه موجب می‌شود بحث سیاست یک بام و دو هوای فیلتربودن فیس‌بوک و دور زدن فیلتر توسط دفتر رهبری در داخل ایران داغ شود. از طرفی این امر انگیزه کافی را به دست بعضی نمایندگان مجلس و اعضا دولت می‌دهد که بحث رفع فیلتر فیس‌بوک را به دولت و مجلس بکشانند و رسانه‌های داخل کشور نیز بدون ترس در این مورد خواهند نوشت قطعا حکومت قصد رفع فیلتر این شبکه اجتماعی را ندارد زیرا رفع فیلتر فیس‌بوک تقریبا معادل رفع فیلتر کل وبلاگ‌ها و سایتهای سیاسی فیلتر شده داخل ایران است و هیچ سایت مهمی نیست که در فیس‌بوک صفحه نداشته باشد. از طرفی دیگر نمی‌شود با هیچ «وی پی ان»فروشی که بالای صفحه فروش وی پی ان عکس پیج آیت‌الله خامنه‌ای را گذاشته و می‌گوید امکان اتصال به پیج مقام معظم رهبری در این سایت به قیمت ۴ هزار تومان ماهیانه فروخته می‌شود برخورد کرد.
پذیرش رسمی این صفحه موجب می‌شود بسیاری از مسئولان نظام هم به صورت رسمی در این سایت صاحب پیج شوند حکومت احساس می‌کند مدیریت و نظارت بر این همه پیج برایش ممکن نیست و از طرفی با اعلام رسمی نخواهد توانست جلوی سایر مسئولان را هم بگیرد و معلوم نخواهد بود عاقبت آن پیج‌ها و طرفدارانشان و بحث‌هایی که داخل آنها خواهد شد و جوابی که مسئول مربوطه به طرفداران پیجش در فضای فیس‌بوک خواهد داد به کجا خواهد کشید.
من احتمال قوی می‌دهم که حتی بدون اعلام رسمی دفتر رهبری به زودی پیج رسمی احمدی‌نژاد در فیس‌بوک شروع به کار خواهد کرد و احمدی‌نژاد نگرانی خاصی بابت اعلام رسمی انتساب آن پیج به خودش نخواهد داشت و چه بسا آغاز به کار پیجش را تیتر یک روزنامه ایران کند.
پیج رسمی تعداد لایک‌ها را دارای ارزش رسمی می‌کند اگر یکی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آینده پیجی بزند و خیلی زود تعداد لایک‌هایش بیشتر از لایک پیج آیت‌الله خامنه‌ای بشود چه باید کرد؟ این سوالی است که دفتر رهبر از خود پرسیده و جواب این سوال یکی از دلایلی است که مانع از اعلام رسمی انتساب این صفحه به دفتر رهبری خواهد شد. اینگونه همیشه می‌توان گفت این پیج را طرفداران آقا ساخته‌اند مثل ده‌ها پیج دیگر فیس‌بوک که به نام آقا ساخته شده است.
پیمان روشن ضمیر - اهواز - ۳۰ آذر ۹۱
