مردم‌سالاری ولایی: الگویی رسوا در منطقه

در سال گذشته با وزش نسیم آزادی در کشورهای عربی و شمال آفریقا، ولایت مداران سینه چاک به دست و پا افتادند که: ۱- ماهیت این جنبش‌هارا صرفاً اسلامی وانمود کنند ۲- لازمه پیروزی آنها را رهبری ولی مطلقه اعلان نمایند. امام جمعه اهواز نیز به مردم مصر توصیه کرد که رهنمود‌های " رهبر معظم انقلاب سرمشق حرکت خود قرار دهند تا بتوانند در برابر استکبار جهانی ایستادگی کند. " کودتاچیان نیز تلاش کردند از این فرصت بهره گیرند و به حملات خود به رهبران جنبش سبز ادامه دهند. مجتبی زارعی در رجانیوز مدعی شد که "فتنه" سال گذشته انقلاب در تونس و مصر را به تآخیر انداخت و از محسنی اژه‌ای پرسیده بود که آیا این امر در کیفر خواست دادستان علیه رهبران جنبش اشاره شده است؟!

در آن‌زمان رهبر مطلقه نیز به دست و پا افتاد تا با وارونه جلوه دادن واقعیت‌ها، جنبش ضد دیکتاتوری در تونس و مصر را به قیام‌های اسلامی فروکاهد. رهبر، با تحریف برخی سخت گیری‌های بن علی علیه اسلام گرایان در تونس، پیروی مبارک از سیاست‌های آمریکا در منطقه و نزدیکی با اسرائیل را انگیزه مهم انقلاب در این دو کشور به شمار آورد. سپس می‌کوشید با دفاع ناشیانه از نظام دیکتاتوری ولایت فقیه و مقایسه آن با شرایط پیش از انقلاب بهمن، جمهوری اسلامی را بعنوان الگویی برای انقلابیون در کشورهای عربی مطرح سازد.

اکنون پس از گذشت ماه‌ها از آغاز پیروزی انقلاب در تونس و مصر، در اثر مواضع دوگانه و فرصت طلبانه جمهوری اسلامی در مورد بهار عربی از جمله جنبش ضد دیکتاتوری در سوریه، مردم کشورهای عربی بیشتر به واقعیت شعارهای "آزادیخواهانه" رهبران جمهوری اسلامی پی برده و در نتیجه محبوبیت این نظام در میان معترضین این کشورها بشدت کاهش یافته است. بر پایه یک نظرسنجی که "جامعه اعراب امریکایی" در شش کشور عربی انجام داده، نتایج شگفت انگیزی بدست آمده است. در این نظرخواهی که در ماه ژوئن امسال انجام شده بود از چهارهزار نفر از شهروندان کشورهای عربی پرسیده شده است که "آیا حكومت ایران در گسترش صلح و ثبات در منطقه خاورمیانه نقش مثبتی ایفا می‌كند؟" در مصر تنها ۳۷ درصد پرسش شوندگان نظر مثبتی نسبت به جمهوری اسلامی داشته‌اند در حالیکه این درصد در سال ۲۰۰۶ حدود ۹۰ درصد بوده است. در عربستان میزان این محبوبیت از ۸۵ درصد در سال ۲۰۰۶ به ۶ درصد و در اردن از ۷۵ درصد به ۲۳ درصد رسیده بود.

شعار مردم سالاری "دینی" ترفند تازه ولی مطلقه در منطقه

ولی مطلقه در دیدار اخیرش با اعضای مجلس مجیزگویان رهبری (خبرگان) ضمن دفاع از ایده ولایت مطلقه فقیه بخشی از سخنانش را به رویدادهای منطقه و بدیل‌های سیاسی ممکن در این کشورها اختصاص داده است. در این تحلیل برخلاف مواضع شش ماه پیش که جنبش‌های عربی با ماهیتی اسلامی جلوه داده می‌شد، امروزه استقرار حکومت دینی تنها بعنوان یک احتمال سنجیده شده است. رهبر باور دارد که در کنار بدیل دینی، بازگشت دیکتاتوری گذشته و "نیز خطر بسیار بزرگ استقرار نظام‌های وابسته به غرب تحت پوشش دموکراسی و آزادی در این کشورها، از دیگر مسیرهای محتمل است." از اینرو رهبر طرح موضوع "مردم سالاری دینی" البته از نوع ولایی آنرا برای " کمک به ملتهای منطقه " راهگشا می‌داند که " نیازهای آنان را بر طرف سازد و با روشن کردن آینده ملت‌های منطقه، نگذارد دشمنان از خلاءهای موجود استفاده کنند."

هرچند رهبر در این نشست تعریفی از مردم سالاری دینی مورد علاقه اش ارائه نمی‌دهد اما گفتار پیشین وی در فرصتی مشابه گویای برداشت وی از اصطلاح "مردم سالاری دینی" است. رهبر در همایش دانشمندان و علمای جهان اسلام این اصطلاح را چنین تعریف کرده است : "در جمهوری اسلامی ایران در طول ۲۵ سال، ۲۴ انتخابات برگزار شده و مردم در برپائی و شكل‏گیری نظام و حفظ آن بطور مستقیم حضور داشته‏اند و این مظهر كامل مردم‏سالاری دینی است." با توجه به تعریفی که رهبر ارائه داده است بهتر است آنرا "مردم سالااری ولایی" بخوانیم چرا که در این تعریف تنها شمار انتخابات برگزار شده طی سال‌ها گذشته ملاک مردم سالاری بشمار آمده است بدون آنکه کیفیت فرمایشی انتخابات و بی اختیاری نهادهای منتخب در ایران مورد توجه قرار گیرد.

در این رابطه کافی است به استفتائی که چندی پیش از رهبر در باره حکم حکومتی بعمل آمد اشاره شود که در آن رهبر چنان اختیاراتی برای ولی مطلقه در نظر می‌گیرد که در سایه آن تحقق مردم سالاری واقعی بهیچ صورت امکان پذیر نیست: "... حاكم مسلمانان پس از این كه وظیفه خطیر رهبری را طبق موازین شرعی به عهده گرفت، باید در هر مورد كه لازم بداند تصمیمات مقتضی بر اساس فقه اسلامی اتخاذ كند و دستورات لازم را صادر نماید. تصمیمات و اختیارات ولی فقیه در مواردی كه مربوط به مصالح عمومی اسلام و مسلمین است، در صورت تعارض با اراده و اختیار آحاد مردم، بر اختیارات و تصمیمات آحاد امّت مقدّم و حاكم است، و این توضیح مختصری درباره ولایت مطلقه ‏است."

ماهیت نهادهای انتخابی در مردم سالاری ولایی

امروزه ماهیت قلابی و وابسته نهادهای انتخابی در جمهوری اسلامی چنان برملا شده است که حتی واکنش برخی از اصولگرایان مجلس را نیز برانگیخته است. افشای پرداخت ملیاردها دلار از سوی رئیس دولت کودتا به عنوان سود سهام عدالت (که درواقع سودی وجود نداشته است) برای خرید رآی ۹ میلیون نفر، درست در آستانه انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری و سرکوب معترضان به تقلب انتخاباتی نمایان گر یک مورد از مردم سالاری مورد ادعای رهبر در "برپایی و شکل گیری نظام" می‌باشد. اظهارات مطهری و توکلی در مورد ماهیت مجلس نیز آموزنده است. مطهری گفته است "مجلس گاهی به مجلس فرمایشی تبدیل می‌شود." و به باور توکلی "مجلس بیمار است."

امروزه با توجه به دسترسی مردم خاورمیانه به اطلاعات مربوط به حقایق درونی ایران امکان عوام فریبی رهبران کشور در منطقه کاهش بسیار یافته است و تشت رسوایی الگوی "ولایت مطلقه فقیه" با توجه به کارکرد سی ساله‌اش از بام منطقه افتاده است و نمی‌توان انتظار داشت که شعار الگوی "مردم سالاری ولایی" نیز به بدیلی جدی تبدیل شود.

۲۱ شهریور ۱۳۹۰