ایران در یک مرحله حساس

سال ۲۰۰۹ سال خوبی برای دولت ایران و رژیم جمهوری اسلامی نبوده است. انتخابات ریاست جمهوری در ماه جون گذشته تبدیل به تظاهرات چند میلیونی علیه رژیم و مبارزات برای دست یافتن به آزادی و دموکراسی گردید. علیرغم سرکوب‌های شدید، این مبارزات ادامه یافت. در مجمع عمومی سازمان ملل، هنگام سخنرانی آقای احمدی نژاد، نمایندگان بیشتر کشورها جلسه را ترک کردند. این عمل اعتراض جهانیان نسبت به وقایع اخیر ایران، سرکوب، حبس و شکنجه تظاهر کنندگان بود. عدم همکاری ایران با آژانس بین المللی اتمی و ادامه نفی «هولوکاست» دلایل دیگری بود که آقای احمدی‌نژاد در یک سالن نسبتا خالی سخنران کرد. این در حالی بود که هزاران نفر ایرانی که از سراسر امریکا، کانادا و حتا اروپا به نیویورک آمده بودند و با شعارهای گوناگون خواستار آزادی زندانیان سیاسی و پایان دادن به خشونت و سرکوب بودند.

در همان زمان پرزیدنت اوباما با رئیس جمهور روسیه به طور خصوصی ملاقات کرده و خبر از یک تاسیسات اتمی جدید را که در نزدیکی قم در دست ساختمان است به پرزیدنت «مدودف» داد. این پروژه مخفی از سالها پیش تحت نظر بوده است. پرزیدنت اوباما از زمان کاندیدایی خود به این اطلاعات دسترسی داشته است ولی برای اینکه اشتباه دولت قبلی و جورج بوش را تکرار نکند از مدتها قبل با دولت و سازمان‌های جاسوسی و ضد اطلاعات فرانسه و انگلیس در تماس بوده و سازمان «سیا» و سازمان‌های ضد اطلاعاتی این دو کشور نیز وجود این تأسیسات جدید را تأیید کرده بودند. به اینگونه، وقتی دو روز پس از تشکیل مجمع عمومی سازمان ملل، پرزیدنت اوباما پشت میکروفن رفت و اعلام کرد ایران به طور محرمانه در حال ساختن تأسیسات دومی برای غنی سازی اورانیوم است، رژیم جمهوری اسلامی را تا حدی غافلگیر کرد.

البته دولت ایران در چند هفته اخیر متوجه شد که امریکا از وجود این تأسیسات باخبر است، به این دلیل ایران پیش دستی کرده و به آژانس بین‌المللی وجود چنین تأسیساتی را گزارش داده بود. ولی این خبر عکس‌العمل بسیار منفی برای ایران دربرداشت. این تأسیسات جدید در درون کوهی در نزدیکی شهر قم در منطقه‌ای است که توسط سپاه پاسداران به شدت حفاظت می‌شود. این تأسیسات از سال ۲۰۰۶ زیر نظر بوده است.

گوردن براون، نخست وزیر انگلیس در این زمینه گفت: «فریبکاری توسط حکومت ایران و نقض تعهدات بین المللی به حدی است که موجب شوک و خشم جامعه جهانی شده است». براون با لحن قاطعی گفت: «برخلاف انکارهای ایران، جمهوری اسلامی مصمم است که به بمب اتمی دست یابد». نگرانی امریکا و اروپا بر این است که برنامه دست یافتن به بمب اتمی در ایران، پیشرفته تر از آنی است که بشود آنرا متوقف کرد. نگرانی دیگر این است که برنامه اتمی ایران موجب شود که کشورهای دیگر خاور میانه نیز به دنبال دست یافتن به بمب اتمی باشند و ثبات منطقه به خطر جدی بیافتد.

مذاکرات در ژنو

جلسه‌ای که از ماه‌ها قبل برنامه ریزی شده بود، اول اکتبر بین نمایندگان عالیرتبه کشورهای امریکا، روسیه، چین، انگلیس، فرانسه، آلمان و ایران در ژنو برگزار شد. در این جلسه ایران موافیت کرد که به بازرسان بین المللی اجازه دهد در چند هفته آینده از تأسیسات جدید در نزدیکی قم بازید کنند. این بازید می‌تواند به موافقت نامه‌ای بیانجامد که بر اساس آن اورانیوم کمتر غنی شده از ایران به روسیه فرستاده شود و در آنجا تبدیل به موادی در آید که برای مصارف پزشکی قابل استفاده است. بنابه گزارش خبرگزاریهای جهان، انتظار می‌رود این جلسه بتواند شروع فعالیت‌های دیپلماتیک در هفته‌ها و ماه‌های آینده باشد. اگرچه ایران با مهم ترین بخش مذاکرات که توقف غنی سازی اورانیوم در مقابل پایان تحریم اقتصادی است موافقت نکرد، پرزیدنت «اوباما» در مورد این مداکرات ضمن ابراز امیدواری گفت: اگر ایران قدمهای قاطعی برندارد، ما آماده نیستیم که برای زمان نامعلومی به مذاکرات ادامه دهیم. قول‌هایی که برای همکاری داده شده باید عملی شود». بنا بر گزارش خبرگزاری‌ها این نخستین باری است که روسیه و چین باامریکا و اروپا در مقابل ایران یکصدا هستند.

«هالوکاست»، فلسطین و ایران

در جلسه مجمع عمومی سازمان ملل، بنجامین نتانیاهو، نخست وزیر دست راستی اسرائیل، ضمن سخنان خود یک نسخه از نقشه کوره‌های آدم سوزی «اوشویتس» را به حاضران نشان داد که شاید به آقای احمدی نژاد ثابت کند که «هالوکاست» وجود داشته است. ولی آقای احمدی نژاد دوباره موضوع «هالوکاست» را پیش کشیده و با نفی آن و حمله به اسراییل به قول یکی از مفسرین سیاسی خاورمیانه، میخواهد توجه جامعه بین المللی را از مسایل داخلی ایران و تأسیسات اتمی جدید به موضوع حساس «هالوکاست» جلب کند. از سوی دیگر همین مفسر سیاسی معتقد است دولت جمهوری اسلامی از حمله اسراییل به تأسیسات اتمی ایران استقبال خواهد کرد. اسراییل همچنان به اشغال سرزمین‌های فلسطین ادامه خواهد داد و به ویژه پروژه اسکان دادن اسراییلی‌ها را در این سرزمینها دنبال خواهد کرد. نتانیاهو از ابتدا با سردی و بی اعتنایی به پروسه صلح برخورد کرده است. در عوض وی بارها گفته اتمی شدن ایران مهمترین مسئله حیاتی برای اسراییل است. اگرچه در نیویورک ملاقاتی بین اوباما، نتانیاهو و محمود عباس رخ داد، ولی با اخبار مربوط به تاسیسات جدید در ایران، موضوع مذاکرات صلح بدون شک به عقب می‌افتد. این بهترین بهانه برای نتانیاهو است که به امریکا و جهان ثابت کند که ایران بزرگترین خطر برای اسراییل است. وزیر دفاع امریکا، رابرت گیتز در این زمینه گفت: «خطر حمله نظامی اسراییل بر مذاکرات در مورد مسایل اتمی ایران سایه افکنده است.» گیتز اضافه کرد که مقامات امریکایی می‌کوشند اسراییل را متقاعد کنند که از حمله به ایران خودداری کند و کوشش جامعه بین المللی بر این است که موضوع اتمی شدن ایران از راه مذاکرات حل شود.»

آقای احمدی نژاد در مصاحبات تلویزیونی و مصاحبه‌ای که باخبرنگاران نشریات گوناگون امریکا داشت به تفصیل در مورد «هالوکاست» صحبت کرد، سئوال ایشان از خبرنگاران این بود که در تاریخ حوادث زیادی اتفاق افتاده و انسان‌های بسیاری در جنگ جهانی دوم کشته شده اند. چرا همه این اندازه به «هالوکاست» اهمیت می‌دهند؟» شاید باید این سئوال را از خود ایشان نیز پرسید که چرا این اندازه وقت و انرژی برای نفی «هالوکاست» صرف می‌کند و به بحث در این زمینه می‌پردازد. «هالوکاست» با ایران هیچ رابطه‌ای ندارد. نفی «هالوکاست» هیچگاه به نفع مردم فلسطین نیز نبوده است. مردم فلسطین برای دستیابی به استقلال و آزادی نیاز به ادامه مذاکرات صلح با اسراییل دارند. جامعه جهانی باید برای برقراری صلح و دست یافتن فلسطینی‌ها به آزادی و تشکیل یک کشور مستقل کمک کند. این وقایع اخیر بدون شک بهترین هدیه به دست راستی‌های اسراییلی بوده است.

ایران در یک مرحله حساس

ملت ایران انقلاب نکرده که زن‌ها و دخترها در پوشش چادر رفته و حقوق انسانی شان پایمال شود. مردم ایران انقلاب نکردند که مرد و زن دهانشان بسته شده و به محض اینکه صدای اعتراضی بلند شود هدف گلوله قرار گرفته و یا روانه زندان شوند. فریادهای میلیون‌ها ایرانی که جان بر کف به خیابان‌ها رفتند و خواهان پایان دادن دوران دیکتاتوری شاه شدند برای این نبود که به جای ارتش شاه و ساواک، نیروهای سپاه و بسیج صدایشان را خفه کند. تقاضای ملت ایران این نبود که دین بر سر ملت مسلط شود. مردم آزادی، دموکراسی، حقوق مساوی، آزادی مطبوعات و رفاه می‌خواستند. نه چوب و چماق و بمب اتمی. حکومت ایران در یک مقطع مهم تاریخی قرار گرفته است. در درون، اکثریت مردم چه آنها که به خیابان‌ها رفتند و در تظاهرات شرکت کردند و چه کسانی که در زندان‌ها بسر می‌برند، خواهان عدالت اجتماعی و رعایت حقوق بشر در ایران هستند. میلیون‌ها نفر به جنبشی پیوسته اند که بستن دست و پایشان و خفه کردن صدایشان دیگر امکان پذیر نیست. این جنبش ملتی است که خواهان آزادی و دموکراسی است و در این راستا از حمایت جامعه جهانی نیز برخوردار است. وزیر خارجه روسیه گفت: «وقتی پرتاب موشک همراه با برنامه‌های حل نشده اتمی باشد، این موجب نگرانی ماست».

وزیر خارجه انگلیس در مصاحبه با نشریه «نیوزویک» گفت: «با برنامه اتمی شدن ایران باید مخالفت کرد. ما از راه‌های دیپلوماتیک و تحریم اقتصادی وارد شده‌ایم. ایران می‌تواند انتخاب کند که به برنامه اتمی شدن خود پایان دهد، رفتار متمدنانه داشته باشد و یا با عکس الملل شدید جامعه بین الملل روبرو خواهد شد. ایران خود را مانند یک قربانی نشان می‌دهد در حالیکه خودش سرنوشت و ناکامی اش را رقم می‌زند»

وزیر خارجه انگلیس در مورد تظاهرات اخیر در ایران گفت«شور و هیجانی که قبل از انتخابات وجود داشت و صداهای انسانی که بعد از انتخابات شنیده شد، نشان داد ایران واقعی چیست. جامعه‌ای با فرهنگ، متمدن و تحصیلکرده. جامعه‌ای پر از میلیون‌ها انسانی که یک آینده معقول برای خود در یک رژیم جمهوری اسلامی میخواهند که بخشی از جامعه جهانی باشد.»

تمام کسانی که به ایران عشق می‌ورزند و خواهان بقای این جامعه کهن هستند مخالف دست یافتن ایران به بمب اتمی می‌باشند. در عین حال همه ایرانیان مبارز و علاقه مند به وطن هر نوع حمله نظامی به ایران را محکوم می‌کنند. مردم ایران خواستار جنگ و مقابله با جامعه جهانی نیستند. گسترش تحریم اقتصادی و حمله به ایران به نفع مردم و کشور ایران نیست. بحران اقتصادی و بی ثباتی که در نتیجه تحریم‌های شدید و حمله به تاسیسات اتمی ایران پیش آید، می‌تواند بهانه جدیدی برای سرکوب مردم ایران باشد. این چنین بحرانی شاید عمر جمهوری اسلامی را کمی درازتر کند ولی به مردم ایران صدمه وارد خواهد کرد. تنها راه حل این است که دولت ایران با جامعه جهانی همکاری کرده و از مسیر خطرناکی که در پیش رو دارد خارج شود. حکومت‌ها می‌آیند و می‌روند. این بقای ملت و مملکت است که باید در درجه اول اهمیت برای همه ایرانی‌ها در هر موقعیت و مقامی باشد. ایران در یک مرحله بسیار حساس قرار دارد.