دولت اول جمهوری اسلامی ایران
حقایقی درباره کابینه‌ها و وزرا در جمهوری اسلامی ایران
مهرزاد بروجردی
 |
همزمان با انتظار برای تصمیم رئیس‌جمهور منتخب مسعود پزشکیان در مورد انتصابات کابینه‌اش، در اینجا چند واقعیت کلیدی درباره کابینه‌ها و وزرای ایران که از بانک اطلاعاتی نویسنده درباره صاحب منصبان سیاسی استخراج شده است ارائه می‌شود:
- از زمان انقلاب تا به حال، مجموعاً ۳۰۲ نفر در ۱۷ کابینه مختلف به عنوان وزیر یا معاون رئیس‌جمهور حضور داشته‌اند.
- از این افراد، ۱۷۴ نفر (۵۸٪) تنها یک دوره، ۶۷ نفر (۲۲٪) دو دوره، ۳۵ نفر (۱۲٪) سه دوره، ۱۱ نفر (۴٪) چهار دوره و ۱۵ نفر (۵٪) بین پنج تا نه دوره در کابینه ها حضور داشته اند.
- بیژن نامدار زنگنه رکورددار حضور در ۹ کابینه مختلف به عنوان وزیر است.
- در حالی که روحانیون حدود ۱۰٪ (۲۹ نفر از ۳۰۲ نفر) از کل اعضای کابینه را تشکیل می‌دهند، اولین کابینه رئیس‌جمهور محمد خاتمی بیشترین درصد روحانیون (۱۸.۴٪) را داشته است.
- داده‌های موجود درباره مشاغل پدران ۱۶۷ عضو کابینه نشان می‌دهد که ۲۹٪ آنها فرزندان بازاریان، ۲۲٪ فرزندان روحانیون و ۱۶٪ فرزندان کشاورزان هستند.
- بزرگترین کابینه با ۴۵ وزیر و معاون رئیس‌جمهور، دومین کابینه رئیس‌جمهور احمدی‌نژاد بود. کوچکترین کابینه با ۲۱ وزیر، کابینه رئیس‌جمهور محمدعلی رجایی بود.
- یک چهارم (۷۷ نفر از ۳۰۲ نفر) وزرا و معاونین رئیس‌جمهور در استان تهران متولد شده‌اند و ۱۲٪ در استان اصفهان. تاکنون اما هیچ وزیری از استان‌های بوشهر یا کهگیلویه و بویراحمد منصوب نشده است.
- ۴۱ درصد (۱۲۳ نفر) از کل وزرا و معاونین رئیس‌جمهور در جنگ ایران و عراق حضور داشته اند.
- کابینه نخست‌وزیر مهدی بازرگان بیشترین درصد (۵۶ درصد) وزرایی که در خارج از ایران تحصیل کرده بودند را دارا بود.
- میانگین نرخ حضور افراد در سمت‌های وزارت در تمامی کابینه‌ها ۴۶٪ بوده است. در این میان، دومین کابینه رئیس‌جمهور رفسنجانی بیشترین درصد وزرای باتجربه (۷۲٪) را داشت، یعنی کسانی که قبلاً در یک کابینه حضور داشته بودند.
- قدیمی‌ترین کابینه بر اساس میانگین سن وزرا، دومین کابینه رئیس‌جمهور حسن روحانی بود با میانگین سنی ۵۶ سال. جوانترین کابینه‌ها با میانگین سنی ۳۶ سال، کابینه رئیس‌جمهور رجایی و دومین کابینه رئیس‌جمهور خامنه‌ای بودند.
- میانگین سن ۳۸ وزیر و معاون رئیس‌جمهور در کابینه رئیس‌جمهور رئیسی در مقطع انقلاب ۱۳۵۷، ۱۲ سال بود.
- دومین کابینه رئیس‌جمهور احمدی‌نژاد بیشترین درصد (۴۱.۳٪) از وزرا و معاونین رئیس‌جمهور که اعضای سپاه پاسداران بودند را داشت. میانگین برای تمام کابینه‌ها ۲۸٪ بوده است.
- کابینه رئیس‌جمهور رئیسی با ۹۲٪ بیشترین درصد از وزرا و معاونین رئیس‌جمهور را داشت که تمام تحصیلات خود را در ایران انجام داده بودند.
- تا به حال، تنها وزیر زن مرضیه وحید دستجردی بوده که به مدت سه سال به عنوان وزیر بهداشت در دومین کابینه رئیس‌جمهور احمدی‌نژاد حضور داشت. ده زن دیگر در مقام معاون رئیس‌جمهور در کابینه‌ها حضور داشته‌اند.
- هیچ وزیر از اهل تسنن یا دیگر اقلیت‌های دینی تا به حال به مقام وزارت نرسیده است.
