روز جهانی آزادی مطبوعات؛ ایران در قعر جدول

دویچه وله: بحران‌ها و جنگ‌های جدید و تشدید درگیری‌ها آزادی رسانه‌ها در سراسر جهان را به خطر انداخته است. سازمان گزارشگران بدون مرز در روز جهانی آزادی مطبوعات رده‌بندی آزادی رسانه‌ها در سراسر جهان را منتشر کرد.

این جدول که نتیجه بررسی وضعیت آزادی مطبوعات در ۱۸۰ کشور جهان است، نشان می‌دهد که چگونه درگیری‌های خشونت‌بار و نیز سرکوب دولتی جلوی کار روزنامه‌نگاران را می‌گیرد.

همانند سال‌های گذشته، کشورهای اسکاندیناوی در رأس جدول آزادی رسانه‌ها قرار دارند. نروژ برای ششمین سال متوالی در رده اول این جدول نشسته و پس از آن به ترتیب دانمارک و سوئد قرار دارند. استونی نیز در جایگاه چهارم قرار گرفته است.

در این چهار کشور بر خلاف سایر کشورها، سیاستمداران مدام اصحاب رسانه را مورد حمله قرار نداده‌اند و این امر باعث شده تا کار گزارش‌دهی آسان‌تر شود.

اریتره، کره شمالی و ایران در قعر جدول

بدترین کشورها از نظر آزادی مطبوعات مانند سال‌های گذشته اریتره و کره شمالی (رده ۱۸۰ و ۱۷۹) هستند. در این دو کشور دولت کنترل کامل تمامی منابع اطلاعاتی را در دست دارد.

جایگاه سوم از آخر جدول به ایران اختصاص دارد؛ رده ۱۷۸ از میان ۱۸۰ کشور. سال گذشته ایران در رده ششم از آخر جدول قرار داشت.

پس از ایران ترکمنستان در رده ۱۷۷ و میانمار در پله ۱۷۶ قرار دارند.

چین در میان ۱۸۰ کشور در جایگاه ۱۷۵ قرار گرفته است.  این بیش از هرچیز به دلیل سانسور اینترنت و نیز کنترل دولتی و پروپاگاندا در داخل و خارج این کشور است.

سقوط آلمان به رده ۱۶

جایگاه آلمان در رده‌بندی آزادی مطبوعات امسال با سه پله سقوط به جایگاه ۱۶ رسیده است. گزارشگران بدون مرز دلیل این امر را بیش از هرچیز خشونت علیه روزنامه‌نگاران در تظاهرات و تجمعات و نیز کاهش تنوع و گوناگونی رسانه‌ها در این کشور دانسته است.

این سازمان همچنین گسترش اختیارات نهادهای امنیتی در آلمان را نیز مورد انتقاد قرار داده است.

میشائیل ردیسکه، مدیربخش آلمان سازمان گزارشگران بدون مرز می‌گوید قتل، ربایش، دستگیری و حملات فیزیکی همانند گذشته همچنان روزنامه‌نگاران را تهدید می‌کند. او تاکید می‌کند: «دولت‌ها، گروه‌های ذینفع و افراد حقیقی با خشونت جلوی گزارش‌دهی مستقل اصحاب رسانه‌ را می‌گیرند.»

گزارشگران بدون مرز می‌گوید با توجه به تغییر در متدولوژی این نهاد برای رده‌بندی آزادی مطبوعات، جدول جدید تنها تا حدی قابل مقایسه با قبلی است. در این ارزیابی نمایندگان رسانه‌ای، کشورها به ۱۲۳ پرسش پاسخ داده‌اند. معیارهای جدید در این ارزشیابی نیز در زمینه‌های سیاسی، حقوقی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و امنیتی بودند.

جنگ اوکراین

از آغاز جنگ روسیه در اوکراین عملا آزادی رسانه در روسیه وجود ندارد. این کشور در رده ۱۵۵ جدول آزادی مطبوعات قرار گرفته است.

اوکراین نیز با سقوط نسبت به سال گذشته در پله ۱۰۶ جدول نشسته است. در ۲۰ مارس (حدود یک ماه پس از حمله روسیه) ولودیمیر زلنسکی رییس جمهور اوکراین  طی فرمانی، ایستگاه‌های تلویزیونی این کشور را یکی کرد تا سیاست اطلاع رسانی یکسانی را دنبال کنند.

اروپا؛ آزادترین قاره

مانند سال‌های گذشته، اروپا آزادترین مکان در سراسر دنیا برای روزنامه‌نگاران است. با این حال دو روزنامه‌نگار سال گذشته در این قاره به قتل رسیدند. در یونان که رده ۱۰۸ جدول و پایین‌ترین رده در میان کشورهای اروپایی است، گئورگ کارایواز و در هلند (رده ۲۸ جدول) پتر دِوریس به قتل رسیدند.