پاشینیان: ارمنستان قدمی علیه ایران برنداشته است

پاشینیان: «ارمنستان هیچگاه قدمی علیه ایران برنداشته و نخواهد داشت»

ایران امروز: نیکول پاشنیان، نخست‌وزیر ارمنستان روز یکشنبه ۳ اکتبر ۲۰۲۱  در دیدار با جامعه ارمنیان لیتوانی گفت: «ارمنستان هیچگاه قدمی علیه برنداشته و برنخواهد داشت. مناسبات ایروان و تهران بی‌نهایت راهبردی است. این مناسبات برای ما بی‌نهایت مهم است و در سال ۱۹۹۰ وقتی ارمنستان در محاصره قرار داشت ایران برای ما مسیر حیاتبخش بود.»

این سخنان نخست‌وزیر ارمنستان درباره جنجالی است که این روزها مقام‌ها و نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی و رسانه‌های گوش‌به‌فرمان به راه انداخته‌اند که گویا مرز ایران و ارمنستان از بین می‌رود... مرز ایران با ارمنستان در قالب «کریدور زنگه‌زور» به آذربایجان واگذار می‌شود، مرزهای جغرافیایی تغییر می‌کند و به قول روح‌الله خمینی چه و چه و چه...

پارسال هم همین‌موقع چنین جنجالی درباره «کریدور زنگه‌زور» به‌پا شد. همان موقع عباس عراقچی، معاون سیاسی وقت وزیر خارجه گفت: «متاسفانه اطلاعات غلط و گمراه کننده همراه با نقشه‌های جعلی در فضای مجازی در حال انتشار است و ادعاهایی همچون قطع مرز ایران با ارمنستان، ایجاد کریدور در داخل خاک ارمنستان یا حتی داخل خاک ایران، تغییر ژئوپلتیک منطقه و... مطرح شده است که از اساس واقعیت ندارد و با اغراض خاص سیاسی و تبلیغاتی صورت می‌گیرد.»

آنچه در پایان جنگ ۴۴ روزه سال گذشته میان آذربایجان و ارمنستان توافق شد، جدا از مسائل نظامی و ارضی، عادی شدن مناسبات و بازشدن راهها و خطوط ارتباطی میان دو کشور بود. با بازشدن راهها، آذربایجان از طریق ارمنستان به نخجوان راه پیدا می‌کند و ارمنستان نیز از طریق خاک آذربایجان دسترسی آسانی به روسیه پیدا می‌کند.

بنابراین «تغییرات مرزها»، «از بین رفتن مرز ایران و ارمنستان» و «واگذاری کریدور زنگه‌زور به آذربایجان» واقعیت ندارد. گفته‌های صریح عباس عراقچی نشان می‌دهد مقام‌ها و دیپلمات‌های جمهوری اسلامی همگی از آنچه واقعا در توافق آدربایجان و ارمنستان آمده با‌خبرند، اما آگاهانه کتمان یا  وارونه‌نمایی می‌کنند. آنها نگرانند اما نه از تغییرات مرزها که واقعیت ندارد، بلکه نگرانند که دسترسی بی‌واسطه روسیه، آذربایجان، ارمنستان و نخجوان به یکدیگر، وابستگی آنها به ایران برای ارتباط با یکدیگر را از بین ببرد.

وابستگی این کشورها به ایران البته یک مزیت و امیتاز مثبتی برای کشور ماست، اما این وضعیت تنها در پی اشغال‌گری ارمنستان و دشمنی میان دو کشور قفقاز جنوبی به‌وجود آمده بود و نمی‌توانست پایدار بماند. دیر یا زود از بین می‌رفت. برای هر کشوری از جمله کشور ما، تنها یک اقتصاد نیرومند و روابط بین‌المللی گسترده، مزیت‌زا هستند نه دشمنی و اختلاف همسایگان.

اما مهمترین نکته‌ای که مقام‌های جمهورری اسلامی می‌دانند ولی سعی در کتمان آن از افکار عمومی دارند، این است که عادی شدن مناسبات میان آذربایجان و ارمنستان، موانع عادی شدن رابطه ارمنستان و ترکیه را نیز از میان بر‌دارد. به‌وجود آمدن این شرایط به معنای آن است که اقتصاد ارمنستان به حوزه شکوفان اقتصادی ترکیه و آذربایجان وصل می‌شود و رفته رفته به بخشی از حوزه نفوذ اقتصادی ترکیه تبدیل می‌شود.

مقام‌های جمهوری اسلامی به‌خوبی می‌دانند که ایران منزوی با اقتصاد ورشکسته و تحریم‌شده و جامعه مذهب‌زده،‌ چیزی برای عرضه به ارمنستان ندارد. نه اکنون دارد و نه در گذشته داشت. اما با عادی شدن مناسبات با ترکیه، ارمنستان به سرعت به اقتصاد پررونق و پر از فرصت ترکیه - و از طریق ترکیه به دیگر نقاط جهان - وصل شده و از رکود و فقر کنونی خلاص می‌شود و صد البته از حوزه نفوذ فقرزای جمهوری اسلامی خارج می‌شود.

نظام جمهوری اسلامی هم‌چنان که کشور غنی و بزرگ ما را منزوی و ورشکسته کرده، ارمنستان کوچک و فقیر را هم «منزوی و ورشکسته» می‌خواهد. می‌خواهد دشمنی و جنگ همچنان در قفقاز جنوبی ادامه یابد تا سپاه و باندهای امنیتی راحت‌تر بتوانند با کمک باندهای فاسد ارمنستان به قاچاق و پول‌شویی ادامه دهند.

بر حاکمیت جمهوری اسلامی و محافل وابسته به آن حرجی نیست، اما جنجال روزهای اخیر درباره مسائل قفقار جنوبی، یکبار دیگر نشان داد که بخشی از «رسانه‌ها» و «روشنفکران» و «کنشگران» ایرانی تا چه میزان سطحی، احساساتی و متوهم هستند، گز نکرده می‌برند و تحقیق‌نکرده باد بر غبغب می‌اندازند و آبروی خود می‌برند و زحمت دیگران افزون می‌کنند.