سوخت جامد موشک، دلیل انفجار بندر رجایی

لیلی نیکونظر، آرون بوکسرمن و فرناز فصیحی / نیویورک تایمز / ۲۶ آوریل ۲۰۲۵

انفجار عظیمی در روز شنبه در بندری در جنوب ایران دست‌کم ۲۵ نفر را کشت و بیش از ۸۰۰ نفر را زخمی کرد، به گزارش رسانه‌های دولتی، و آتش‌سوزی بزرگی را در مهم‌ترین مرکز واردات کشور به راه انداخت.

فردی مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران گفت که ماده منفجرشده سدیم پرکلرات، یکی از اجزای اصلی سوخت جامد موشک‌ها، بوده است. این فرد به دلیل حساسیت موضوع امنیتی به شرط ناشناس ماندن سخن گفت.

خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی به نقل از یک مقام اعلام کرد که انفجار احتمالاً توسط کانتینرهای حاوی مواد شیمیایی ایجاد شده است، اما نوع مواد شیمیایی مشخص نشد. علت انفجار این مواد نامشخص است، اما مقامات ایرانی احتمال خرابکاری یا حمله عمدی را مطرح نکردند.

شرکت امنیتی امبری به آسوشیتدپرس گفت که نشانه‌هایی وجود دارد که انفجار ناشی از ذخیره‌سازی نادرست سدیم پرکلرات در بندر بوده است. فایننشال تایمز در ژانویه گزارش داد که چین این ماده شیمیایی را به ایران ارسال کرده بود، در حالی که ذخایر سوخت موشکی ایران سال گذشته پس از حملات موشکی ایران و گروه نیابتی‌اش، حزب‌الله، به اسرائیل کاهش یافته بود.

بر اساس تصاویر منتشرشده توسط یک شبکه ایرانی و ویدئوهای تأییدشده توسط نیویورک تایمز در شبکه‌های اجتماعی، انفجار و آتش‌سوزی ابرهای عظیمی از دود سیاه را به آسمان فرستاد. پخش رسانه‌های دولتی نشان داد که آتش‌سوزی تا شنبه شب، چند ساعت پس از انفجار اولیه، همچنان در مجموعه بندری گسترده ادامه داشت.

این بندر بزرگ‌ترین بندر ایران است و سال گذشته ۸۵ درصد از ترافیک کانتینری کشور و بخش بزرگی از نفت آن را مدیریت کرد، طبق اعلام سازمان بنادر و دریانوردی.

عبدالله باباخانی، سرمایه‌گذار در انرژی تجدیدپذیر و تحلیلگر اقتصادی، در پستی در شبکه ایکس نوشت: «حتی توقف دو هفته‌ای عملیات این بندر استراتژیک، به دلیل تخریب فیزیکی و عملیاتی، می‌تواند به شدت به اقتصاد کشور آسیب برساند.»

وزارت بهداشت ایران، با استناد به آلاینده‌های سمی موجود در هوا، وضعیت اضطراری در استان هرمزگان اعلام کرد و از مردم خواست در خانه بمانند، پنجره‌ها را بسته نگه دارند و از ماسک استفاده کنند.

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، اعلام کرد که وزیر کشور برای نظارت بر تحقیقات درباره انفجار به منطقه اعزام شده است. او «اندوه و همدردی عمیق» خود را برای تلفات مرگبار این انفجار ابراز کرد.

بندرعباس به طور استراتژیک در تنگه هرمز، جایی که خلیج فارس به خلیج عمان متصل می‌شود، قرار دارد — مسیری شلوغ برای حمل‌ونقل نفت و گاز طبیعی جهان.

در سال ۲۰۲۰، اسرائیل حمله سایبری را علیه بندر شهید رجایی انجام داد که عملیات آن را مختل کرد، به عنوان بخشی از جنگ مخفیانه طولانی‌مدت خود با ایران. مقامات اسرائیلی بلافاصله به درخواست اظهارنظر درباره انفجار روز شنبه پاسخ ندادند.

اما در تلاشی ظاهری برای رد شایعات دخالت اسرائیل، دفتر دادستان کل ایران بیانیه‌ای صادر کرد که «فعالان آنلاین» را که شایعاتی منتشر می‌کنند و «امنیت روانی جامعه» را تضعیف می‌کنند، محکوم کرد.

این انفجار تقریباً همزمان با آغاز دیدار مقامات آمریکایی و ایرانی در عمان در روز شنبه برای سومین دور مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران رخ داد.

هفته گذشته، نیویورک تایمز گزارش داد که اسرائیل قصد داشت ماه آینده به سایت‌های هسته‌ای ایران حمله کند، اما این اقدام توسط آقای ترامپ، که خواستار مذاکره برای توافقی با تهران بود، متوقف شد. با این حال، آقای ترامپ همچنین متعهد شده است که از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای جلوگیری کند، از جمله با اقدام نظامی در صورت لزوم.

(آمار تلفات انفجار در بندر رجایی توسط ایران امروز به روز شده است)