از فرایند انتخاب پاپ جدید چه می‌دانیم؟

خبرگزاری رویترز

با اعلام درگذشت پاپ فرانسیس توسط واتیکان در روز دوشنبه، کاتولیک‌های سراسر جهان شروع به گمانه‌زنی درباره این کرده‌اند که کدام یک از کاردینال‌های جامه‌سرخ‌پوش لباس سفید بر تن کرده و جانشین پاپ فرانسیس خواهد شد.

با توجه به ماهیت انتصاب کاردینال‌ها که پاپ فرانسیس در دوران خود انجام داد، ناگزیر انتظاراتی مبنی بر این وجود خواهد داشت که جانشین پاپ آرژانتینی، فردی غیراروپایی و مانند فرانسیس، فردی پیشرو و مخالف جناح محافظه‌کار کلیسا باشد.

با این حال، روند انتخاب که پس از خاکسپاری فرانسیس انجام خواهد شد، بسیار محرمانه است و تا زمانی که دود سفید از دودکش کلیسای سیستین به بیرون نیاید و به جهان اعلام نکند که پاپ جدید انتخاب شده، هیچ چیز قطعی نخواهد بود.

کاردینال‌ها نزدیک‌ترین همکاران پاپ هستند و بخش‌های کلیدی واتیکان و اسقف‌نشین‌ها را در سراسر جهان اداره می‌کنند. هنگامی که پاپ می‌میرد یا استعفا می‌دهد، کاردینال‌های زیر ۸۰ سال واجد شرایط ورود به یک جلسه محرمانه برای انتخاب رئیس جدید کلیسای کاتولیک رومی با حدود ۱.۴ میلیارد پیرو، از بین خودشان هستند.

رأی‌گیری پیچیده نشان خواهد داد که آیا کاردینال‌های کنونی، که اکثر آنها توسط فرانسیس منصوب شده‌اند، معتقدند پذیرش ارزش‌های اجتماعی لیبرال و برنامه اصلاحات پیشرو او بیش از حد پیش رفته و آیا دوره‌ای از بازگشت به اصول محافظه‌کارانه لازم است یا خیر.

کاردینال‌ها پس از رسیدن به رم در روزهای آینده، تاریخ شروع نشست محرمانه را تعیین خواهند کرد.

فقط یک پاپ می‌تواند کاردینال‌ها را منصوب کند و نوع مردانی که او انتخاب می‌کند، می‌تواند پس از پایان دوره او، به دلیل جایگاهشان به عنوان روحانیون ارشد و به دلیل اینکه یکی از آنها ممکن است به پاپ تبدیل شود، مهر خود را بر کلیسا بگذارد.

تا ۲۱ آوریل، در مجموع ۲۵۲ کاردینال وجود داشت که ۱۳۵ نفر از آنها کاردینال‌های انتخاب‌کننده زیر ۸۰ سال بودند. ۱۰۹ نفر از انتخاب‌کنندگان توسط فرانسیس، ۲۲ نفر توسط سلف او بندیکت و پنج نفر توسط ژان پل دوم منصوب شده‌اند.

کاردینال‌ها در مراسمی به نام کنسیستوری “تعیین” می‌شوند، جایی که انگشتر و کلاه قرمز مربعی (بیرتا) دریافت می‌کنند و سوگند وفاداری به پاپ می‌خوانند، حتی اگر این وفاداری به معنای ریختن خون یا فدا کردن جانشان باشد، که رنگ قرمز نماد آن است.

پاپ فرانسیس ۱۰ کنسیستوری برگزار کرد و با هر یک از آنها، شانس اینکه جانشین او فردی غیراروپایی باشد را افزایش داد، زیرا کلیسا را در مناطقی که یا اقلیت کوچکی دارد یا سریع‌تر از غربِ عمدتاً راکد در حال رشد است، تقویت کرد.

برای قرن‌های متمادی، بیشتر کاردینال‌ها ایتالیایی بودند، به جز دوره‌ای که پاپ در آوینیون بین سال‌های ۱۳۰۹-۱۳۷۷ مستقر بود، که بسیاری از آنها فرانسوی بودند.

بین‌المللی شدن مجمع کاردینال‌ها به طور جدی در زمان پل ششم (۱۹۶۳-۱۹۷۸) آغاز شد. این روند توسط ژان پل دوم (۱۹۷۸-۲۰۰۵)، یک لهستانی که اولین پاپ غیرایتالیایی در ۴۵۵ سال بود، به شدت شتاب گرفت.

در حالی که اروپا هنوز بزرگترین سهم انتخاب‌کنندگان کاردینال را با حدود ۳۹ درصد دارد، این رقم نسبت به ۵۲ درصد در سال ۲۰۱۳، زمانی که فرانسیس اولین پاپ آمریکای لاتین شد، کاهش یافته است. دومین گروه بزرگ انتخاب‌کنندگان از آسیا و اقیانوسیه با حدود ۲۰ درصد هستند.

گروهی کمتر اروپامحور

فرانسیس بیش از ۲۰ کاردینال از کشورهایی منصوب کرد که پیش‌تر هرگز کاردینالی نداشتند، تقریباً همه آنها از کشورهای در حال توسعه مانند رواندا، کیپ ورد، تونگا، میانمار، مغولستان و سودان جنوبی، یا کشورهایی با تعداد بسیار کم کاتولیک مانند سوئد بودند.

در برخی موارد، او بارها از پر کردن جای خالی در شهرهای بزرگ اروپایی که به طور سنتی کاردینال داشتند، چشم‌پوشی کرد تا تأکید کند که کلیسا نمی‌تواند تا این حد اروپامحور باشد.

در مکان‌های دیگر، مانند ایالات متحده، او از اسقف‌نشین‌هایی مانند لس‌آنجلس و سان‌فرانسیسکو عبور کرد، ظاهراً به این دلیل که اسقف‌های اعظم محافظه‌کار داشتند.

رابرت مک‌الروی، اسقف اعظم واشنگتن از ماه مارس، به عنوان یک متحد پیشرو و صریح رویکرد فرانسیس به مسائل اجتماعی، مانند حفاظت از محیط زیست و رویکردی پذیراتر نسبت به کاتولیک‌های LGBTQ، شناخته می‌شود.

میراث یک پاپ

هر چه یک پاپ در طول دوران سلطنت خود کاردینال‌های بیشتری را منصوب کند، احتمال اینکه جانشین او کسی باشد که دیدگاه‌های مشابهی در مورد کلیسا و مسائل اجتماعی دارد، افزایش می‌یابد.

با این حال، همیشه اینطور نیست، زیرا کاردینال‌ها ممکن است فردی را از نظر الهیاتی متفاوت از سلف خود انتخاب کنند، اما به عنوان بهترین نامزد برای دلایل داخلی کلیسا یا برای شرایط تاریخی که انتخابات در آن برگزار می‌شود، در نظر گرفته شود.

پاپ بندیکت به این دلیل به جانشینی پاپ ژان پل دوم انتخاب شد که بندیکت دو دهه با ژان پل کار کرده بود و کاردینال‌ها خواهان تداوم بودند.

اما بسیاری از همان کاردینال‌ها احساس کردند که پس از رسوایی «واتی‌لیکس» که ناکارآمدی اداره مرکزی را افشا کرد و بیشتر آن توسط روحانیون ایتالیایی نظارت می‌شد، به یک «خارجی» برای جانشینی بندیکت نیاز است. بندیک در سال ۲۰۱۳ استعفا داد.

در عین حال، بسیاری از کاردینال‌ها به وضوح احساس می‌کردند که آینده باورهای کاتولیکی در خارج از اروپای پیر قرار دارد، بنابراین خورخه ماریو برگولیو آرژانتینی (فرانسیس که امروز درگذشت) را به عنوان پاپ خود انتخاب کردند ــــ اولین پاپ غیراروپایی در نزدیک به ۱۳ قرن.

اگرچه کاردینال‌هایی که ۸۰ ساله شده‌اند نمی‌توانند وارد جلسه محرمانه شوند، اما هنوز هم می‌توانند بر نتیجه آن تأثیر بگذارند. آنها مجاز به شرکت در جلساتی به نام مجامع عمومی هستند که در روزهای قبل از شروع جلسه محرمانه برگزار می‌شود و در آنجا مشخصات ویژگی‌های مورد نیاز برای پاپ بعدی شکل می‌گیرد.