مخالفت ایران با انتقال ذخایر اورانیوم به کشور ثالث

انتظار می‌رود ایران با پیشنهاد ایالات متحده برای انتقال ذخایر اورانیوم با غنای بالا به کشور ثالث — مانند روسیه — به عنوان بخشی از تلاش واشنگتن برای کاهش برنامه هسته‌ای غیرنظامی تهران و جلوگیری از استفاده آن برای توسعه سلاح هسته‌ای، مخالفت کند.

این موضوع، که یکی از موانع کلیدی در مسیر توافق آینده قلمداد می‌شود، در دور اولیه مذاکرات که عمدتاً به‌صورت غیرمستقیم در مسقط، عمان، بین وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی، و نماینده ویژه دونالد ترامپ، استیو ویتکوف، برگزار شد، مطرح گردید.

ایران استدلال می‌کند که ذخایر اورانیومی که در چهار سال گذشته انباشته شده باید تحت نظارت شدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سازمان ملل، در داخل کشور باقی بماند. تهران این موضوع را به‌عنوان یک اقدام احتیاطی، یا شکلی از بیمه تلقی می‌کند تا در صورت خروج احتمالی دولت آینده آمریکا از توافق — همان‌طور که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق سال ۲۰۱۵ که با میانجی‌گری باراک اوباما حاصل شده بود، خارج شد — در برابر آن مصون بماند.

تهران می‌گوید اگر این ذخایر از کشور خارج شوند و آمریکا از توافق خارج شود، ایران مجبور خواهد شد از صفر شروع کند و فرآیند غنی‌سازی با درجه بالا را از نو آغاز کند — که در واقع به معنای تنبیه ایران به‌خاطر نقضی است که توسط واشنگتن انجام شده است.

گرچه بیشتر گفت‌وگوها در مسقط به‌صورت غیرمستقیم میان هیئت‌های ایرانی و آمریکایی و با میانجی‌گری عمان صورت گرفت، دیدارهایی مستقیم نیز بین ویتکوف و عراقچی برگزار شد.

ایران در حالی پای میز مذاکره آمده که نه‌تنها تهدید به اعمال تحریم‌های بیشتر، بلکه حتی تهدید حمله نظامی به تأسیسات هسته‌ای‌اش از سوی آمریکا وجود دارد.

با توجه به وضعیت رو به افول اقتصاد ایران، تهران مشتاق به جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از طریق لغو تحریم‌های آمریکا است. گفت‌وگوهایی نیز در خصوص گزینه‌های بیمه‌ای برای شرکت‌هایی که قصد سرمایه‌گذاری در ایران را دارند، آغاز شده، تا در صورت تنش دوباره در روابط با آمریکا، این شرکت‌ها متضرر نشوند. پس از خروج آمریکا از توافق در سال ۲۰۱۸ و اعمال تحریم علیه شرکت‌های خارجی طرف معامله با ایران، اتحادیه اروپا نتوانست راهکاری عملی برای محافظت از این شرکت‌ها ارائه دهد.

ترامپ تاکنون دیگر جنبه‌های روابط ایران و آمریکا را از مذاکرات کنار گذاشته است؛ از جمله آنچه واشنگتن «رفتار بی‌ثبات‌کننده منطقه‌ای» تهران می‌نامد؛ تصمیمی که باعث سردرگمی اسرائیل و جنگ‌طلبان ضد رژیم در واشنگتن شده است. ممکن است آمریکا در آینده خواستار نوعی تضمین از سوی ایران شود مبنی بر اینکه از نفوذ خود برای دخالت در حاکمیت کشورهای دیگر استفاده نکند. اما ایران در مقابل می‌گوید این اسرائیل است که در حال اشغال اراضی در سوریه، لبنان و فلسطین است.

نفوذ منطقه‌ای ایران بر اثر سقوط دیکتاتور سوریه، بشار اسد، حملات اسرائیل به حماس در غزه و حزب‌الله در لبنان، و حملات آمریکا به یمن، تضعیف شده است. ناوگان صادرات نفت ایران نیز با فشار فزاینده تحریم‌های رئیس‌جمهور آمریکا روبه‌روست.

خلاصه‌ای از گزارش گاردین
سه‌شنبه، ۱۵ آوریل ۲۰۲۵