علت مرگ جمشید شارمهد همچنان نامشخص است

بیانیه عفو بین‌الملل آلمان:
مرگ جمشید شارمهد حتی پس از کالبدشکافی همچنان نامشخص است

پس از اعلام نتایج کالبدشکافی جمشید شارمهد در روز جمعه در برلین، علت مرگ همچنان نامشخص باقی مانده است. سازمان عفو بین‌الملل از دادستان کل فدرال آلمان درخواست کرده است که فوراً تحقیقات کیفری را علیه مقامات ایرانی مظنون به مسئولیت مرگ شارمهد و تمامی جرایم ارتکابی علیه او آغاز کند.

به مناسبت انتشار جزئی نتایج کالبدشکافی شهروند درگذشته آلمانی، جمشید شارمهد، در صبح جمعه در برلین، یولیا دوشرو، دبیرکل سازمان عفو بین‌الملل در آلمان، اظهار داشت:

«یافته تکان‌دهنده کالبدشکافی این است که به دلیل وضعیت جسد، علت مرگ جمشید شارمهد قابل تشخیص نیست.

اینکه آیا اعدام جمشید شارمهد، همان‌طور که ابتدا توسط مقامات ایرانی در اواخر اکتبر ۲۰۲۴ اعلام شد، اجرا شده یا اینکه او پیش از اعدام برنامه‌ریزی‌شده در بازداشت درگذشته است، همان‌طور که بعداً ادعا کردند، مقامات آلمانی به‌سادگی قادر به تشخیص آن نیستند.

امتناع فعال مقامات ایرانی از ارائه اطلاعات به خانواده جمشید شارمهد درباره علت مرگ او و حتی آخرین محل نگهداری او، نشان‌دهنده بی‌اعتنایی به رنج مداوم خانواده شارمهد است. آن‌ها سرانجام به پاسخ نیاز دارند.

علل و شرایط مرگ جمشید شارمهد در بازداشت باید به‌طور کامل روشن شود. این که مقامات ایرانی ابتدا از اعدام سخن گفتند و سپس از مرگ در بازداشت، نشان می‌دهد که آن‌ها عمداً قصد پنهان کردن شرایط واقعی مرگ را دارند. مقامات ایرانی در هر لحظه حقوق جمشید شارمهد را به‌صورت شرم‌آوری نقض کردند - از ربودن او در سال ۲۰۲۰، شکنجه و بدرفتاری که در بازداشت متحمل شد، محکومیت به اعدام پس از محاکمه‌ای ناعادلانه و به‌دور از استانداردهای حقوقی، تا ناپدید‌سازی او.

ما از دادستان کل جمهوری فدرال آلمان می‌خواهیم که با توجه به نتایج کالبدشکافی، سرانجام روند تحقیقات را آغاز کند و در صورت وجود شواهد کافی و قابل‌قبول، دستور بازداشت افرادی را که مظنون به مسئولیت کیفری در تمامی جرایم علیه جمشید شارمهد، از جمله ناپدید شدن اجباری و شکنجه هستند، صادر کند.

علل و شرایط مرگ او باید به‌صورت مستقل، بی‌طرفانه و مؤثر بررسی شود و افرادی که مظنون به مسئولیت کیفری هستند، باید در محاکمات عادلانه محاکمه شوند. همچنین باید هر مقام ایرانی که عمداً شواهد را دستکاری یا نابود کرده و ممکن است مانع از دستیابی مقامات آلمانی به اطلاعات درباره مرگ جمشید شارمهد شده باشد، شناسایی شود. همه آن‌ها باید پاسخگو شوند.»

زمینه

جمشید شارمهد در ژانویه ۲۰۲۳ به اتهام «فساد فی‌الارض» به اعدام محکوم شد ـــ اتهامی که سازمان عفو بین‌الملل آن را مورد انتقاد قرار داده، زیرا با استانداردهای بین‌المللی مغایرت دارد و به‌طور منظم به‌صورت سیاسی مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد. جمشید شارمهد عضو گروه مخالف «انجمن پادشاهی ایران» بود که از خارج از مرزهای ایران برای سرنگونی جمهوری اسلامی و افشای نقض حقوق بشر در ایران فعالیت می‌کند.

در ژوئن ۲۰۲۳، غزاله شارمهد، دختر جمشید شارمهد، با حمایت مرکز اروپایی برای حقوق بشر و قانون اساسی (ECCHR)، علیه هشت عضو ارشد قوه قضائیه و سرویس اطلاعاتی ایران نزد دادستان کل فدرال آلمان شکایت کیفری ثبت کرد.

در اکتبر ۲۰۲۴، مقامات ایرانی ابتدا اعلام کردند که حکم اعدام شارمهد اجرا شده است. اما مدت کوتاهی بعد، به‌صورت پرسش‌برانگیزی اظهار داشتند که شارمهد «پیامدهای اعمال خود را متحمل شده است».

طبق گزارش‌های رسانه‌ای، جسد شارمهد در فوریه ۲۰۲۵ توسط مقامات آلمانی بررسی شده است.

مراسم یادبود جمشید شارمهد امروز با حضور دخترش، غزاله شارمهد، در برلین برگزار شد. سازمان عفو بین‌الملل نیز در این مراسم شرکت کرد.