خواب آشفته هسته‌ای / مصطفی تاج‌زاده

یکم.
چند ماه پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل و صلح با صدام، مرحوم هاشمی در مصاحبه با محمدجواد مظفر گفت با اطلاعات و تجربیات امروز، شاید می‌توانستیم مانع وقوع جنگ شویم.

دوم.
او در سال‌های بعد در جواب تهدید‌های کاخ سفید چند بار اعلام کرد اگر آمریکا به کشورمان حمله کند، ایران را ویتنام دیگری می‌کنیم. من در نقد این سخن نوشتم وظیفه حکومت آن است که مانع تهاجم نظامی آمریکا به ایران شود و نه این‌که در فکر تبدیل ایران به ویتنام دوم باشد. تا آن‌جا که به‌یاد دارم وی دیگر آن گزاره را تکرار نکرد.

سوم.
راه این که ایران گرفتار تحریم‌های الزام‌آور جهانی نشود، این نبود که مسولان لاف زنند که نفت ایران جایگزین ندارد، تنگه هرمز را می‌بندیم، بهای نفت به ۲۵۰ دلار در هر بشکه می‌رسد و جمهوری اسلامی غرب را متقابلا تحریم می‌کند! آنان‌ باید می‌دانستند تحریم‌های نفتی، بانکی و ... حتی اگر نتواند شیرازه اقتصاد ایران را کاملا از هم بپاشد، می‌تواند قیمت ارز، طلا و کالا‌های مورد نیاز مردم را چند برابر کند، حال آن‌که زیان‌های این تحریم‌ها برای غرب و آمریکا در حدی نخواهد بود که به اقتصاد آنها لطمه جدی بزند. روش صحیح و موثر آن بود که نگذارند پرونده ایران به شورای امنیت برود که متاسفانه رفت و مانع صدور قطعنامه‌های تحریم شوند که متاسفانه نشدند!

چهارم.
در صورت درگیری نظامی، مانند ماجرای تلخ تحریم‌ها، ملت ایران بیشترین آسیب‌ها را می‌بیند، حتی اگر ضربات طرفین به یکدیگر مساوی باشد. دقت شود که به علت بی‌درایتی رهبر و بی‌کفایتی دولت‌ها در ۱۴ سال تحریم‌های نفتی و بانکی، ایرانیان اکنون برای ۷ سال پیاپی تورم ۴۰ درصدی را تحمل می‌کنند که به اعتراف محمدرضا باهنر در ۱۰۰ سال گذشته بی‌سابقه است. با حمله احتمالی آمریکا یا اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای کشورمان و عکس‌العمل جمهوری اسلامی معلوم نيست گرانی و رکود چه رکورد‌های تازه‌ای را ثبت کند و بی‌برقی، بی‌آبی، بی‌گازی و احتمالا بی‌بنزینی چه بلایی بر سر ملت می‌آورد. با تهدید متقابل نمی‌توان جنگ را منتفی کرد. شیوه موثر اتخاذ دیپلماسی خردمندانه و جلب رضایت و مشارکت ملت در مدیریت کشور است. مسیر درست تکیه بر خرد جمعی است که در یک گفت‌وگوی ملی شکل گیرد.

پنجم.
به آقای خامنه‌ای باید تفهیم کرد که هیمنه حکومت و ترس مردم هر دو ریخته است. اگر شهروندان تاکنون خویشتنداری کرده و اعتراضات خیابانی نکرده‌اند، به علت هارت و پورت مقامات نیست. از بی‌دولتی و هرج‌ومرج هراس دارند. ضمن آنکه هنوز کاملا ناامید نشده‌اند که رهبر برای حفظ نظام هم که شده، خردورزی پیشه کند، خطیربودن شرایط را دریابد و هستی کشور را به بهای هسته‌ای به مخاطره نیافکند. یعنی پیش از آن‌که دیر شود از عقل جمعی مدد گیرد و راه‌حلی بیابد.

ششم.
تحریم‌ها و انزوای کنونی محصول اشتباهات استراتژیک رهبری است. نباید اجازه داد او یا منصوبانش خطای راهبردی دیگری را مرتکب شوند و با تهدید به ساخت سلاح هسته‌ای در چنین موقعیت شکننده‌ای، اروپا، روسیه، چین، هند، ژاپن، ترکیه و ... را، با وجود اختلافات اخیرشان با ترامپ، با او همراه کنند؛ به گونه‌ای که آن‌ها از شدت عمل واشنگتن برای جلوگیری از ورود جمهوری اسلامی به باشگاه کشور‌های دارای سلاح اتمی پشتیبانی نمایند.

هفتم.
رهبر می‌گفت جنگ نمی‌شود، اما به موشک باران متقابل با نتانیاهو رسید. اگر وعده صادق ۳ اجرا می‌شد، بعید نبود ابعاد درگیری غیرقابل کنترل شود و به جنگی تمام عیار منجر شود. ادعای دیگرش آن بود که مذاکره نمی‌کنیم، اما با ارسال نامه، وارد گفت و گوی مکتوب با ترامپ شد و اکنون به مذاکره غیرمستقیم تن داده است. حال که پیشگویی‌های پیامبرگونه رهبر یکی پس از دیگری غلط از آب درآمده‌اند، وقت آن است که با روش‌های مدنی وی را مجبور کنیم دست از توهم بردارد، به لجاجت پایان دهد، از تهدیدکردن مردم معترض بپرهیزد، بساط حبس و حصر منتقدان خود را برچیند، تغییرات مورد نظر اکثریت ملت را به رسمیت بشناسد، به خواست آن‌ها تمکین کند، جنگ‌طلبان و کاسبان تحریم را از خود براند و در جهت لغو تحریم‌ها و دورکردن شبح جنگ از آسمان ایران بکوشد.

۲۰ فروردین ۱۴۰۴
زندان اوین

تلگرام مصطفی تاج‌زاده