اوکراین نتیجه مذاکرات عربستان را نمی‌پذیرید

در حالی که مقامات ارشد روسیه و آمریکا در حال آماده‌سازی برای دیدار در عربستان سعودی جهت انجام مذاکرات حساس درباره جنگ اوکراین هستند، ولودیمیر زلنسکی تأکید کرد که اوکراین هیچ توافق صلحی را که بدون مشارکت این کشور انجام شود، به رسمیت نخواهد شناخت،

زلنسکی روز دوشنبه گفت: “اوکراین هرگونه مذاکرات درباره اوکراین بدون حضور اوکراین را بی‌نتیجه می‌داند و ما نمی‌توانیم هیچ توافقی درباره خودمان بدون حضور خودمان را به رسمیت بشناسیم.”

این اظهارات او همزمان با سفر مقامات روسی و آمریکایی به ریاض قبل از مذاکرات روز سه‌شنبه بیان شد؛ مذاکراتی که هدف آن پایان دادن به جنگ تقریباً سه‌ساله مسکو در اوکراین است و کی‌یف و اروپا از آن کنار گذاشته شده‌اند.

زلنسکی تأیید کرد که اوکراین در این مذاکرات شرکت نخواهد کرد. او گفت: “اوکراین هیچ اطلاعاتی درباره این مذاکرات ندارد.”

فشار سریع برای ترتیب دادن مذاکرات آمریکا و روسیه پس از تماس هفته گذشته بین دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین صورت گرفت، تماسی که در آن رئیس‌جمهورهای دو کشور درباره آغاز مذاکرات در مورد جنگ گفتگو کردند. دیدار در ریاض اولین گفتگوی حضوری بین مقامات عالی‌رتبه دو کشور در سال‌های اخیر خواهد بود، آن هم پس از افت شدید روابط پس از تهاجم روسیه به اوکراین.

هر دو طرف هیئت‌های عالی‌رتبه‌ای را اعزام کرده‌اند که نشان‌دهنده اهمیت این مذاکرات است، مذاکراتی که می‌تواند زمینه‌ساز اجلاس ترامپ-پوتین در همین ماه باشد.

هیئت آمریکایی شامل برخی از ارشدترین دستیاران ترامپ از جمله وزیر امور خارجه، مارکو روبیو، که روز دوشنبه وارد عربستان شد، فرستاده ترامپ در امور خاورمیانه، استیو ویتکاف، و مشاور امنیت ملی کاخ سفید، مایک والتز خواهد بود.

مسکو اعلام کرد که پوتین مأموریت داده است تا ارشدترین نماینده سیاست خارجی خود، یوری اوشاکوف، به همراه وزیر امور خارجه قدیمی خود، سرگئی لاوروف، به عربستان سعودی سفر کنند.

سخنگوی کرملین، دیمیتری پسکوف، گفت که این دیدار “به آماده‌سازی مذاکرات احتمالی درباره حل‌وفصل اوکراین و سازماندهی دیداری بین دو رئیس‌جمهور اختصاص خواهد داشت.”

لاوروف روز دوشنبه در اظهاراتی که خبرگزاری تاس منتشر کرد، اعلام کرد که روسیه قصد ندارد در جریان مذاکرات صلح، هیچ امتیاز ارضی به اوکراین بدهد.

در سپتامبر ۲۰۲۲، روسیه الحاق مناطق دونتسک، لوهانسک، خرسون و زاپروژیا در اوکراین را اعلام کرد، از جمله مناطقی که همچنان خارج از کنترل این کشور هستند.

لاوروف گفت که مسکو به صحبت‌های “همکاران آمریکایی” خود گوش خواهد داد اما افزود که اروپا “جایی در میز مذاکره ندارد.”

همچنین، در ریاض برای روسیه، کیریل دمیتریف، رئیس صندوق ثروت ملی روسیه و یکی از تأمین‌کنندگان مالی که تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد، حضور خواهد داشت.

الکسی وندیکتوف، مفسر لیبرال، در کانال تلگرام خود نوشت: “یک هیئت سنگین‌وزن از روسیه عازم ریاض است... همه افراد حاضر از جمله وفاداران و معتمدین کرملین هستند.”

زلنسکی در یک نشست ویدئویی از امارات متحده عربی در روز دوشنبه، جایی که او در یک سفر دولتی حضور داشت، اعلام کرد که روز چهارشنبه به عربستان سعودی سفر خواهد کرد، هرچند او تأکید کرد که سفرش ارتباطی با مذاکرات صلح روسیه و آمریکا ندارد.

او افزود: “پس، یک بار دیگر، سفرهای من هیچ ارتباطی با این مذاکرات ندارند. البته، زمانی که به عربستان برسم، از اعلیحضرت خواهم پرسید که چه اطلاعاتی درباره موضوعات این مذاکرات دارد.”

زلنسکی همچنین روز دوشنبه اعلام کرد که نماینده ویژه ترامپ در امور اوکراین، کیث کلاگ، روز پنج‌شنبه به کی‌یف سفر خواهد کرد. زلنسکی گفت که او می‌خواهد کلاگ را به یک سفر مشترک به خط مقدم ببرد، جایی که آن‌ها با فرمانده کل نیروهای مسلح اوکراین، سرهنگ‌ژنرال اولکساندر سیرسکی، دیدار خواهند کرد.

او تأکید کرد که اروپا باید در مذاکرات حضور داشته باشد و باید توسط فردی که در قاره اروپا مورد احترام است، نمایندگی شود. او مشارکت چین را رد نکرد اما گفت که فقط کسانی باید در مذاکرات شرکت کنند که تضمین‌های امنیتی برای متوقف کردن تجاوز روسیه ارائه می‌دهند.

کلاگ به‌عنوان مشاور طرفدار اوکراین در تیم ترامپ شناخته می‌شود، هرچند نفوذ او در حال کاهش است. کلاگ تأیید کرد که قصد دارد به اوکراین سفر کند. او روز دوشنبه در مقر ناتو در بروکسل تأکید کرد که هیچ توافق صلحی بر اوکراین تحمیل نخواهد شد.

روز یکشنبه، ترامپ اعلام کرد که زلنسکی در این مذاکرات شرکت خواهد کرد اما مشخص نکرد که در چه مرحله‌ای یا آیا مقامات اوکراینی در ریاض حضور خواهند داشت یا نه.

عربستان سعودی نقش مهمی در تماس‌های اولیه بین دولت ترامپ و مسکو ایفا کرده است و هفته گذشته به تضمین یک تبادل زندانیان کمک کرد. پسکوف گفت که این مکان انتخاب شده است زیرا برای هر دو کشور مناسب بوده است.

سرعت بالا در برگزاری این مذاکرات نگرانی‌های بیشتری در اروپا ایجاد کرده است، قاره‌ای که از این مذاکرات کنار گذاشته شده است.

در جریان کنفرانس امنیتی مونیخ در آخر هفته، کیث کلاگ به مقامات اروپایی گفت که هرچند با اروپا مشورت خواهد شد، در نهایت اما از مذاکرات بین روسیه، اوکراین و آمریکا کنار گذاشته خواهد شد.

در واکنش به این مذاکرات سریع، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، جلسه اضطراری با رهبران اروپایی در پاریس تشکیل داد.

یک مقام ارشد اروپایی در گفتگو با گاردین درباره مذاکرات این هفته گفت: “ما احساس می‌کنیم که دائماً در تاریکی نگه داشته شده‌ایم. در حال حاضر، ما از خبرها عقب هستیم. هدف ما اکنون این است که نشان دهیم چه چیزی می‌توانیم به میز مذاکره بیاوریم.”

با وجود تلاش‌های دیپلماتیک، اطلاعات کمی درباره طرح صلح ترامپ برای اوکراین یا تمایل روسیه برای مشارکت در آن وجود دارد.

اوشاکوف، مشاور ارشد سیاست خارجی پوتین، روز دوشنبه تلاش کرد انتظارات از مذاکرات را کاهش دهد و گفت که مسکو و واشنگتن هنوز چارچوبی برای مذاکرات صلح اوکراین ایجاد نکرده‌اند، زیرا واشنگتن هنوز یک مذاکره‌کننده اصلی برای گفتگو با روسیه تعیین نکرده است.

او افزود که مذاکرات در ریاض بر “توافق درباره نحوه آغاز مذاکرات برای حل مناقشه اوکراین” متمرکز خواهد بود.

آمریکا بارها اعلام کرده است که در صورت برقراری آتش‌بس یا توافق صلح، خواهان ورود نیروهای حافظ صلح اروپایی به اوکراین است – ایده‌ای که میان رهبران اروپایی در حال بحث است.

کیر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، روز یکشنبه گفت که اگر توافقی برای پایان دادن به جنگ با روسیه حاصل شود، آماده است تا نیروهای بریتانیایی را در اوکراین مستقر کند.

در حالی که روسیه بارها احتمال حضور نیروهای اروپایی در اوکراین را رد کرده است، کرملین روز دوشنبه موضع خود را ملایم‌تر کرد و پسکوف این موضوع را “مسئله‌ای پیچیده” خواند.

گاردین