تلاش آمریکا برای کاهش نفوذ حزب‌الله در دولت لنبان

گزارش اختصاصی رویترز

* آمریکا تلاش می‌کند تا مانع از انتخاب وزیر دارایی لبنان توسط متحد حزب‌الله شود

بیروت، ۳۱ ژانویه (رویترز) - واشنگتن در حال فشار بر مقامات ارشد لبنانی است تا اجازه ندهند حزب‌الله یا متحدانش وزیر دارایی بعدی این کشور را تعیین کنند. پنج منبع مطلع از این موضوع گفتند که این اقدام تلاشی برای محدود کردن نفوذ این گروه حامی ایران بر دولت لبنان است.

این مداخله مستقیم غیرمعمول آمریکا در سیاست‌های فرقه‌ای لبنان به نظر می‌رسد با هدف بهره‌برداری از تغییرات در توازن قدرت در لبنان و کل خاورمیانه انجام شده است. حزب‌الله که از سوی ایران حمایت می‌شود، در جنگ سال گذشته با اسرائیل به شدت ضربه خورد و متحد سوری آن، بشار اسد، از قدرت برکنار شد.

مانند همه جناح‌های اصلی لبنان، گروه مسلح حزب‌الله مدت‌هاست که وزرای دولت را در هماهنگی با متحد شیعه خود، نامزد می‌کند. از سال ۲۰۱۴ تمامی وزرای دارایی لبنان را حزب‌الله و امل انتخاب کرده‌اند.

اکنون که نواف سلام، نخست‌وزیر منتخب لبنان، در حال تشکیل کابینه جدید است، مقامات آمریکایی مشتاق هستند که این نفوذ کاهش یابد. پنج منبع که به دلیل عدم اجازه برای صحبت با رسانه‌ها، به صورت ناشناس سخن گفتند، اعلام کردند که مقامات آمریکایی پیام‌هایی به سلام و رئیس‌جمهور لبنان، ژوزف عون منتقل کرده‌اند که حزب‌الله نباید در کابینه بعدی حضور داشته باشد.

ژوزف عون فرمانده سابق ارتش لبنان در اوایل ژانویه با حمایت آمریکا، فرانسه و عربستان  به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد.

سه منبع به رویترز گفتند که تاجر لبنانی-آمریکایی، مسعد بولوس، که توسط رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، به عنوان مشاور امور خاورمیانه منصوب شده است، یکی از افرادی بود که این پیام را به لبنان منتقل می‌کرد.

اگرچه نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره آمریکا به طور عمومی از ترامپ خواسته‌اند که حزب‌الله و متحدانش را از دولت دور نگه دارد، اما پیش از این گزارش نشده بود که بولوس و سایر مقامات آمریکایی این پیام را مستقیماً به لبنان منتقل می‌کنند.

پاسخ فوری از کاخ سفید یا وزارت امور خارجه به سوالات رویترز درباره اینکه آیا آمریکا در مورد نقش حزب‌الله در کابینه یا نقش بولوس اظهار نظر کرده است، دریافت نشد.

بولوس به تلویزیون الجدید لبنان گفت که مشتاق است دولت بدون “کسانی که تجربه‌شان با سیستم قبلی است” تشکیل شود تا اعتماد بین‌المللی بازگردانده شود.

یکی از افراد مطلع از این موضوع که به حزب‌الله نزدیک است، گفت که “فشار قابل توجهی از سوی آمریکا بر سلام و عون وجود دارد تا بال‌های حزب‌الله و متحدانش را کوتاه کنند.”

سه نفر دیگر که به طور مستقیم از این موضوع اطلاع داشتند، به رویترز گفتند که اجازه دادن به حزب‌الله یا امل برای نامزدی وزیر دارایی، شانس لبنان برای دسترسی به کمک‌های خارجی برای تامین هزینه‌های سنگین بازسازی خرابی‌های جنگ سال گذشته را کاهش می‌دهد. حملات هوایی اسرائیل در این جنگ، بخش‌های وسیعی از کشور را ویران کرد.

بخش عمده‌ای از آسیب‌ها مربوط به مناطق شیعه‌نشین است که پایگاه حمایتی حزب‌الله در آنجا قرار دارد. حزب‌الله برای بازسازی لبنان از کشورهای عربی و جامعه بین‌المللی درخواست حمایت کرده است، اما منابع لبنانی و منطقه‌ای می‌گویند که کمک‌های بین‌المللی  به تحولات سیاسی بستگی دارد.

یکی از این نقاط عطف، انتخاب عون به عنوان رئیس‌جمهور بود.

منبعی نزدیک به دربار سعودی گفت که هنگام انتخاب رئیس جمهور جدید لبنان، فرستادگان فرانسه، عربستان و آمریکا به نبیه بری، رئیس مجلس و رهبر جنبش امل و متحد نزدیک حزب‌الله، گفته‌ بودند که کمک‌های مالی بین‌المللی از جمله از عربستان سعودی به انتخاب عون وابسته است.

خط قرمز آمریکا

مرحله بعدی، تشکیل دولت بود. هنگامی که در مورد حضور حزب‌الله در دولت جدید سوال شد، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه، کریستوف لوموان، گفت که دولت باید قوی باشد و قادر باشد تمام لبنان را با تمام تنوع‌هایش گرد هم آورد.

مقامات فرانسوی گفتند که حتی اگر حزب‌الله تضعیف شده باشد، نباید خواسته‌های جامعه شیعه لبنان نادیده گرفته شود و حزب‌الله در صحنه سیاسی نقش دارد.

سیستم تقسیم قدرت در لبنان، پست‌های دولتی را بر اساس فرقه‌ها تقسیم می‌کند. ریاست‌جمهوری به یک مسیحی مارونی، نخست‌وزیری به یک سنی و ریاست مجلس به یک شیعه می‌رسد.

نواف سلام، قاضی که پیش از این به عنوان رئیس دیوان بین‌المللی دادگستری خدمت می‌کرد، در ۱۳ ژانویه برای تشکیل کابینه جدید لبنان نامزد شد. او به جز حزب‌الله و جنبش امل، از حمایت اکثر قانون‌گذاران برخوردار بود.

نواف سلام دو هفته گذشته را صرف مشورت با احزاب سیاسی برای تشکیل کابینه کرده است، که پست‌های آن نیز بر اساس فرقه و وابستگی سیاسی تقسیم می‌شود.

نبیه بری روز سه‌شنبه به شبکه تلویزیونی عربی زبان «الحره» که از سوی دولت آمریکا تامین مالی می‌شود، گفت که حزب او یاسین جابر، نماینده مجلس و وزیر سابق را برای این سمت معرفی کرده است.

سه منبعی که برای این گزارش با رویترز صحبت کردند، گفتند که آمریکا مخالفتی با واگذاری این پست به یک شیعه ندارد، اما نمی‌خواهد که امل یا حزب‌الله مستقیماً وزیر را نامزد کنند.

یکی از آنها گفت که واشنگتن پیامی به نواف سلام منتقل کرده است که لبنان در مرحله جدیدی قرار دارد و قابل قبول نیست که حزب‌الله و متحدانش “از همان امتیازات” سابق برخوردار باشند، از جمله “دریافت وزارت‌خانه‌های حساسی مانند دارایی.”

نمایندگان مجلس آمریکا، دارین لاهود و دارل ایسا، جمهوری‌خواهانی که ریاست گروه دوستی آمریکا و لبنان را بر عهده دارند، این هفته به ترامپ نامه‌ای نوشتند و از او خواستند که کمک‌های مالی و بازسازی به لبنان را بر اساس “چند سیاست حیاتی” در نظر بگیرد.

یک کپی از نامه نمایندگان مجلس آمریکا توسط رویترز مشاهده شده است.

آنها نوشتند: “دولت جدید لبنان نباید اجازه دهد هیچ یک از اعضای حزب‌الله یا نمایندگان سیاسی آنها در دولت جدید خدمت کنند.”

مایکل یانگ از مرکز خاورمیانه اندیشکده کارنگی گفت که آمریکا پست وزارت دارایی را به دلیل نقش آن در هزینه‌های عمومی لبنان، که سیستم مالی آن در سال ۲۰۱۹ تحت فشار بدهی‌های سنگین دولت به دلیل هزینه‌های بی‌رویه جناح‌های حاکم فروپاشید، به عنوان یک “خط قرمز” می‌بیند.

یانگ به رویترز گفت: “آمریکا در حال تلاش است تا در لبنان یک نظم پساحزب‌الله ایجاد کند، و بنابراین از نظر آنها منطقی است که به حزب‌الله و جنبش امل اجازه ندهند در سیاست‌های دولت نقش داشته باشند.”

کشمکش بر سر این پست تنش‌های سیاسی در لبنان را برانگیخته است. حزب نیروهای لبنانی، یکی مخالفان سرسخت حزب‌الله، تهدید کرده است که اگر حزب‌الله و امل وزیر دارایی و سایر پست‌های کلیدی را نامزد کنند، دولت را تحریم خواهد کرد.