احمد الشرع رئیس‌جمهور موقت سوریه شد

احمد الشرع، رهبر سابق گروه شورشی “هیئت تحریر الشام” (HTS)، که عملیات نظامی برای سرنگونی رئیس جمهور سابق سوریه، بشار اسد، را ماه گذشته رهبری کرد، به عنوان رئیس جمهور سوریه برای یک “دوره انتقالی” منصوب شده است. 

انتخاب الشرع، که از اوایل دسامبر به عنوان رهبر دفاکتو کشور فعالیت می‌کرد، پس از نشست رهبران گروه‌های شورشی در روز چهارشنبه انجام شد و توسط یک سخنگوی نظامی اعلام گردید. 

سخنگوی مذکور همچنین مجموعه‌ای از تغییرات دیگر را اعلام کرد، از جمله انحلال پارلمان سوریه، تشکیل یک شورای قانون‌گذاری انتصابی، و لغو قانون اساسی سال ۲۰۱۲ این کشور. نهادهای نظامی و امنیتی سوریه نیز منحل شدند تا توسط نهادهای امنیتی و ارتش جدید جایگزین شوند. 

علاوه بر این، تمامی گروه‌های مسلح در سوریه باید منحل شده و در ارتش ملی جدید ادغام شوند. ظاهراً دستور انحلال گروه‌های مسلح شامل هیئت تحریر الشام نیز می‌شود، اگرچه نام این گروه به طور صریح ذکر نشده است. این گروه در حال حاضر به عنوان قدرت دفاکتو در کشور شناخته می‌شود. 

الشرع اعلام کرد که اولویت‌های کشور عبارتند از “پر کردن خلاء قدرت، حفظ صلح مدنی، و ساخت نهادهای دولتی”. 

دولت انتقالی قرار است در ماه مارس قدرت را به یک دولت جدید واگذار کند، اما مشخص نیست که این انتقال چگونه مدیریت خواهد شد. الشرع در مصاحبه‌ای با شبکه العربیه ماه گذشته اعلام کرد که برگزاری انتخابات ممکن است تا چهار سال طول بکشد و بازنویسی قانون اساسی کشور نیز سه سال زمان ببرد. 

الشرع وعده داد که یک کنفرانس گفت‌وگوی ملی برگزار کند تا اطمینان حاصل شود که دوران پس از اسد همه جنبه‌های جامعه سوری را در بر می‌گیرد، اما این رویداد بارها به تعویق افتاده است. وی بیشتر با افراد به صورت انفرادی دیدار کرده است تا با احزاب سیاسی. 

انحلال گروه‌های نظامی موضوعی حساس است. حضور و نقش این گروه‌ها به یک مسئله فوری تبدیل شده است، چرا که دولت موقت سوریه – که تقریباً به طور کامل توسط افراد منتخب هیئت تحریر الشام هدایت می‌شود – تلاش می‌کند قدرت را تثبیت کند. 

هیئت تحریر الشام که در ابتدا شاخه‌ای از القاعده در سوریه بود، تا زمان آغاز عملیات نظامی برای سرنگونی رژیم اسد در سال گذشته، به قدرتمندترین گروه شورشی سوریه تبدیل شد. تحت هدایت این گروه، مجموعه‌ای از گروه‌های مخالف در سراسر کشور در این عملیات نظامی مشارکت کردند. 

در اواسط ژانویه، وزارت دفاع سوریه اعلام کرد که با گروه‌های مختلف مشورت خواهد کرد تا ببیند چگونه می‌توانند یک ارتش متحد تشکیل دهند. 

چالش‌های زیادی وجود دارد، چرا که بسیاری از گروه‌های شورشی اسلام‌گرای رادیکال – که بخشی از ارتش ملی سوریه تحت حمایت ترکیه را تشکیل می‌دهند – به اندازه نیروهای هیئت تحریر الشام منظم نیستند و با ایدئولوژی این گروه تفاوت دارند. سقوط ناگهانی رژیم اسد همچنین باعث شد تا انبارهای سلاح، تانک‌ها و توپخانه‌ها در سراسر سوریه بدون محافظت باقی بمانند، که برخی از آن‌ها به دست شورشیان افتاده است. 

الشرع و وزیر دفاع تقریباً به صورت روزانه با گروه‌های شورشی جلسه برگزار کرده‌اند و به رهبران آن‌ها پست‌های کلیدی در دولت موقت داده‌اند، مانند انتصاب آن‌ها به عنوان استانداران. 

این سوال که چگونه می‌توان انحصار سلاح را به دولت سوریه بازگرداند، برای حفظ ثبات داخلی کشور حیاتی تلقی می‌شود. 

قدرت‌های خارجی در حال نظارت هستند تا ببینند آیا سوریه مسیر فعلی خود به سمت ثبات را حفظ می‌کند یا خیر. آن‌ها نگران تکرار سناریوی لیبی هستند، جایی که کشور توسط گروه‌های درگیر تقسیم شد و پس از سرنگونی دیکتاتور دیرینه، معمر قذافی، با بی‌قانونی گسترده مواجه شد. 

دولت موقت برای تقویت دولت و ارتش نوپای خود، از قدرت‌های منطقه‌ای درخواست حمایت کرده و به دنبال جلب کمک‌های مالی و مشروعیت بین‌المللی است. اولین سفر خارجی این دولت به عربستان سعودی و سپس به ترکیه بود، جایی که وزیر امور خارجه توسط وزیر دفاع و رئیس سازمان اطلاعات همراهی شد. 

در حالی که دولت انتقالی تلاش می‌کند قدرت را در داخل تثبیت کند، با نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) که تحت حمایت ایالات متحده هستند و یک نیروی نظامی تحت رهبری کردهاست و یک سوم کشور را کنترل می‌کند، نیز در حال مذاکره است. SDF درخواست کرده است که در ارتش جدید سوریه تا حدی استقلال نظامی خود را حفظ کند، اما دولت این درخواست را رد کرده است. 

در حالی که مذاکرات ادامه دارد، درگیری‌ها بین SDF و ارتش ملی سوریه تحت حمایت ترکیه در شمال سوریه همچنان در حال تشدید است.

منبع: گاردین