روسیه با تجهیزات غربی موشکهای پیشرفته می‌سازد

روزنامه فایننشال تایمز (FT) تحقیقاتی انجام داده است که نشان می‌دهد روسیه از تجهیزات کدام شرکت‌های غربی برای تولید موشک بالستیک میان‌برد اورشنیک استفاده می‌کند.

طبق برآورد فایننشال تایمز، «موشک آزمایشی اورشنیک ولادیمیر پوتین که ماه گذشته علیه اوکراین شلیک شد، توسط شرکت‌های روسی تولید شده که همچنان به تجهیزات پیشرفته ساخت غرب متکی هستند.» 

این روزنامه گزارش می‌دهد که دو مؤسسه مهندسی نظامی پیشرو روسیه که توسط اطلاعات اوکراین به‌عنوان توسعه‌دهندگان موشک اورشنیک شناسایی شده‌اند، به دنبال جذب کارمندانی با تجربه در استفاده از سیستم‌های فلزکاری ساخت شرکت‌های آلمانی و ژاپنی هستند.

به‌طور خاص، آگهی‌های استخدام منتشر شده توسط «مؤسسه فناوری حرارتی مسکو» (MITT) و «سووزدی» که توسط FT ردیابی شده‌اند، نشان می‌دهد که روسیه با وجود تحریم‌های اعمال شده توسط غرب همچنان به فناوری‌های خارجی وابسته است.

این روزنامه نوشته است: «این وابستگی به‌ویژه در حوزه کنترل عددی کامپیوتری (CNC) مشهود است؛ فناوری‌ای که برای تولید اورشنیک حیاتی است و به کارخانه‌ها امکان می‌دهد مواد را با دقت بالا و با استفاده از کنترل کامپیوتری ابزارها شکل دهند.» 

فایننشال تایمز کشف کرده که در اطلاعیه‌های سال ۲۰۲۴ مؤسسه فناوری حرارتی مسکو، که پیشرو در توسعه موشک‌های بالستیک با سوخت جامد است، به استفاده از سیستم‌های Fanuc، Siemens و Heidenhain اشاره شده است.

Fanuc یک شرکت ژاپنی و Siemens و Heidenhain دو شرکت آلمانی هستند که همگی سیستم‌های کنترل ماشین‌آلات CNC با دقت بالا تولید می‌کنند.

همین سه شرکت غربی در آگهی‌های استخدامی سووزدی نیز ذکر شده‌اند، که به «سیستم‌های کنترل خودکار و سیستم‌های ارتباطی» برای استفاده نظامی به‌عنوان یکی از تخصص‌های خود اشاره می‌کند. در این آگهی‌ها گفته می‌شود به «دانش سیستم‌های CNC – Fanuc، Siemens، Heidenhain» نیاز دارند.

ویدئویی که اوایل امسال توسط شرکت دفاعی «تایتان بریکیجز»، سومین شرکت دخیل در تولید موشک اورشنیک، منتشر شد، یک کارگر را در مقابل دستگاه کنترلی با برند Fanuc نشان می‌دهد.

فایننشال تایمز می‌نویسد: «روسیه مدت‌هاست علی‌رغم تلاش‌ها برای ساخت جایگزین‌های داخلی، به ابزارهای ماشین‌کاری ساخت خارج متکی است. در حالی که کرملین حجم زیادی از ماشین‌آلات فلزکاری دقیق را از چین تهیه می‌کند، با این‌حال سیستم‌های کنترل که برای راه‌اندازی آنها استفاده می‌شود، همچنان از غرب تأمین می‌شوند.»

روزنامه گزارش می‌دهد که در سال ۲۰۲۴، هشت شرکت چینی ۱۲ مدل دستگاه CNC را در یک نمایشگاه تجاری بزرگ روسیه ارائه کردند. تحلیل شورای امنیت اقتصادی اوکراین نشان داد که ۱۱ مدل از این دستگاه‌ها به کنترلرهایی ساخت ژاپن یا آلمان مجهز بوده‌اند.

آگهی‌های استخدام همچنین نشان می‌دهند که شرکت استن (Stan)، یکی از شرکت‌های پیشرو روسیه در تلاش برای توسعه صنعت داخلی CNC، از تجهیزات Heidenhain استفاده می‌کند.

روزنامه فایننشال تایمز می‌گوید: «متوقف کردن جریان کنترلرها و ماشین‌آلات CNC به روسیه، یکی از اولویت‌های اصلی متحدان کی‌یف بوده است. دستگاه‌های CNC و قطعات آن در فهرست موسوم به “کالاهای اولویت‌دار مشترک” قرار دارند که تلاش می‌شود دسترسی مسکو به آنها محدود شود.» 

اگرچه کنترل‌های صادراتی جریان این کالاها به روسیه را کند کرده است، تحلیل فایننشال تایمز از اعلامیه‌های روسیه نشان می‌دهد که از ابتدای سال ۲۰۲۴، روسیه محموله‌هایی به ارزش حداقل ۳ میلیون دلار دریافت کرده است، از جمله قطعات ساخت Heidenhain. برخی از دریافت‌کنندگان این تجهیزات مستقیماً در تولیدات نظامی دخیل هستند.

یکی از این محموله‌ها شامل سیستمی بود که کنترلر جدید TNC640 شرکت Heidenhain را در خود داشت. این کنترلر در سال ۲۰۲۳ تولید شده است. طبق وب‌سایت Heidenhain، TNC640 «طیف بالای فناوری کنترل در حوزه خود را تعریف می‌کند» و «امکان انجام عملیات فرزکاری، تراشکاری و سنگ‌زنی ترکیبی را فراهم می‌آورد».

ماشین مذکور به ارزش ۳۴۵ هزار دلار از طریق چین به شرکت صنعتی بالتیک (Baltic Industrial Company) ارسال شده است. این شرکت روسی که تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد، سابقه تأمین ماشین‌های CNC برای بخش دفاعی را دارد.

شرکت‌های Heidenhain و Baltic به درخواست‌های اظهار نظر پاسخی ندادند.

شرکت آلمانی زیمنس (Siemens) اعلام کرد که «در رعایت تحریم‌ها هیچ مصالحه‌ای نمی‌کنند» و هرگونه شواهد مبنی بر دور زدن تحریم‌ها را بررسی کرده و «مقامات لازم و مرتبط را درگیر می‌کنند».

Fanuc تأیید کرد که ماشینی که در ویدئوی شرکت Titan Barricades دیده شده بود شبیه مدل‌های تولیدی آنهاست، اگرچه اشاره کردند که این دستگاه به نظر می‌رسد مدل قدیمی‌تری باشد.

آنها اظهار داشتند که «مراقبت‌ها و کنترل‌های خود را در فرآیندهای کنترل صادرات بهبود داده‌اند تا از انحراف احتمالی فناوری یا تجهیزات به سمت نهادهای روسی جلوگیری کنند».

پس‌زمینه:

- نیروی هوایی اوکراین اشاره کرد که در حمله موشکی به شهر دنیپرو در ۲۱ نوامبر، روسیه از یک موشک بالستیک قاره‌پیما استفاده کرده است. منابع روزنامه اوکراینسکا پراودا گزارش دادند که احتمالاً این موشک از نوع روبژ (Rubezh) بوده است که قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را دارد.
- در سخنرانی ۲۱ نوامبر، ولادیمیر پوتین، رهبر کرملین، به طور غیرمستقیم این گزارش‌ها را تأیید کرد و بیان داشت که در حمله به دنیپرو، روسیه از موشک میان‌بردی که او آن را اورشنیک نامیده است، استفاده کرده است.
- ایالات متحده به طور رسمی تأیید کرد که روسیه در حمله به دنیپرو از موشک بالستیکی مبتنی بر موشک بالستیک قاره‌پیمای RS-26 روبژ استفاده کرده است.
- در ۲۲ نوامبر، اطلاعات دفاعی اوکراین اعلام کرد که روسیه احتمالاً موشکی از سیستم موشکی کدر (Kedr) را به سمت اوکراین شلیک کرده است.
- در ۲۸ نوامبر، پوتین آغاز تولید انبوه سیستم اورشنیک را اعلام کرد. رهبر کرملین گفت که ممکن است از موشک اورشنیک علیه «مراکز تصمیم‌گیری در کی‌یف» استفاده کند.