ایران در لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف باقی ماند

نشست سه روزه کشورهای عضو گروه ویژه اقدام مالی (اِف‌اِی‌تی‌اِف) در سنگاپور به پایان رسید و ایران در لیست سیاه این نهاد باقی ماند. نمایندگان «شبکه جهانی گروه ویژه اقدام مالی» از ۲۰۰ حوزه قضائی و ناظران نهادهای بین‌المللی در این اجلاس حضور داشتند.

گروه ویژه اقدام مالی در این نشست معیارهای «گروه بازنگری همکاری بین‌المللی» در اولویت‌بندی و قرار دادن کشورهای در فهرست خاکستری و سیاه را تغییر داد، که آن را در ارزیابی‌های‌ آتی خود به کار می‌گیرد.

در پایان این نشست، اف‌ای‌تی‌اف ترکیه و جاماییکا را پس از بررسی محلی از فهرست خاکستری خارج کرد چرا که دوکشور با موفقیت نقائص استراتژیکی را برطرف کردند که در ارزیابی‌های دوجانبه شناسایی شده بودند. ونزوئلا و موناکو دو کشوری هستند که به این لیست اضافه شدند.

فهرست خاکستری کشورهای هستند که تحت نظارت فزاینده قرار دارند، شامل ۲۱ کشور از جمله سوریه و یمن.

فهرست سیاه کشورهایی «پرخطر» هستند که به اقدام فراخوانده شده‌اند شامل کره شمالی، ایران و میانمار.

در ارزیابی اخیر اف‌ای‌تی‌اف آمده است ایران شش سال پیش (ژوئن ۲۰۱۶) متعهد شد که نقائص استراتژیک خود را رفع کند. مهلت ایران برای اقدام در سال ۲۰۱۸ به پایان رسید و در سال ۲۰۲۰ اف‌ای‌تی‌اف به ایران یادآور شد که اقدامات لازم را انجام نداده است.

با در نظر گرفتن اینکه ایران عهدنامه‌های پالرمو و تامین مالی تروریسم را اعمال نکرده است، اف‌ای‌تی‌اف اکنون تعلیقی را که برای اقدام کشورها در قبال این عمل نکردن به تعهد در نظر گرفته بود کاملا برمی‌دارد و از کشورهای عضو می‌خواهد که بر اساس توصیه‌نامه تمام این اقدام‌های بازدارنده را به کار گیرند.

به این ترتیب ایران در لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف باقی می‌ماند و در صورتیکه به عهدنامه پالرمو تامین مالی تروریسم بپیوندد درباره اقدام‌های بعدی تصمیم گرفته می شود از جمله اینکه این اقدام‌های بازدارنده را تعلیق کند یا خیر.

اف‌ای‌تی‌اف تاکید کرد که همچنان درباره خطر مالی تروریسم از ایران و تهدیدش برای نظامی مالی بین‌المللی نگران است.

دو کشور هم پیشرفت محسوسی در اعمال معیارهای اف‌ای‌ای‌اف داشته‌اند.

هند پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در بیشتر زمینه‌ها داشته است اما در زمینه نظارت و اعمال آن باید اصلاحات دیگری را اعمال کند. کویت هم چارچوب حقوقی و نظارتی کافی بر اساس معیارهای اف‌ای‌تی‌اف را نشان داد اما هنوز در رسیدن به نتیجه مورد نظر نقائص جدی دارد.

اف‌ای‌تی‌اف ۳۷ کشور عضو دارد در کنار کمیسیون اروپا و شورای همکاری خلیج فارس. عضویت روسیه به حال تعلیق درآمده است.

اف‌ای‌تی‌اف نهاد اصلی برای مقابله با پولشویی، تامین مالی تروریسم و تولید و توزیع سلا‌ح‌های کشتار جمعی است.

این نهاد درباره اینکه پولشویی چگونه انجام می‌شود و بودجه تروریسم چگونه تامین می‌شود تحقیق می‌کند و استانداردهای بین‌المللی را برای کاهش این خطرات تعیین می‌کند و همین طور اینکه آیا کشورهای اقدام موثر برای مقابله با آن انجام می‌دهند.

کنوانسیون پالرمو یک توافق بین‌المللی است که سازمان ملل از آن حمایت می‌کند برای مبارزه با قاچاق انسان و تولید غیرقانونی و قاچاق اسلحه و مهمات.

عهدنامه مقابله با تامین مالی تروریسم (سی‌اف‌تی) هم یکی از توافق‌های سازمان ملل است که اعضا را ملزم می‌کند با نظارت بر مبادلات بانکی، جلوی تامین بودجه تروریسم را بگیرند.

اکثر کشورهای جهان به هر دوی این کنوانسیون‌ها پیوسته‌اند.

عضویت ایران نیز در چارچوب لوایحی که دولت حسن روحانی تهیه کرد در مجلس تصویب شد اما مصوبه‌های مجلس با مخالفت شورای نگهبان در آبان ۱۳۹۷ به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شدند. بررسی مجدد این مصوبه‌ها با موافقت رهبر جمهوری اسلامی در دی ۱۳۹۹ در مجمع تشخیص آغاز شد اما تاکنون بلاتکلیف مانده‌اند.

مخالفان می‌گویند که اجرای آن موجب خواهد شد تا حمایت از حزب‌الله لبنان و شبه‌نظامیان نیابتی با مشکلات جدی روبه‌رو شود.

در آن زمان خروج یک‌جانبه امریکا از برجام هم یکی از دلایل رد شدن مصوبه‌های مجلس در شورای نگهبان عنوان شد.

پیوستن کامل به اف‌ای‌تی‌اف یکی از موضوع‌های مناظره نامزدهای اتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ بود.

خروج ترکیه از فهرست خاکستری

همز‌مان وزیر دارایی ترکیه با انتشار پیامی در شبکه‌های اجتماعی، از خروج ترکیه از فهرست خاکستری گروه ویژه اقدام مالی FATF خبر داد.

مهمت شیمشک وزارت خزانه‌داری و دارایی ترکیه در اکس (توییترسابق) نوشت که حذف ترکیه از فهرست خاکستری اف‌ای‌تی‌اف، اعتماد به سیستم مالی این کشور را بیشتر خواهد کرد. همچنین در این بیانیه اشاره شده است که ترکیه به مبارزه خود با تامین مالی تروریسم و پولشویی با رعایت کامل استانداردهای بین المللی ادامه خواهد داد.

شیمشک که روز گذشته برای دیدار با سرمایه گذاران بین‌المللی به سنگاپور رفته بود، در مجمع عمومی اف‌ای‌تی‌اف نیز شرکت کرد. او نیز با انتشار یک توییت خروج ترکیه از فهرست خاکستری را موفقیت خواند.

عمر بولات، وزیر بازرگانی ترکیه نیز در حساب کاربری خود در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد که سیاست‌های اقتصادی اجرا شده همچنان به تقویت اعتماد و ثبات اقتصادی ترکیه در عرصه بین‌المللی ادامه می‌دهد.

ترکیه مدت‌هاست که در تلاش است تا استانداردهای FATF را برای خارج شدن از لیست خاکستری رعایت کند، در همین زمینه نیز قانون دارایی‌های رمزنگاری‌شده روز گذشته در مجلس ملی ترکیه به تصویب رسید.

این کشور در اکتبر ۲۰۲۱ به دلیل عدم توانایی‌اش در اثبات جلوگیری از تامین مالی تروریسم و گردش پول سیاه در فهرست خاکستری اف‌ای‌تی‌اف قرار گرفته بود.

مجمع عمومی گروه ویژه اقدام مالی به ترکیه و جامائیکا به دلیل پیشرفت آنها در رسیدگی به کاستی‌های استراتژیک مبارزه با پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم (AML/CFT) که قبلا در ارزیابی‌های متقابل شناسایی شده بود تبریک گفت.

جامائیکا دیگر کشوری است که همانند ترکیه مشمول روند نظارتی افزایش یافته FATF نخواهند بود.

امارات متحده عربی نیز در سال‌های اخیر در فهرست خاکستری FATF و مشمول روند نظارتی افزایش یافته بود. با این حال این کشور هم‌چنان در فهرست خاکستری باقی ماند.

بی‌بی‌سی فارسی، دویچه وله فارسی، خبرگزاری آناتولی