تفاهم بر سر توقف ارسال پهپاد ایرانی به روسیه؟

فایننشال تایمز به نقل از منابع آگاه فاش کرد که توقف ارسال پهپاد از جمهوری اسلامی به روسیه یکی دیگر از شروط ایالات متحده آمریکا برای آزادسازی کامل منابع مالی توقیف‌شده ایران در کشورهای خارجی است.

به گزارش این روزنامه بریتانیایی، مقام‌های دولت بایدن به عنوان بخشی از «تفاهم نانوشته» بین واشنگتن و تهران با هدف کاهش تنش‌ها و مهار بحران هسته‌ای، ایران را تحت فشار گذاشته‌اند فروش هواپیماهای بدون‌سرنشین نظامی به روسیه را هرچه زودتر متوقف کند. به گفته یک مقام ایرانی و منبعی دیگر، دولت بایدن این موضوع را در مذاکرات غیرمستقیمش با جمهوری اسلامی در قطر و عمان مطرح کرده است.

این گفت‌وگوها در کنار مذاکرات برای مبادله زندانیان انجام شدند که هفته گذشته به انتقال چهار شهروند ایرانی‌ــ‌آمریکایی از زندان به حبس خانگی منتهی شد. اکنون ایالات متحده از ایران می‌خواهد تحویل هواپیماهای بدون‌سرنشین به روسیه را که مسکو در جنگ اوکراین از آن‌ها استفاده می‌کند و همچنین فروش قطعات یدکی این پهپادها را متوقف کند.

مقام‌های ارشد نظامی و سیاسی در تهران هنوز به این گزارش روزنامه بریتانیایی واکنشی نشان نداده‌اند.

دو مقام سیاسی مطلع همچنین به فایننشال تایمز گفتند اگرچه تهران در این مذاکرات به‌صورت رسمی استفاده از پهپادهایش در اوکراین را تکذیب می‌کند و بارها از مسکو خواسته است از آن‌ها در جنگ اوکراین استفاده نکند، واشنگتن خواهان برداشته شدن «گام‌های محکم‌تری» در این ارتباط است.

فایننشال تایمز نوشت: «مبادله زندانیان میان ایران و آمریکا اولین موفقیت جو بایدن پس از دو سال گفت‌وگوهای غیرمستقیم با ایران محسوب می‌شود؛ مذاکراتی که هدف اصلی آن برای طرف آمریکایی احیای توافق هسته‌ای ازدست‌رفته و کاهش تنش‌ها در خاورمیانه است.»

در همین رابطه، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، روز سه‌شنبه ۲۴ مرداد گفت که این کشور از هرگونه اقدام جمهوری اسلامی برای کند شدن برنامه هسته‌ای‌اش استقبال می‌کند، اما مدعی شد که رویکرد عمومی واشنگتن در مورد حکومت ایران تغییری نکرده است. او اضافه کرد: «ما در زمینه مسائل هسته‌ای توافقی نداریم.» با این حال منتقدان می‌گویند دولت بایدن می‌خواهد با جمهوری اسلامی به نوعی توافق ضمنی و نانوشته برسد، چرا که هرگونه توافق رسمی مستلزم تحقیق و تایید کنگره آمریکا خواهد بود.

در ادامه گزارش فایننشال تایمز، به نقل از این دو مقام سیاسی مطلع آمده است: «این‌طور به نظر می‌رسد که ایران پذیرفته است غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد را کنار بگذارد، همکاری‌هایش با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بهتر کند و دیگر منافع آمریکا در منطقه را هدف قرار ندهد.»

یک منبع مطلع ایرانی هم در ادامه گفت: «در مقابل، واشنگتن نیز قول داده از اعمال تحریم‌های جدید در برخی حوزه‌ها، به استثنای تحریم‌های مربوط به حقوق بشر، خودداری کند و تحریم‌هایی را که از قبل در مورد فروش نفت اعمال شده بود، با شدت سابق کنترل نکند. جمهوری اسلامی از آمریکا می‌خواهد متحدان اروپایی‌اش را متقاعد کند فشار بر ایران را کاهش دهند، زیرا فضای اقتصادی در این کشور به دلیل تحریم‌های آمریکا خفه شده است.»

مقام سیاسی گفت‌وگوکننده با فایننشال تایمز که نخواست نامش فاش شود، همچنین توضیح داد که تهران نگران است انگلستان، آلمان و فرانسه، امضاکنندگان اروپایی توافق سال ۲۰۱۵، به محض پایان یافتن مهلت مندرج در بندهای این توافق در ماه اکتبر، درصدد برآیند برخی تحریم‌ها مانند تحریم برنامه موشک‌های بالیستیک ایران را تمدید کنند.

او گفت: «ما بسیار نگران ماه اکتبریم. انتظار داریم [آمریکا] فشارها بر ایران را از طرف‌های مختلف کاهش دهد. آمریکا و ایران سر بیشتر مسائل به توافق‌هایی رسیده‌اند، اما گفت‌وگوها‌ــ که از طریق واسطه‌ها انجام می‌شود‌ــ به‌ویژه در مورد روسیه در قطر و عمان ادامه خواهد یافت.»

یک منبع دیپلماتیک غربی نیز به فایننشال تایمز گفت که معامله زندانیان در واقع «پیش‌نیازی برای هرگونه پیشرفت در مسیر کاهش تنش‌های هسته‌ای» است، اما هشدار داد که «میان کاهش تنش واقعی و سپس تمایل کل نظام ایران برای اجرای آن فاصله بسیار زیادی وجود دارد».

بر اساس توافق هفته گذشته میان ایران و آمریکا، تهران چهار زندانی دوتابعیتی را که هفته گذشته از زندان اوین به حبس خانگی منتقل کرد، به اضافه یک آمریکایی دیگر که قبلا در حبس خانگی بود، آزاد خواهد کرد. آمریکا نیز قرار است پنج زندانی ایرانی را آزاد کند.

واشنگتن همچنین به تهران اجازه می‌دهد به شش میلیارد دلار طلب‌های نفتی‌ توقیف‌شده‌اش در بانک‌های کره جنوبی دسترسی داشته باشد.

برخی تحلیلگران معتقدند از آنجا که توافق سال ۲۰۱۵ میان ایران و آمریکا دیگر احیاشدنی نیست، دولت بایدن می‌خواهد تا پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا، بحران هسته‌ای ایران را مهار کند.

به گزارش فایننشال تایمز، اگر بایدن در انتخابات پیروز شود، آن‌گاه ممکن است برای تضمین یک توافق جامع‌تر با ایران فرصتی وجود داشته باشد.

این در حالی است که توافق تازه ایران و آمریکا برای مبادله زندانیان در ازای آزادسازی منابع مالی تهران، با موج گسترده‌ انتقادهای نمایندگان جمهوری‌خواه در کنگره آمریکا مواجه شده است و آن‌ها دولت بایدن را به «باج دادن به حکومتی تروریست» متهم کرده‌اند؛ انتقادهایی که نشان می‌دهد در صورت رئیس‌جمهوری یک جمهوری‌خواه در انتخابات آینده ایالات متحده، پایان تمامی مذاکرات فعلی و گسترده‌تر شدن آتش جنگ میان ایران و آمریکا دور از انتظار نخواهد بود.

ایندیپندنت فارسی