آمریکا: ایران گام‌هایی برای تنش‌‌زدایی بردارد

در پی انتشار گزارش‌هایی مبنی بر گفت‌وگو میان دولت جو بایدن و جمهوری اسلامی برای دستیابی به تفاهم در مورد برنامه اتمی جمهوری اسلامی، یک مقام دولتی ایالات متحده به بخش فارسی صدای آمریکا گفت: «ما کاملا مواضع‌مان در مورد اینکه سیاستمان در مورد ایران چیست را روشن بیان کرده‌ایم: محدود کردن رفتار بی‌ثبات‌کننده آنها و اطمینان از عدم دستیابی به جنگ‌افزار هسته‌ای؛ و آنچه می‌خواهیم از رژیم ببینیم را کاملا روشن بیان کرده‌ایم.»

او در ادامه به تشریح این مواضع پرداخت: «ما از ایران می‌خواهیم که گام‌هایی برای تنش‌زدایی بردارد، که شامل اقداماتی برای مهار برنامه هسته‌ایش است. ما از ایران می‌خواهیم که اقدامات بی‌ثبات‌کننده در منطقه، از جمله حمایتش از گروه‌های نیابتی که حملات را انجام می‌دهند، متوقف کند. ما از ایران می‌خواهیم که حمایت خود از جنگ روسیه علیه اوکراین را متوقف کند.»

او در ادامه گفت: «ما همچنان با هماهنگی کامل با شرکا و متحدان خود از تعاملات دیپلماتیک خود برای پیگیری همه این اهداف استفاده می‌کنیم. دیپلماسی بهترین راه پیش رو است. اما، مانند همیشه، اگر ایران تصمیمات لازم را نگیرد، گزینه‌های دیگری نیز در اختیار داریم.»

به گفته این مقام آمریکایی، «دیپلماسی ما همراه و با پشتوانه بازدارندگی است. به عنوان مثال، اقدامات ما در اوایل سال جاری پیامی روشن به ایران ارسال کرد که منجر به کاهش قابل‌توجه حملات علیه پرسنل آمریکایی شد.»

این مقام در پاسخ به پرسش دیگر بخش فارسی در مورد اینکه آیا تفاهم با ایران بر سر برنامه اتمی، شامل آزادی گروگان‌های آمریکا در بند در ایران خواهد شد گفت: «ما هیچ اولویتی بالاتر از امنیت و ایمنی شهروندان آمریکایی در خارج از خاکمان نداریم. ایران باید اتباع آمریکایی را که به ناحق بازداشت کرده، آزاد کند. ادامه بازداشت اتباع آمریکایی توسط آنها غیرقابل قبول است و ما به تلاش مجدانه برای بازگرداندن هر آمریکایی که به ناحق بازداشت شده، ادامه خواهیم داد.»

توافق یا تفاهم؟

اظهارات این مقام کاخ سفید در واکنش به یک خبر رویترز است که به نقل از یک دیپلمات غربی و یک دیپلمات ایرانی، از نزدیک‌شدن واشنگتن و تهران بر سر کاهش تنش‌ها خبر داده است.

رویترز به نقل از یک مقام ایرانی گزارش داده واشنگتن و تهران به دنبال کاهش تنش‌ها هستند. او گفت: «اسمش را هرچه می‌خواهید، بگذارید؛ توافق زودگذر، توافق موقت، یا تفاهم دوجانبه - هر دو طرف خواهان جلوگیری از شدت‌گرفتن تنش‌ها هستند.»

این مقام ایرانی مدعی شده مرحله اول چنین توافق یا تفاهمی حول محور تبادل زندانیان و آزادسازی بخشی از پول‌های مسدود شده ایران خواهد بود. به گفته او، در گام‌های بعدی معافیت تحریمی برای صادرات نفت ایران در قبال توقف غنی‌سازی ۶۰ درصدی و همکاری بیشتر ایران با آژانس می‌تواند حاصل شود.

رویترز همچنین به نقل از یک مقام غربی نوشته که آمریکا و ایران به نوعی «تفاهم آرام‌شدن» رسیده‌اند. به گفته او، برت مک‌گورک، از مقام‌های شورای امنیت ملی کاخ سفید، و علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران، در عمان «بیش از یک دور مذاکرات غیرمستقیم» با یکدیگر داشته‌اند.

به گفته این مقام غربی، هدف از این مذاکرات، ایجاد «یک وضعیت موجود پذیرفتنی» برای همه است که طبق آن ایران از خط قرمز غنی‌سازی ۹۰ درصدی عبور نکند و حتی غنی‌سازی ۶۰ درصدی را هم متوقف کند.

او هدف اصلی دولت بایدن از این مساله را جلوگیری از بدتر شدن وضعیت برنامه هسته‌ای ایران و نیز پیش‌گیری از رویارویی نظامی اسرائیل و جمهوری اسلامی خوانده است.

این مقام غربی تصریح کرده است: «چنان‌چه ایرانی‌ها اشتباه محاسباتی انجام دهند، احتمال پاسخ شدید اسرائیل چیزی است که ما می‌خواهیم از آن جلوگیری کنیم.»

به گزارش رویترز، به نظر می‌رسد مقام‌های آمریکایی عامدانه از به‌کارگیری واژه «توافق» خودداری می‌کنند، زیرا طبق یک قانون مصوب کنگره در سال ۲۰۱۵، کنگره باید به متن هرگونه توافق درباره برنامه هسته‌ای ایران دسترسی داشته باشد که خود می‌تواند زمینه‌ساز جلوگیری از نهایی‌شدن آن شود.

همزمان مایکل مک‌کال، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، نسبت به «تصمیم احتمالی دولت برای مذاکره با جمهوری اسلامی» اعتراض کرد و در نامه‌ای خطاب به جو بایدن نوشت: «از خبرهای اخیر مبنی بر این که کاخ سفید بدون اطلاع کنگره به دنبال توافق هسته‌ای جدید با جمهوری اسلامی است، نا‌امید شدم.»

به گفته مک‌کال، هر توافقی که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را «صرفا محدود کند» بدون اینکه به طور کامل به آن پایان دهد، هنجارهای جهانی عدم اشاعه هسته‌ای را تضعیف می‌کند و تهدیدی جدی برای امنیت ملی ایالات متحده محسوب می‌شود.